Karar Künyesi
Üniversitenin mali tablolarının incelenmesi sonucunda taşınmazlara ait amortisman işlemlerinin Bütünleşik Kamu Mali Yönetimi Bilgi Sistemi (BKMYS) ile T.C. Hazine ve
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından otomatik yapılmasına karşılık sistematik hata yapıldığı görülmüştür.
27.12.2014 tarih ve 29218 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “257 Birikmiş amortismanlar ve değer düşüklüğü karşılığı hesabı”nın işleyişini düzenleyen 186’ncı maddesine göre yılsonunda maddi duran varlıklar için ayrılan amortisman tutarları 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı’na alacak, 630 Giderler Hesabı’na borç kaydedilir.
14.11.2015 tarih ve 29522 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 47 sıra numaralı Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği’nin “Amortisman ve tükenme payına tabi duran varlıklar” başlıklı 3’üncü maddesinde; genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe sistemine dahil edilen arazi ve arsaların amortismana tabi olmadığı belirtilmiş olup aynı maddenin ikinci fıkrasında amortisman ve tükenme payına tabi olan duran varlıklar sayılmıştır.
Adı geçen Tebliğ’in “Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları” başlıklı 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik’te yer alan taşınmazlardan maliyet bedeli 34.000,00 TL’yi aşmayanlar için amortisman oranının %100 olarak uygulanacağı belirlenmiştir. Yani, maliyet bedeli 34.000,00 TL’nin altında olan taşınmazların muhasebe kayıtlarına alındığı yılın sonunda tamamen amorti edilmesi gerekmektedir.
Tablo 6: Hatalı Amortisman İşlemlerine İlişkin Örnekler
Hesap Kodu | Varlığın Kayıtlı Değeri (TL) | Ayrılan Amortisman Tutarı (TL) | Uygulanması Gereken Amortisman Oranı (%) | ||
2021 | 2022 | 2021 | 2022 | ||
252.01.01.01.01 Hizmet Binaları | 8.389.600,00 | 6.079.200,00 | 3.484.080,00 | 6.418.400,00 | 2 |
252.01.01.02.04 Üniversite, Akademi, Enstitü ve Yüksek Okul Binaları | 78.531.262,94 | 79.680.662,94 | 52.132.694,00 | 92.831.640,78 | 2 |
252.01.01.04.07 Kütüphaneler | 85.614.040,06 | 85.221.205,08 | 1.805.106,40 | 85.221.205,08 | 2 |
Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere uygulanması gereken amortisman tutarlarından daha fazla tutarda amortismanın otomatik olarak ayrıldığı özellikle 252.01.01.04.07 Kütüphaneler alt detay koduna kayıtlı tutarın tamamen amorti edildiği görülmüştür. Dolayısıyla ilgili taşınmazlara hangi oranda amortisman uygulandığı
anlaşılamamıştır.
Sonuç olarak amortisman işlemleri T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü tarafından otomatik yapılmasına karşılık sistematik hata yapılması nedeniyle 257 Birikmiş Amortismanlar ve Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı ve 630 Giderler Hesabı gerçeği yansıtmamaktadır. Bu yapılan işlemler Üniversitenin hem bilançosunu hem de faaliyet sonuçları tablosunu olumsuz etkilemektedir.