Karar Künyesi
İşçilere bir yılda 270 saatten fazla çalışma yaptırıldığı görülmüştür.
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Çalışma süresi” başlıklı 63’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, “Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.”, üçüncü fıkrasında, “Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.” hükümleri yer almaktadır.
Aynı Kanun’un “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 41’inci maddesinin sekizinci fıkrasında, “Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz.”, onbirinci fıkrasında, “Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmaların ne şekilde uygulanacağı çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.”, düzenlemeleri yapılmış ve “İşin düzenlenmesine ilişkin hükümlere aykırılık” başlıklı 104’üncü maddesinde de, Kanunun 63’üncü maddesinde ve yönetmelikte belirlenen çalışma sürelerine aykırı olarak işçilerini çalıştıran işveren veya işveren vekiline binikiyüz Türk Lirası (2022 yılı için 4175 TL) idari para cezası verileceği belirtilmiştir.
İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’nin “Fazla Çalışmada Sınır” başlıklı 5’inci maddesinde, “Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Bu süre sınırı, işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkindir. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat
sayılır.” denilmiştir.
Bu bağlamda, yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; bir işçinin fazla çalışma süresinin bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olmaması gerekmektedir.
Yapılan incelemede, fazla çalışma üst sınırı olan ikiyüzyetmiş saatin otuziki işçi açısından aşıldığı tespit edilmiştir.
Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından özetle; şoförlerin hastalık ve benzeri nedenlerle gün içerisinde belli olan devamsızlıklarında yolcu mağduriyeti yaşanmaması için planlananın üzerinde fazla mesai yaptırılabildiği, yine anlık olarak gelişen trafik sıkışıklıkları veya toplumsal olaylarda aracın tayin edilen zaman dilimlerinde seferlerini tamamlayamaması nedeniyle de planlananın üzerinde fazla mesai oluşabildiği, tüm bu sebeplere rağmen önceki yıllara göre 2022 yılında azami özen gösterilerek 270 saatten fazla çalışma limitinin aşılmamasına dikkat edildiği ve söz konusu aksaklığın minimum seviyeye düşürüldüğü, 2023 yılında 270 saatten fazla çalışmanın tamamen sıfırlanmasının hedeflendiği ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, üst sınırı mevzuat ile belirlenmiş olan fazla çalışma süresinin aşılmaması hususunda İdare tarafından gereken özenin gösterilmesi gerekmektedir.