Kurum tarafından kiraya verilen bir kısım taşınmazlara ait kira sürelerinin mevzuata aykırı bir şekilde ihale yapılmaksızın uzatıldığı, tahliye edilebilir konuma gelen yerlerin takibinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

01.01.1984 tarihinde yürürlüğe giren 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde, belediyelerin satım, kira ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi gibi işlerinin bu Kanun’a göre yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Kanun’un 64’üncü maddesinde, kiraya verilecek taşınmaz malların kira süresinin on yıldan çok olamayacağı belirtilmiş olmasına rağmen süre uzatımı ile ilgili herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Aynı Kanun’un 75’inci maddesinde kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren işgalin devam etmesi halinde ecrimisil alınacağı ve işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği ifade edilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesinde yer alan bu düzenlemelerin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile kiralama işlemleri hakkında yeni ve genel düzenlemeler getirilmiş, Kanun’un 339’uncu maddesinde kamu kurum ve kuruluşlarının hangi usul ve esaslarla yapılmış olursa olsun konut ve çatılı işyeri kiralamalarında Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabi olacakları belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un “Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin sona ermesi” başlıklı 347’nci maddesinde kiraya verenin, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremeyeceği, ancak on yıllık uzama süresi sonunda bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla sözleşmeye son verebileceği hüküm altına alınmıştır.

6101 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde; Türk Borçlar Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra gerçekleşecek temerrüt, sona erme ve tasfiye işlemlerinin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabi olduğu, Geçici 2’nci maddesinde ise Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce Türk Borçlar Kanunu’nun 347’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde öngörülen kira sözleşmelerinden on yıllık uzama süresi dolmuş olanlar hakkında Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl sonra uygulanacağı belirtilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kiraya veren belediye, eğer taşınmazları 6098 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden sonra kiraya vermişse on yıllık uzama süresi sonunda bu süreyi izleyen uzama yılının bitiminden en az üç ay önce bildirimde bulunmak suretiyle sözleşmeyi sonlandırmalıdır. Eğer kiraya bu

tarihten önce vermişse ve üzerinden on yıllık süre geçmişse sözleşmeyi 01.07.2014 tarihinde sonlandırmalıdır. Sözleşmenin sonlandırılmasından sonra da işgal devam ederse, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi uyarınca ecrimisil alınmalı, ayrıca taşınmazın 15 gün içinde tahliyesini sağlamak üzere mülki idare amirine müracaat edilmelidir.

Denetimler sırasında Adıyaman Belediyesi tarafından, Belediye Sarayında ve Selçuklu İşhanı’nda bulunan toplam 11 adet dükkânın 1986 yılında 1 yıllık süreyle 2886 sayılı Kanun kapsamında ihale ile kiraya verildiği ve kira süresinin üzerinden 35 yıl geçmiş olmasına rağmen bu yerlerin yeniden ihale edilmeksizin süre uzatımı verilerek kullandırıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda belirtildiği üzere kiraya verilen dükkanların Kanun gereği kullandırılması gereken süre 01.07.2014 tarihinde dolmuştur. Bu tarihte sözleşmelerin feshedilerek yeniden ihale yoluyla kiraya verilmesi gerekmekteydi. Sözkonusu dükkanların İhale yapılmaksızın aynı kiracılara kullandırılması mevzuata uygun bulunmamaktadır.

Tablo 9 : Kira Süresi Uzatılan Dükkânlara İlişkin Tablo