Meram Belediyesi ile Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (BEM-BİR- SEN) arasında akdedilen ve 2022-2023 yıllarını kapsayan sosyal denge sözleşmesine konusu dışında hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun “Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması” başlıklı 32'nci maddesinin birinci fıkrasında sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, toplu sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere sözleşme yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

İdare ile sendika arasında imzalanan sözleşmenin; 8’inci maddesinde;

“Sendika ve Üyelerin Hak ve Yükümlülükleri

Sendika, kamu görevlilerinin bu sözleşmeye ve mevzuata uymayan davranışlarını benimsemez.

Sendika, bütün yönetici ve temsilcileri ile disiplinsizlik ve düzensizlikleri önlemek, çalışma barışını korumak ve çıkacak anlaşmazlıkları görüşmeler yoluyla çözmek için her türlü çabayı gösterir.

İşveren, işyerlerinde çalışanların kolayca görebilecekleri elverişli bir yerde sendikanın ilan, afiş, bildirim ve benzerlerinin asılmasına tahsis edilmiş ilan panoları bulundurur. Sendika ve sendika şube/il başkanlıklarınca ilan panosunda ilan edileceklerden işveren sorumlu değildir.

İşveren, işyerinde sendikanın sendikal çalışma yapması için imkan dâhilinde sağlık koşullarına uygun ve içerisinde masa, sandalye, dosya dolabı, şehir içi ve dâhili hattı telefonu bulunan bir temsilci odası tahsis eder.

Sendika, sendika şube/il başkanlığı ve işyeri temsilciliği sendikal çalışma ve sosyal

konulardaki ihtiyaçlar (eğitim, seminer, gösteri, konferans, eğitsel toplantı vb.) için salon, araç ve gereçlerden önceden izin alınarak yararlandırılabilir. Bu çalışmalar mümkün olduğu kadar işyerinin çalışma düzenini aksatmayacak şekilde mesai saatinde yapılabilir”

9’uncu maddesinde;

“Sendikal Çalışmalar

Sendika, sendika şube/il başkanlığı ve sendika temsilcileri sosyal denge tazminatı sözleşmesinde düzenlenen araçlar ve ilgili mevzuat çerçevesinde işyerlerinde sendikal çalışmalarda bulunur.

Gerektiğinde işverenle olan ilişkilerin koordineli yürütülmesi amacı ile işveren ya da işveren temsilcileri ile işyerinde görüşülebilir.

Sendika şube/il başkanlığı ve temsilcileri sosyal denge tazminatı sözleşmesinin uygulanması, işveren ilişkilerinin gerekli kalması ve sorunların zamanında çözülmesi için amirinden izin almak şartı ile belirli ve uygun sürelerle işyerinden ayrılabilirler.”,

10’uncu maddesinde;

“Sosyal Haklar

İşveren, sendikanın düzenleyeceği toplantı, seminer, gezi gibi faaliyetlerde, işyerinin çalışma düzenini aksatmayacak şekilde olmak üzere mesai saatlerinde yapılmasına izin verir.”

hükümleri yer almaktadır.

Ancak, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 1’inci fıkrasına göre belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlar içerisinde tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir.

Yukarıda yer verilen Sosyal Denge Tazminatı Sözleşmesinin maddeleri incelendiğinde ise, ilgili hükümlerin sosyal denge tazminatı ödemesiyle ilgili olmadığı ve 4688 sayılı Kanun’a aykırı olduğu görülmektedir.

Zira 4688 sayılı Kanun' un 32’nci maddesinde mahalli idarelerle imzalanan sözleşmenin bu Kanun’un uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmayacağı açıkça belirtilmiştir. Bu sebepten sosyal denge sözleşmesinin toplu sözleşme gibi düşünülerek sözleşme metnine sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlar içerisinde belirlemek dışında, yukarıdaki gibi hükümlerin konulması mevzuata aykırıdır.