İdarenin yeni inşa edilmiş binalar için uyguladığı geçici emlak vergisi muafiyetlerinin kontrol edilmesi sonucunda geçici muafiyete ilişkin bazı hatalı uygulamaların olduğu tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun birinci kısmında bina vergisine ilişkin açıklamalara yer verilmiş olup Kanun’un 1’inci maddesinde Türkiye sınırları içinde bulunan binaların bu kanun hükümlerine göre bina vergisine tabi olduğu, üçüncü maddesinde ise bina vergisini kimlerin ödeyeceği belirtilmiştir. Aynı Kanun’un "Mükellefiyetin başlaması ve bitmesi" başlıklı 9’uncu ve "Vergi değerini tadil eden sebepler" başlıklı 33’üncü maddesi birlikte değerlendirildiğinde, yeni bir bina inşasının bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren bina vergisi mükellefiyetinin doğacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

Mezkur Kanun’un birinci kısmının "Muaflık ve İstisnalar" başlıklı ikinci bölümünde yer alan "Geçici muaflıklar" başlıklı 5’inci maddesinde; "<i>a) Mesken olarak kullanılan bina veya apartman dairelerinin, 2.500 Yeni Türk Lirasından az olmamak üzere vergi değerinin 1/4 ü, inşalarının sona erdiği yılı takibeden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır.</i>

Bu binaların, bina apartman ise dairelerin, mesken olarak kullanılması şartiyle, satınalma veya sair suretle iktisap olunması halinde de yukardaki muaflık hükmü kalan süre için uygulanır.

...

Yukarda (a), (b), (c) ve (d) fıkralarında yazılı muafiyetlerden istifade için, mezkür fıkralarda yazılı hallerin vukuunda, keyfiyetin bütçe yılı içinde ilgili vergi dairesine bildirilmesi şarttır. Ancak, bu olaylar bütçe yılının son üç ayı içinde vukubulduğu takdirde bildirim, olayın vukubulduğu tarihten itibaren üç ay içinde yapılır.

Süresinde bildirimde bulunulmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı takibeden bütçe yılından muteber olur. Bu takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkı düşer. (Köylerdeki inşaat için bildirimde bulunulmaz.)" hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, mükellef tarafından yılın ilk 9 ayında biten bina inşalarında bütçe yılı içerisinde, bütçe yılının son 3 ayında biten bina inşalarında da inşaat bitim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde Belediyeye bildirim yapılması gerekmektedir.

Mesken olarak kullanılacak olan yeni inşa edilmiş binalarda yukarıda belirtilen şartlar dâhilinde emlak vergisi muafiyeti uygulanması gerekmektedir. Belediyenin yeni bina inşasına ilişkin uygulamış olduğu geçici emlak vergisi muafiyetlerinden muafiyet başlangıç tarihi 2019 yılı ve sonrası olanlar incelendiğinde, bazı mükellefler için 1319 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen bildirim süreleri dikkate alınmadan emlak vergisi muafiyetinin uygulandığı görülmüştür.

Bu kapsamda, Kanun’da belirtilen sürelerde Belediyeye bildirimde bulunulmadığı takdirde bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkının ortadan kalkacak olmasına rağmen bu mevzuat hükmüne aykırı olarak bazı mükellefler için muafiyet başlangıcının, bildirim tarihini takip eden bütçe yılından itibaren başlatılmayıp inşa bitim tarihini takip eden bütçe yılından başlatıldığı görülmüştür. Bu nedenle de bazı mükellefler için iki yıl daha fazla muafiyet uygulandığı, kullanılan bilgisayar programının ise hem muafiyet başlangıç-bitiş yıllarında hem de muafiyet sürelerinde yanıltıcı sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Söz konusu tespite ilişkin bazı uygulamalar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

‌Tablo 10: Muafiyet Başlangıç Tarihinin Hatalı Uygulanması Nedeniyle Muafiyet Süresi Fazla Uygulanan Mükellefler

Emlak Vergisi Kanunu uyarınca yeni inşa edilen binalar için uygulanan geçici emlak vergisi muafiyetine ilişkin belirtilen tespitlerin düzeltilmesi ve aynı durumların meydana gelmemesi için inşaatın bitim tarihi ile Belediyeye bildirim tarihlerine dikkat edilerek muafiyetin tam ve doğru olarak uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.