Sosyal denge ödenmesine ilişkin sözleşmeye, toplu sözleşmenin konusu olmayan ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na aykırılık oluşturan hükümlerin konulduğu görülmüştür.

4688 sayılı Kanunu’nun “Mahalli İdarelerde Sözleşme İmzalanması” başlıklı 32'nci maddesinin birinci fıkrasında; 27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Ek 15’inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediye başkanı arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabileceği belirtilmiştir.

Bu düzenlemede yer alan “sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere” ifadesinden de anlaşılacağı üzere imzalanacak sözleşmenin konusu yalnızca sosyal denge tazminatının belirlenmesi olmalıdır.

25.08.2021 tarihli 31579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2022 ve 2023 Yıllarını Kapsayan 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin üçüncü kısmının dördüncü bölümünde düzenlenen “Yerel Yönetim Hizmet Koluna İlişkin Toplu Sözleşme” başlığı altında sosyal denge tazminatının verilmesi yönünde yapılacak sözleşmelerde kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı dışında herhangi bir mali veya sosyal hak verilebileceği yönünde bir hüküm bulunmadığından İdare ile sendika arasında imzalanan sözleşmede yukarıda zikredilen mali haklar dışında haklara yer verilmesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

İdare ile yetkili sendika arasında 31.12.2021 tarihinde imzalanan sosyal denge tazminatı sözleşmesinin “Kreş” başlıklı 14’üncü maddesinde; İdarenin mevcut ya da açacağı kreş veya anaokullarından personel çocuklarının indirimli yararlanacağı; “Sosyal Çalışmalardan Yararlanma” başlıklı 15’inci maddesinde; idarenin mülkiyeti ya da sahibi olduğu lojman, kamp, etüt, spor, kültür ve benzeri tesislerden personelin eş ve çocuklarının indirimli yararlanacağı, kendisine ve eşine ait konutu bulunmayan personele talebi halinde kooperatif için rayiç bedel üzerinden 10 yıl süreli arsa temin edeceği; “Sosyal Tesislerden Yararlanma” başlıklı 24’üncü

maddesinde ise; personelin İdarenin ve bağlı şirketlerinin işletmekte olduğu düğün salonları ile restoran, kafe gibi yerlerden indirimli olarak yararlanacağı ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede; İdare ile yetkili sendika arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinde mevzuata aykırı olarak sözleşmenin konusu dışında hükümlere yer verilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında sosyal denge ödenmesine ilişkin sözleşmede yer almasına rağmen personele herhangi bir ücret ödemesi yapılmadığı ve sözleşmede bahsi geçen kreş, sosyal tesis gibi yerlerden faydalanmak isteyen personelin Belediye Başkanının takdir ettiği indirim oranıyla faydalandırıldıkları ifade edilmiştir. Ancak bulgu konusu, sosyal denge sözleşmesinde sosyal denge tazminatı ödemesi dışında hükümlere yer verilmesidir. Bulguda sözleşmede yer verilen söz konusu hükümlerin uygulanmasına ilişkin bir değerlendirme yapılmamıştır.

Sosyal denge sözleşmesinde sosyal denge tazminatı ödemesi dışında hükümlere yer verilmemesi gerekmektedir.