Şirketin faaliyetleri kapsamında kullanılan demirbaş niteliğindeki taşınır malların hatalı olarak muhasebe kayıtlarına alındığı görülmüştür.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Defter tutma yükümlülüğü” başlıklı 64'üncü maddesinde, her tacirin, ticari defterlerini işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutmak ve bu amaçla defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorunda olduğu; böylece işletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesinin bu

defterlerden izlenebileceği belirtilmiştir. Ancak, Kanun'un defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, saklama ve ibraz hükümlerinin VUK ile diğer vergi kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmeyeceği de hüküm altına alınmıştır.

1 Sıra No.Lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “V-Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” bölümünde yer alan “Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (C) bendinde de;

“…

255. Demirbaşlar

İşletme faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varlıkların izlendiği hesaptır.

…

264. Özel Maliyetler

Kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin sürekli olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile (normal bakım, onarım ve temizleme giderleri hariç) bu gayrimenkulün kullanılması için yapılıp kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan, varlıkların bedellerini kapsar.

İşleyişi:

Yapılan harcamalar hesaba borç kaydedilir. Bu harcamalar kira süresi içerisinde, kira süresinin beş yıldan fazla olması durumunda da beş yılda eşit tutarlarla, amorti edilir…” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre Şirketin; faaliyetlerinin yürütülmesinde kullandığı her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varlıklarını 255-Demirbaşlar Hesabında, kiralık yerlerinin geliştirilmesi veya bu yerlerin ekonomik değerinin sürekli olarak artırılmasıyla birlikte kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılması söz konusu olan harcamalarını ise 264-Özel Maliyetler Hesabında takip etmesi gerekmektedir.

Şirketin İstanbul ili Eyüpsultan ilçesinde bulunan ofisi için yaptığı harcamalar

kapsamında demirbaş niteliğinde bulunan taşınır mallar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir;

Tablo 2: İstanbul ili Eyüpsultan İlçesindeki Ofis İçin Alınan Demirbaşlar

Yapılan incelemede; Şirketin, faaliyetlerinin yürütülmesi kapsamında tedarik etmiş olduğu ve tabloda ayrıntısı gösterilen demirbaş niteliğindeki taşınır malları 255-Demirbaşlar Hesabı yerine 264-Özel Maliyetler Hesabına kaydettiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından; satın alınan malzemelerin 255-Demirbaşlar Hesabı yerine sehven 264-Özel Maliyetler Hesabına kaydedildiği belirtilmiştir. Ancak, bulgu konusu hususa yönelik 2023 yılında yapılan kayıtların 2022 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, Şirket faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla alınan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi maddi varlıkların 255-Demirbaşlar Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.