İdare tarafında kullanılan muhasebe programında mali tablolara yansımayan bekleyen tahakkuklar yer almakta ve söz konusu kayıtların bazıları idarenin mali rapor ve tablolarını etkilemektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmelik’nin “Amaç” başlıklı 1’nci maddesine göre bu Yönetmeliğin amacı, il özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliklerin; gelir ve gider bütçelerinin hazırlanması, kesin hesabın çıkarılması, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi; mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş bütçe ve muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanması ve yayımlanmasına ilişkin usul, esas, ilke ve standartların belirlenmesidir.

İdarenin tahakkuk ve tahsilatları üzerinde yapılan incelemelerde; bekleyen tahakkukta açık bir şekilde bulunan bir kısım kaydın açıldıktan sonra gerçekleşmediği ve muhasebe kayıtlarına yansımadığı; ancak, bu kayıtların ayrıştırma yapılarak bekleyen tahakkuktan terkin edilmediği; bekleyen tahakkukta bulunan ve kayda esas bazı işlemlerin gerçekleştirilerek muhasebe kayıtlarına alındığı, ancak, bunların bekleyen tahakkuklarının kapatılmadığı ve bekleyen tahakkukta bulunan bazı kayıtların idarece gerçekleştirilmesi gereken işlemler (ruhsatsız işyerine ruhsat verilmesi nedeniyle tahsil edilmesi gereken tutarlar vb.) olması nedeniyle bekleyen tahakkuklarda yer aldığı anlaşılmıştır.

Yapılan denetim ve incelemede; 31.12.2019 tarihi itibariyle bekleyen tahakkukta yer alan 24.757 adet kayıt sayısının ve 16.478.747,16 TL’lik toplam tutarın 31.12.2020 tarihinde 319 adet kayıt sayısı ve 1.123.022,23 TL’lik tutara indirildiği tespit edilmiş, ancak göreli iyileşme olmasına karşın 1.123.022,23 TL’lik tutardan idarenin mali rapor ve tablolarına yansıması gereken tutarın ne kadar olduğu tam olarak tespit edilememiştir.

Söz konusu tespit sonrasında, İdare tarafından; Mali Hizmetler Müdürlüğünün incelemesi neticesinde, açıkta bulunan bir kısım kaydın yapıldıktan sonra gerçekleşmediği ve dolayısıyla muhasebe kayıtlarına yansımadığının görüldüğü, konu hakkında ilgili müdürlüklerin bilgilendirildiği ve bekleyen tahakkukların terkin ya da kesinleştirme işlemlerini ivedilikle tamamlamalarının istendiği ve bulgu konusu noksanlığın giderilmesine ilişkin çalışmalara başlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık ve hesap verilebilirliğin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi ve İdarenin gelirlerinin düzgün bir şekilde takip ve tahsil edilebilmesi için bekleyen tahakkuklar üzerinde İdarece yapılan çalışmaların tamamlanması, ilgili Müdürlükler nezdinde fiili durum ile muhasebe kayıtlarının tam olarak örtüşmesinin sağlanması gerekmektedir.