Belediye ile İzmir Büyükşehir Belediyesi arasında kamulaştırma işlemine ilişkin imzalanan protokol kapsamında belirlenen ödeme planına uyulmadığı tespit edilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun “Satın alma usulü” başlıklı 8’inci maddesinde; idarelerin, bu Kanun’a göre, tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar hakkında yapacakları

kamulaştırmalarda satın alma usulünü öncelikle uygulamaları gerektiği belirtilmiş ve bu usule ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Aynı Kanun’un “Bir idareye ait taşınmaz malın diğer idareye devri” başlıklı 30’uncu maddesinde; kamu tüzelkişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak veya irtifak haklarının diğer bir kamu tüzelkişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamayacağı, taşınmaz mala; kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idarenin, 8’inci madde uyarınca bedeli tespit edeceği ve bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvurması gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; idareler arasında kamulaştırma işlemi için bir idareye ait taşınmaz mala diğer idare tarafından ihtiyaç duyulması, daha sonra kamulaştırmayı yapacak idare tarafından satın alma usulü çerçevesinde tahmini bedelin belirlenmesi ve taşınmaz sahibi idareye yazılı olarak başvurulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Kamulaştırmaya ilişkin süreç incelendiğinde; İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Belediyeye ait taşınmazın yürürlükteki 1/1000 ölçekli uygulama imar planında Belediye Hizmet Alanında (İtfaiye) kaldığı gerekçesiyle dört eşit taksitte toplam 8.100.000,00 TL bedelle kamulaştırılması için yazılı başvuru yapıldığı, bedele ilişkin Belediye tarafından Tahmini Bedel Komisyonu kurularak çalışma yapıldığı, daha sonra bedel uygun görülerek 01.02.2021 tarihli meclis kararı ile kamulaştırma işlemine olur verildiği ve nihayetinde taraflar arasında 18.02.2021 tarihli protokol imzalandığı görülmüştür.

Söz konusu protokolün 4’üncü maddesinde; bu protokole konu kamulaştırma işleminin taraflarca kabul edilen bedelinin toplam 8.100.000,00 TL olduğu ve bu bedelin 2021 yılı içerisinde dört eşit taksitte ödeneceği, protokolün 6’ncı maddesinde ise; üzerinde uzlaşılan kamulaştırma bedelinin 8.100.000,00 TL olduğu ve bu bedelin haricinde faiz vb. herhangi bir bedelin talep edilemeyeceği hususları imza altına alınmıştır.

Yapılan incelemede, kamulaştırma bedeline ilişkin alacak kaydının yapıldığı ve taşınmazın çıkış işleminin gerçekleştirildiği, ancak yılı içerisinde söz konusu alacağa ilişkin herhangi bir tahsilatın yapılmadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında, kamulaştırma bedeline ilişkin alacağın önemli bir kısmının tahsil edildiği ve kalan kısım için işlemlerin devam ettiği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, kamulaştırma bedelinin 2021 yılı içerisinde tahsil edilmemesi ile protokolün gecikmeye ilişkin faiz vb. herhangi bir düzenleme içermemesi hususları birlikte değerlendirildiğinde, Belediyenin kamulaştırma bedeline ait alacağının değerinin korunabilmesi için en kısa sürede tahsilatın gerçekleştirilmesi gerekmektedir.