Üniversitenin taşınmaz kiralamalarına ilişkin kayıtları incelendiğinde, bir yıldan fazla süreli kiralama işlemi olmasına ve ilk yıl kira bedelinin peşin ya da üçer aylık taksitler halinde alınmasına rağmen, dönem ayırıcı hesaplar olan 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı ile 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabının kullanılmadığı görülmüştür.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği'nin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına ilişkin olarak “Hesabın niteliği” başlıklı 296'ncı maddesinde, gelecek aylara ait gelirler hesabının içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek aylara ait olan peşin tahsil edilmiş gelirler ile uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubundaki gelecek yıllara ait gelirler hesabında kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalan peşin tahsil edilmiş gelirlerin izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yine “Hesabın işleyişi” başlıklı 298’inci maddesi 1’inci bendinde peşin tahsil edilen gelirlerin içinde bulunulan aya ait olan kısmının 600 Gelirler Hesabına, sonraki aylarda tahakkuk ettirilmesi gereken kısmının bu hesaba; içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde tahakkuk ettirilmesi gerekenlerin 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına alacak; tahsil edilen tutarın tamamının 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, diğer taraftan 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Mevzuat hükümleri uyarınca kira bedellerinin yıllık peşin tahsil edildiği durumlarda; o yılı ilgilendiren kira gelirlerinin 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabına, gelecek yılı ilgilendiren tutarların ise 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabına kaydedilmesi gerekmektedir.

Yine kira gelirinin üçer aylık peşin tahsil edildiği durumlarda ise, peşin alınan üç aylık kısmın ilk aya isabet eden tutarı 600 Gelirler, diğer iki aylık kısmı 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesaplarına alınacak, ancak bu kiralardan ertesi yıla ait olanlar var ise 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabının kullanılması gerekecektir. Diğer taraftan yılsonu itibarıyla tahakkuk zamanına bir yıldan daha az süre kalan peşin tahsil edilmiş kira gelirleri, kısa vadeli

yabancı kaynaklar ana hesap grubunda yer alan 380 kodlu hesaba aktarılacaktır.

Ancak söz konusu hesaplar kullanılmayıp tahsil edilen 1 yıllık ya da üçer aylık peşin kira gelirlerinin tamamının 600 Gelirler Hesabına kaydedilmesi neticesinde gerek muhasebenin temel ilkelerinden olan dönemsellik ilkesinin ihlal edildiği, gerekse 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabının olması gerekenden daha fazla gözükmesine sebebiyet verildiği değerlendirilmektedir.

Bulguya ilişkin düzeltmelere 2020 yılı itibariyle başlandığından, 2019 yılındaki hatalı kaydın 2019 yılı Faaliyet Sonuçları Tablosunun 600 Gelirler Hesabı, 2019 Bilançosunun 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı ile ilgisine göre 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı ile 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabının doğruluğunu ve güvenilirliğini etkilediği değerlendirilmektedir.