İdareye bedelsiz olarak hibe edilen gayrimaddi hakkın 260-Haklar Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekirken 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabında muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesabın niteliği” başlıklı 210’uncu maddesinde, 260-Haklar Hesabının; bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in “Hesabın niteliği” başlıklı 214’üncü maddesinde, 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabının; maddi olmayan duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde yok edilmesini izlemek için kullanılacağı belirtilmiştir.

47 sıra numaralı Amortisman ve Tükenme Paylarına İlişkin Tebliğ’in “Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve Oranları” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“(1)Amortisman ve tükenme payı süresi, duran varlıkların aktife girdiği yıldan başlar. Bu sürenin yıl olarak hesaplanması için “1” rakamı bu Tebliğ ekinde belirtilen, varlığın yararlanma süresine göre belirlenmiş orana bölünür. (Örnek: 1/0,20 = 5 yıl; 1/0,025 = 40 yıl)

(2) Ancak, maliyet bedeli, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliğinin eki listede yer alan dayanıklı taşınırların her biri için 14.000 TL’yi, 13/9/2006 tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelikte yer alan taşınmazlar için 34.000 TL’yi aşmayan duran varlıklar ile tutarına bakılmaksızın Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar hesap gruplarında izlenen varlıklar için amortisman oranı % 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli bu tutarlara kadar olan duran varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti edilir.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri beraber değerlendirildiğinde; tutarına bakılmaksızın maddi olmayan duran varlık hesap gruplarında izlenen varlıklar için %100 amortisman ayrılacağı, bu hesap grubu içerisinde yer alıp 260-Haklar Hesabına kaydedilmesi gereken tutarlara yıl sonunda %100 amortisman ayrılarak 268-Birikmiş Amortismanlar Hesabına kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede, İdareye hibe edilen gayrimaddi hakkın (Akıllı Şehir Yönetimi Bilgi Sistemi Yazılımı) 260-Haklar Hesabında muhasebeleştirmesi gerekirken 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabında muhasebeleştirildiği, 260-Haklar Hesabına kaydedilmemesi nedeniyle de amortisman ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine İdare tarafından; bulguda belirtildiği şekilde muhasebe kayıtlarının yapılacağı ifade edilmiştir. Ancak, İdareye hibe edilen hakkın ilgili hesabında izlenmemesi nedeniyle; İdarenin 2021 yılı bilançosunda 260-Haklar Hesabı ile 268- Birikmiş Amortismanlar Hesabı 2.420.000,00 TL eksik tutarla, 150-İlk Madde ve Malzeme Hesabı ise 2.420.000,00 TL tutarında fazla tutarla yer almıştır.

Sonuç olarak, İdareye bedelsiz olarak hibe edilen hakların Haklar Hesabında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.