İdare taşınmazları üzerinde işgalci durumda bulunan gerçek veya tüzel kişiler adına işgalde bulundukları her ay için İdarenin Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce tahakkuk oluşturulduğu ancak tahakkukların muhasebe sisteminde yer almadığı, muhasabe sisteminde yer alan tahsillerin ise büyük bir kısmının ilgili müdürlük kayıtlarında yer almadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde; Yönetmelik’in amacının; il özel idaresi, belediye, bağlı idare ve birliklerin; gelir ve gider bütçelerinin hazırlanması, kesin hesabın çıkarılması, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi; mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş bütçe ve muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanması ve yayımlanmasına ilişkin usul, esas, ilke ve standartların belirlenmesi olarak ifade edilmiştir.

120-Gelirlerden Alacaklar Hesabına ilişkin düzenlemeler Yönetmelik’in 86, 87 ve 88’inci maddelerinde yer almıştır. Buna göre, 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabı mevzuatı gereğince, tahakkuk ettirilen faaliyet alacakları ile duran varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelirlerden alacaklar hesabında (220-Gelirlerden Alacaklar Hesabı) kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ve bunlardan yapılan tahsilat ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır. İlgili servislerce tahakkuk bordroları ile ya da tahakkuk fişleri ile muhasebe birimine bildirilen gelirlerden alacak tahakkukları, düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara alınarak tahakkuk kayıtları yapılır. Bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili gereken tutarlar bu hesaba, içinde bulunulan dönemi takip eden dönemlerde tahsili gereken tutarlar ise duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan 220-Gelirlerden Alacaklar Hesabına kaydedilerek izlenir. Duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan 220-Gelirlerden Alacaklar Hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonlarında vadesi bir yılın altına inenler 120 no.lu hesaba aktarılır. Nitelikleri itibarıyla tahakkuku tahsiline bağlı bütçe geliri olarak yapılan tahsilatlar, bu hesapla ilişkilendirilmesi mümkün değildir.

Yapılan incelemelerde; İdarenin Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce fuzuli şagil durumunda bulunan kişilere her ay için ecrimisil tahakkuk ettirildiği, bu suretle müdürlük kayıtlarında tahakkuk eden ecrimisil alacağı toplamının 472.787,00 TL ve tahsilat toplamının da 262.705,00 TL olduğu, ancak muhasebe kayıtlarında ecrimisil alacağı tahakkukunun olmadığı ve tahsilat tutarının 1.143.819,03 TL olduğu tespit edilmiştir.

İdarenin Emlak ve İstimlak Müdürlüğünce fuzuli şagiller adına tahakkuku yapılan ancak muhasebe sisteminde yer almayan tahakkuklar ve muhasebe siteminde yer alıp emlak birimde yer almayan tahsilatlar İdare açısından risk unsuru barındırmaktadır. Ayrıca söz konusu durum mali tablolarda yer alan 12 ve 22 Faaliyet Alacakları Hesap gruplarının hatalı bilgi içermesine yol açmaktadır.

Sonuç olarak, İdare birimleri arasında koordinasyonu sağlayarak ecrimisil alacaklarının sağlıklı bir şekilde takibini sağlamalıdır.