İdarenin mülkiyetinde olan bazı taşınmazlar işgal edilmekte ve işgalciler mezkûr yerlerden çıkarılmamakta, bunun yerine geçmişe dönük olarak tespit edilen ecrimisiller kira bedeli gibi uygulanarak işgallerin devam etmesine olanak tanınmaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde yer alan “Belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılır. 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 75 inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanır” hükmüne binaen belediye taşınmazlarının işgali durumunda 2886 sayılı Kanun’un uygulanacağı belirtilmiştir.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrası aynen;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” şeklindedir.

Aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise;

“İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” denilmektedir.

Yukarıdaki mevzuattan da anlaşılacağı üzere, ecrimisil bir kiralama yöntemi olmadığı gibi olağan bir taşınmaz yöntemi de değildir. Ecrimisil uygulaması, işgale uğrayan ve işgal hali sonradan tespit edilen kamuya ait taşınmaz malın işgalli kullanımı için fuzuli şagilden bunun bedelinin bir tazminat suretinde alınmasıdır. Öte yandan, işgal edilen taşınmazın tahliyesi için mülkiye amirine talepte bulunulması ve mülkiye amirince söz konusu taşınmazın 15 gün içinde tahliye ettirilmesi esastır.

İdarenin taşınmaz işlemlerinin incelenmesi neticesinde; İdarenin mülkiyetinde olan bazı taşınmazların gerçek ve tüzel kişiler tarafından işgal edildiği ve bu işgalcilerin mezkûr

yerlerden çıkarılmadığı, bunun yerine mevzuata aykırı şekilde geçmişe dönük olarak tespit edilen ecrimisillerin kira gibi uygulanarak işgallerin devam etmesine olanak tanındığı tespit edilmiştir.

Söz konusu denetim tespitine binaen, İdare tarafından; bulguda belirtilen (161) adet ecrimisilli olarak kullanılan yerlerden büyük bir bölümünün Cevizlik Mah. Fahri Korutürk Cad. Yer Altı Çarşısındaki (59) adet dükkân ve (7) adet vitrin ile Zeytinlik Mah. Halit Ziya Uşaklıgil Cad. Zeytinlik Daimi Halk Pazarındaki (51) adet dükkândan oluştuğu;

Zeytinlik Mahallesindeki toplam (57) adet dükkânın bulunduğu, mülkiyeti İdareye ait 90 ada 29 parsel sayılı taşınmazın irtifak hakkı tesis edilerek Tarık Akan Kültür ve Sanat Merkezinin yapım ve işletilmesi ihalesine katılımın olmadığı ve yeniden ihaleye çıkılana kadar dükkânların ecrimisilli olarak kullanılmaya devam edileceği,

Cevizlik Mahallesi Fahri Korutürk Caddesindeki bulunan taşınmazlar için 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun ilgili maddelerine göre kiralama ihalesinin başlatılacağı,

Diğer ecrimisilli olarak kullanılan yerlerin kullanımın dernek, vakıf ve spor kulübü gibi sosyal amaçlı faaliyet gösteren kurumlarda olduğu ve 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde bir hüküm bulunmadığından kamu zararı oluşturmamak için ihale işlemlerine kadar ecrimisil uygulamasına devam edileceği ifade edilmiştir.

Ancak; öncelikle belirtmek gerekir ki, ecrimisil bir taşınmaz kullanım yöntemi ya da kiralama yöntemi değildir. Dolayısıyla İdare mülkiyetinde bulunan alanın işgal edilmesi durumunda 2886 sayılı Kanun gereği ivedilikle varsa geriye dönük ecrimisil tahsilatı yapılıp tahliye ettirilmesi gerekmektedir. Zira ihale yapılıncaya kadar söz konusu alanların ecrimisil yöntemi ile yönetilmesi mevzuat hükümlerine aykırı olacaktır.

Diğer alanlar olarak tarif edilen ve Dernek, Vakıf ve Spor Kulüpleri tarafından işgal edilen alanlar için ihale yapılıncaya kadar işgalli alanların kullanılmasına müsaade edilmesi de mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Netice olarak; İdare taşınmazlarının işgal edilmesi durumunda hem geriye doğru 5 yılı geçmeyecek şekilde hesaplanacak ecrimisil tahsil edilmeli hem de 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesinin 4’üncü fıkrası uyarınca konu mülki amire intikal ettirilerek söz konusu taşınmazın tahliyesi sağlanmalıdır. Dolayısıyla bu hükümlere istinaden ecrimisil talep edilmesi ve akabinde tahliye işlemi için talepte bulunulması gerekmektedir. Zira ecrimisil işgal sonucu işgalciden alınan bir tazminat olup, olağan bir gelir kalemi değildir.

Aksi bir durum, yani işgal eden kişinin ödemesi için tespit edilen ecrimisil bedelinin

kira ödemesi gibi esas alınarak ileriye doğru devam ettirilmesi mevzuat hükümlerine aykırı olacaktır.

Bu itibarla işgal edilen taşınmazlar için belirlenen ecrimisil bedellerinin işgalcilerinden (fuzuli şagilerden) ivedilikle tahsil edilip, işgal edilen taşınmazlardan tahliyeleri için gerekli işlemlerin başlatılması gerekmektedir.