Kiraya verilen taşınmazların kiralama süreleri mevzuata aykırı bir şekilde ihale yapılmaksızın uzatılmaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’a göre yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun'un 75’inci maddesinde,

“…. Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır.

İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.”

hükmü yer almaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanun’a göre taşınmaz malların üç yıla kadar kiralanması

encümenin üç yıldan fazla kiralanması meclisin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Mezkur Kanun’un 15’inci maddesinin altıncı fıkrasında, “Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır.” şeklinde yer alan düzenlemeler belediyelerin sahip olduğu taşınmazların kiralanması ve kiralanma sonrası yapılacak işlemleri belirlemektedir.

12.01.2011 gün ve 6101 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 10'uncu maddesiyle 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. 11.01.2011 gün ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanun’unun Dördüncü bölümünde kira sözleşmeleri düzenlenmiştir. Her ne kadar 6098 sayılı Kanun’un 339'uncu maddesinin ikinci fıkrasında, “Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de bu hükümler uygulanır.” hükmü var ise de 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15'inci maddesinin altıncı fıkrasında, “Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun

75 inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır.” yer alan düzenlemenin neticesinde 2886 sayılı Kanun’un 75'inci maddesindeki, “…Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır. İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” hükmü ortadan kaldıran bir madde bulunmadığından dolayı 5393 sayılı Kanunun 15'inci ve 2886 sayılı Kanun’un 75'inci maddesi yürürlükte bulunmaktadır. Dolayısıyla 5393 sayılı Kanun’un 15'inci ve 2886 sayılı Kanun’un 75'inci maddeleri özel Kanun olduğu için uygulanması gerekir. Yargıtay içtihatları da bu yöndedir.

Dolayısıyla, Kurum mülkiyetindeki taşınmaz malları kiraya verme işleri 2886 sayılı Kanun’daki ihale usullerine göre yapılmalı ve sözleşme süresinin bitiminde aynı taşınmaz malın kiraya verilebilmesi için yeniden 2886 sayılı Kanunda belirtilen usullerden biriyle ihale ile kiralanmalıdır. Ayrıca belediyelerin sahip olduğu taşınmazların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil istenmesi, fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmeyen ecrimisil için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil yoluna gidilmesi ve işgal edilen belediye taşınmazının belediyenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, belediyeye teslim edilmesi gerekmektedir.

Osmangazi Belediyesinde, kira süresi dolan taşınmazlar için tekrar ihale yapılmadan encümen kararıyla kira sürelerinin uzatılmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; ‘‘Emlak ve İstimlak Müdürlüğü olarak kira süresi biten taşınmazların mevzuata uygun olarak yeniden kiraya verilip verilmeyeceği, tahliyesinin sağlanıp sağlanmayacağı ve bu geçen sürede oluşacak işgalden Ecrimisil alınıp alınmayacağı hususunda hazırlanan dosyalar yıl içerisinde Belediyemiz Meclis ve Encümenine gönderilerek burada gerekli kararlar alınmaktadır. Kira süresi devam eden taşınmazlarda ise süre bitiminden önce 2886 sayılı kanun hükümleri çerçevesinde yeniden ihale edilmesi, ecrimisil alınması ve tahliye edilmesi için hazırlanan dosyalar hakkında kararlar alınacak olup, Belediyemize ait tüm kiracıların süre bitimine göre yeniden ihaleye açılması için 21.05.2019 tarihli 2098 sayılı Encümen Kararı ile 5 yıldan az olmamak üzere Meclis’e havalesi yapılmıştır.’’ denilmektedir.

Sonuç olarak Belediye tarafından Encümen Kararı ile taşınmazların süre bitimine göre 5 yıldan az olmamak üzere ihaleyle kiraya verilmesi konusunun Meclise havalesinin yapılmış olduğu belirtilmiş olsa da 2018 yılı içerisinde kira süresi dolan taşınmazların tekrar ihale edilmeden kira sürelerinin uzatıldığı görülmüştür. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.