Karar Künyesi
Katma Değer Vergisi (KDV) mükellefi olan belediye iktisadi işletmesinin 191- İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabını kullanmadığı tespit edilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının niteliğini açıklayan 153’üncü maddesinde;
“(1) Bu hesap, mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen veya borçlanılan ve kurum açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılır.
(2) Mahalli idareler, bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.” denilmektedir.
3065 sayılı KDV Kanunu'nun “Verginin konusunu teşkil eden işlemler” başlıklı 1’inci maddesinde;
“ Türkiye'de yapılan aşağıdaki işlemler katma değer vergisine tabidir:
1.Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,
…
Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile
bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri…”,
“Vergi indirimi” başlıklı 29’uncu maddesinde;
“1. Mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:
Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi…”,
“İndirilemeyecek katma değer vergisi” başlıklı 30’uncu maddesinde;
“Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez:
Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası (…) ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi…” hükümleri yer almaktadır.
Belediyenin yasal düzenlemeler ile kendisine verilen görev ve sorumlulukları yerine getirirken gerçekleştirdiği faaliyet ve işlemleri belediyenin kuruluş amacına uygun kamusal hizmetler olabileceği gibi ticari nitelikteki hizmetler de olabilmektedir.
Kaş Belediyesi, kanunlarca kendisine yüklenmiş olan kamusal faaliyetlerine ilişkin alımlarında, ödediği KDV'yi indirim konusu yapamasa da, KDV tahsilatı yaptığı diğer faaliyetleri dolayısıyla yüklendiği KDV'yi indirim konusu yapabilmektedir. Bu nedenle; indirim konusu yapabildiği mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin olarak tahsil ettiği hesaplanan KDV’den, bu işlemleri ile ilgili olarak yaptığı harcamalar dolayısıyla ödediği KDV’yi indirmesi mümkün olup, ödenen bu KDV’nin hesaplanarak ilgili malın maliyetine değil, 191-İndirilecek KDV Hesabı'na kaydedilmesi gerekmektedir.
Yapılan incelemelerde, belediye iktisadi işletmesinin hizmetleri ticari nitelik arz etmesine rağmen 191-İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabının kullanılmadığı, yüklendiği KDV’nin malların maliyetine dâhil edildiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, belediyeye ait iktisadi işletmeler faaliyet konuları ile ilgili yüklendikleri KDV tutarlarını indirim konusu yapabileceklerdir. Buna karşılık iktisadi işletme ile ilgili olmayan ya da belediyenin kendi faaliyetleri ile ilgili olan işlemler dolayısıyla yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapamayacaklardır. Belediye iktisadi işletmesinin yüklendiği KDV miktarı 436.223,92 TL olup, bu tutarın ilgili malların maliyetinde değil, 191-İndirilecek KDV Hesabında izlenmesi gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Belediyemize ait iktisadi işletmelerin hesaplarında 191- İndirilecek KDV Hesabının kullanılmasına başlanılmış olup gerekli işlemler yapılacaktır.” denilmektedir.
Sonuç olarak kamu idaresi tarafından verilen cevapta bulgu konusu hususa iştirak edilip Katma Değer Vergisi mükellefi olan belediye iktisadi işletmelerinin işlemlerinde 191- İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabınının kullanılacağı ifade edilmiştir.
Bununla beraber gelecek yıllara dönük olarak öngörülen bu eylemler tarafımızca görüş verilen mali tablolardaki hatayı ortadan kaldırmayacağından, 2018 yılı Bilançosunun bulguda konu edilen hesap itibariyle hatalı bilgi sunuyor olduğu yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.