Şirket personeli olmayan ve şirketle iş ilişkisi bulunmayan Büyükşehir Belediyesi başkan danışmanının yurtdışı seyahatlerine ilişkin ulaşım ve konaklama giderleri, yurtiçi aylık araç kiralama ve akaryakıt giderleri ile muhtelif yeme içme giderlerinin Şirket kaynaklarından karşılandığı tespit edilmiştir.

Şirket, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olup şirketin faaliyet alanı, şirket ana sözleşmesinde fuarcılık hizmetleri, kültür ve sanat işleri ile iştigal olarak belirtilmiştir.

Şirketin kuruluş amacına uygun olarak ana sözleşmesinde belirtilen konularda faaliyette bulunması ve katlandığı giderlerin bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesiyle ilgili olması gerekmektedir.

6102 sayılı TTK’nın 16’ncı maddesinde; ticari şekilde işletilmek üzere belediye tarafından kurulan kuruluşların tacir sayılacağı, 18’inci maddesinde; her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekeceği hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanun’un “Özen ve bağlılık yükümlülüğü” başlıklı 369’uncu maddesinin birinci fıkrasında; “Yönetim kurulu üyeleri ve yönetimle görevli üçüncü kişiler, görevlerini tedbirli bir yöneticinin özeniyle yerine getirmek ve şirketin menfaatlerini dürüstlük kurallarına uyarak gözetmek yükümlülüğü altındadırlar.” hükmü yer almaktadır.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde muhasebenin temel kavramları arasında sayılan kişilik kavramı: “işletmenin sahip veya sahiplerinden, yöneticilerinden, personelinden ve diğer ilgililerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve o işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece bu kişilik adına yürütülmesi gerektiğini öngörür.” şeklinde tanımlanmıştır.

Yine aynı Tebliğde; 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabına; üretilen hizmetler için yapılan giderlerin fiili tutarları bu hesabın borcuna kaydedileceği, 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabına, üretilen mamulün stoklara verildiği ve hizmetin tamamlandığı andan itibaren bu mal ve hizmetlerin alıcılara teslimine kadar yapılan giderlerin kaydedileceği; 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına ise, işletmenin yönetim fonksiyonları, işletme politikasının tayini, organizasyon ve kadro kuruluşu, büro hizmetleri, kamu ilişkileri, güvenlik, hukuk işleri, personel işleri, kredi ve tahsilatı da kapsayan muhasebe ve mali işler servislerin giderlerinin kaydedileceği belirtilmiştir.

Belirtilen düzenlemelere göre, muhasebe kayıtlarının işletmeye ait işlemleri izleyecek şekilde tutulması, bu kapsamda mali tablolarda maliyet hesaplarında gösterilen giderlerin şirketin faaliyetlerine ait giderler olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Şirket ile bir bağı bulunmayan Büyükşehir Belediyesi başkan danışmanının yurtiçi ve yurtdışı seyahat harcamaları için 195-Avans hesabı kullanılmak suretiyle 303.172,62 TL (Avro ve Türk Lirası toplamı) tutarında personel avansı açıldığı, verilen avanslardan 166.711,42 TL (Avro ve Türk Lirası toplamı) tutarında harcama yapılmış olduğu, bu harcamaların ilgisine maliyet hesapları ile ilişkilendirilerek kapatıldığı görülmüştür. Ayrıca, aynı kişiye ilişkin olarak 740.08.04.14 hesap kodunda 308.144,00 TL tutarında ulaşım ve konaklama gideri kaydedilmiştir. Bununla birlikte, Şirket tarafından kiralanmış olan araçlardan birinin bahsedilen kişi tarafından kullanıldığı ve aracın akaryakıt giderlerinin şirket tarafından karşılandığı görülmüştür.

Şirketin kendi faaliyetleri kapsamında olmayan harcamaların Şirket kaynaklarından karşılanmaması gerekmektedir.