Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilmesi planlanan bir yapım işinde; arsa temin edilmeden, mülkiyet, ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ihaleye çıkıldığı, yüklenicisi ile sözleşme imzalandığı ve kendi tasarrufu altında olmayan bir arsanın yükleniciye teslim edildiği, daha sonra ilgili diğer bir idarenin yazısı üzerine işin durdurulduğu, ancak işe ilişkin herhangi bir tasfiye işleminin yapılmadığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar”

başlıklı 62’nci maddesinin 5625 sayılı Kanun’un 5’inci maddesi ile değişik (c) bendinde;

“Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. İhale konusu yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Uygulama projesi bulunan yapım işlerinde anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle ihale yapılması zorunludur. Ancak, doğal afetler nedeniyle uygulama projesi yapılması için yeterli süre bulunmayan yapım işlerinde ön veya kesin proje üzerinden, her türlü onarım işleri ile işin yapımı sırasında belli aşamalarda arazi ve zemin etütleri gerekmesi veya uygulamada imar ve güzergâh değişikliklerinin muhtemel olması nedenleriyle ihaleden önce uygulama projesi yapılamayan, bina işleri hariç, yapım işlerinde ise kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir. Bu işlerin uygulama projesi yapılabilen kısımlar için anahtar teslimi götürü bedel, uygulama projesi yapılamayan kısımlarda ise her bir kalem iş için birim fiyat teklif almak suretiyle ihale yapılabilir. Arsa temini, mülkiyet ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması şartı, baraj ve büyük sulama, içmesuyu isale hattı, enerji nakil hattı, trafo, trafo merkezleri, şalt tesisleri, kaptajlar, su depoları, karayolu, liman ve havaalanı, demiryolu, petrol ve doğalgaz boru hattı projelerinde aranmaz.” hükmü;

3194 sayılı İmar Kanun’un “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8’inci maddesinin 6495 sayılı Kanun’un 73’üncü maddesi ile değişik (e) bendinde de;

“Kamu kurum ve kuruluşları veya plan müellifleri; ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından plana ilişkin görüşlerini alır. Kurum ve kuruluşlar, görüşlerini en geç otuz gün içerisinde bildirmek zorundadır. Görüş bildirilmesi için etüt ve analiz gibi uzun süreli çalışma yapılması gereken hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine otuz günü geçmemek üzere ilave süre verilir. Bu süre içerisinde görüş bildirilmediği takdirde plan hakkında olumsuz bir görüşün bulunmadığı kabul edilir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri gereğince; arsa temini, mülkiyet ve kamulaştırma işlemleri tamamlanmadan ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ihaleye çıkılması, imar planlarına ilişkin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınmadan imar planlarının yapılması veya değiştirilmesi mümkün değildir.

Yapılan incelemede Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı tarafından 14.07.2017 tarihinde ihalesi yapılan “Afşin İlçesi Taziye Evi ve Sosyal Tesis Yapım İşi”nde;

-Hazineye ait olan ve tahsisi Sağlık Bakanlığında bulunan 1307 ada 1 parselde bulunan arsa, ilgili kurum ve kuruluşlarından görüş alınmadan imar tadilatı yapılarak sosyal tesis alanına çevrildiği,

-Kahramanmaraş Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından yapılan bu tadilatın tekrardan sağlık tesisine dönüştürülmesi gerektiği 25.08.2017 tarih ve 9664742/755.99 sayılı yazı ile bildirildiği,

-Buna rağmen yüklenici ile 15.09.2017 tarihinde sözleşme imzalandığı,

-19.09.2017 tarihinde de yer teslimi yapıldığı görülmüştür.

Ancak sözleşme imzalandıktan ve yer teslimi yapıldıktan sonra, söz konusu yazı dikkate alınarak 25.09.2017 tarihinde Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığının oluru ile iş durdurulmuştur.

Büyükşehir Belediyesinin imar planlarının yapılması ve değiştirilmesinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alması ve ihale işlemlerini başlatmadan önce de arsa temin etmesi, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemlerini tamamlaması gerekmektedir. Aksi durumda, yapılması planlanan işlerin zamanında yapılamaması ve özel

hukuk sözleşmelerinden kaynaklanan yaptırımlarla karşı karşıya kalınması söz konusu olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; “Bulgu doğrultusunda İdaremiz imar planlarının yapılması ve değiştirilmesinde ilgili kamu, kurum ve kuruluşlarından görüş alınması ve ihale işlemlerini başlatmadan önce de arsa temin etmesi, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemlerinin tamamlanması konusuna gerekli önem verilecektir.

Afşin ilçesi Taziye Evi ve Sosyal Tesis Yapım İşinde yüklenici firmanın 26/02/2019 tarihli dilekçesinde; 17/01/2019 tarihinde kabul edilen 18/01/2019 tarih ve 30659 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 7161 Sayılı Kanunun 32.Maddesi ile 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa eklenen geçici 4.Maddesi hükümleri doğrultusunda işin tasfiyesini talep etmiş olup, işin tasfiyesi konusunda gerekli iş ve işlemler devam etmektedir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi cevabında bulguya iştirak edilmiş ve yasal düzenlemeler doğrultusunda gerekli çalışmalara başlandığı belirtilmiştir. Bulgu konusu tespitlerin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.