Belediyenin hesap ve mali tablolarında yapılan incelemede doğrudan temin ya da pazarlık usulüyle yapılan mal ve hizmet alımlarının mevzuatta öngörülen % 10’luk sınırı aşmasına rağmen aşan kısım için Kamu İhale Kurumu'ndan uygun görüş alınmadığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un temel ilkeler başlıklı 5’inci maddesi idarelerin ihtiyaçlarını öncelikle açık ihale ve belli istekliler arasında ihale usulüyle karşılamasına, diğer usullere ise ancak kanunda gösterilen özel hallerde başvurulması gerektiğine işaret etmektedir. Madde metninde bahsedilen özel haller kanunun 21 ve 22 inci maddelerinde sayılmış olup bu şartların ortaya çıkması durumunda dahi idareye takdir yetkisi tanınmakta, açık ihale veya belli istekliler arasında ihale yapılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. Kanun koyucu, bu takdir yetkisine de miktar yönünden sınırlama getirmiş olup 62’nci maddenin 3 üncü fıkrasının (ı) bendine göre 21/f ve 22/d maddeleri kapsamında yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamayacaktır. Kamu İhale Genel Tebliğinin 21.2 inci maddesine göre %10 oranı hesaplanırken kamu kurum ve kuruluşlarının yıllık bütçelerinde belirlenen toplam ödenek miktarı dikkate alınacak ve mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı hesaplanacaktır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21.4 üncü maddesi gereği mahalli idarelerde uygun görüş için kuruma başvurmakla görevli ve yetkili olanlar üst yöneticiler olup bu konuda yetki devredilmiş olsa bile yetki devredilenlerin başvuruları kabul edilmeyecektir.

Ancak Başiskele Belediyesi hesaplarında yapılan incelemede, kurumun 2018 yılında

hizmet alımları için toplamda 57.645.000,00 TL, mal alımları için 14.795.000,00 TL ödenek ayırdığı, 2018 yılı içinde 21 ve 22’nci madde kapsamında 13.781.603,42 TL hizmet alımı, 3.464.084,05 TL mal alımı yaptığı doğrudan temin limitlerini yaklaşık 2 kat aştığı buna rağmen idarenin %10’u aşan kısım için Kamu İhale Kurulu’ndan uygun görüş almadığı tespit edilmiştir.

Tablo 9:Başiskele Belediyesi 21f ve 22d doğrudan temin limitleri

Sonuç olarak mal ve hizmet alımları için öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmamasının mevzuata aykırı olduğu, kanunda ve tebliğde emredici hüküm niteliği taşıyan düzenlemelere riayet edilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "Belediyenin Doğrudan Temin veya Pazarlık usulüyle yapılan mal ve hizmet alımlarının mevzuatta öngörülen % 10’luk sınırı aşması durumunda Kamu İhale Kurumundan uygun görüş alınması sağlanacaktır." ifadesi yer almaktadır.

Sonuç olarak, Kamu idaresi bulgumuza iştirak etmiş olup, doğrudan temin veya pazarlık usulüyle yapılan mal ve hizmet alımlarının mevzuatta öngörülen % 10’luk sınırı aşması durumunda Kamu İhale Kurumundan uygun görüş alınması hususu takip eden denetim döneminde izlenecektir.