Kamu idaresiyle yetkili sendika arasında yapılan sosyal denge tazminatı sözleşmesinin mevzuatta öngörülen sürelere uyulmadan imza edildiği görülmüştür.

Mardin Büyükşehir Belediyesinde çalışan memur ve sözleşmeli personele yapılan sosyal denge tazminatı ödemeleri ile ilgili olarak Belediye ve Özel İdare Çalışanları Birliği Sendikası (BEM- BİR- SEN) arasında imzalanan sosyal denge sözleşmesinin 11’inci maddesinde sözleşmenin 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe gireceği ilk mahalli idareler genel seçim tarihinde sona ereceği, seçimlerden sonra yeni sözleşme imzalanana kadar eski sözleşme hükümlerinin aynı şartlarda uygulanmaya devam edileceği,

12'inci maddesinde, sözleşmenin 17.10.2017 tarih ve 2017/284 sayılı Mardin Büyükşehir Belediye Encümeni (674 sayılı KHK'nin 38'inci maddesi ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 45'inci maddesine eklenen ek fıkra gereğince belediye meclisi yerine belediye encümeninin memur üyelerinin katılımı ile karar alınmıştır.) kararına istinaden 29.12.2017 tarihinde imzalandığı, belirtilmiştir.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun ‘’Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması’’ başlıklı 32’inci maddesinde: sözleşmenin hangi tarihlerde imza edileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 3’üncü maddesinin (h) fıkrasında; toplu sözleşmenin bu Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını belirlemek üzere yürütülen toplu sözleşme görüşmeleri sonucunda mutabık kalınması durumunda taraflarca imzalanan sözleşmeyi ifade ettiği,

28’inci maddesinde, toplu sözleşme hükümlerinin, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerli olduğu,

31’inci maddesinde, toplu sözleşme görüşmelerinin son rakamı tek olan yıllarda yapılacağı, toplu sözleşme görüşmelerine ağustos ayının ilk günü başlanacağı, toplu sözleşme sürecinin en geç ağustos ayının son iş günü tamamlanacağı ve imzalanan toplu sözleşme metinlerinin Resmi Gazete’de yayımlanacağı belirtilmiştir.

Kanun’da toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabileceği ve yapılacak sözleşmenin toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanacağı belirtilmektedir. Toplu sözleşme sürecinin en geç ilgili yılın ağustos ayının son iş günü tamamlanması gerektiğinden takip eden iki mali yılda uygulanacak olan sosyal denge sözleşmesinin bu tarihi izleyen üç ay içerisinde, yani en geç 2017 Kasım ayının son iş gününe kadar imzalanması gerekir.

31.03.2019 tarihinde yapılacak mahalli idareler genel seçimi nedeniyle bu tarihte sona eren sözleşmenin yerine seçim tarihini izleyen üç ay içerisinde de toplu sözleşme dönemiyle sınırlı olmak üzere sözleşme yapılabileceği Kanun’da belirtilmiştir. Normal yıllarda ve mahalli idareler genel seçimlerinin yapılacağı yıllarda sosyal denge sözleşmesinin yapılması ile ilgili sürecin hangi tarihlerde başlayacağı ve hangi tarihlerde sona ereceği Kanun’un 32’inci maddesi ile belirlenmiştir. Sözleşmelere Kanuna aykırı hükümler konulamaz.

Bu sözleşmeye dayanılarak yapılan ödemelerin kazanılmış hak sayılmayacağı da Kanun’da açıkça ifade edilmiştir.

Bu nedenlerle, yeni bir sosyal denge sözleşmesi imzalanana kadar süresi sona eren sözleşmesindeki tüm maddelerin kazanılmış hak olarak devam etmesine ve bu sözleşmenin bitim tarihinden bir ay önce sosyal denge sözleşmesi görüşmelerine başlanmasına ilişkin hükümlerle, sözleşmenin 12.01.2018 tarihinde imzalanmış olmasının 4688 sayılı Kanun’a aykırı olduğu değerlendirilmektedir.

Yapılan incelemede, belediye memur personeli ile ilğili yeni sosyal denge tazminatı

sözleşmesinin 2019 ve 2020 yılları için 31.03.2019-31.12.2019 tarihleri ile 01.01.2020- 31.12.2020 tarihlerini kapsayacak şekilde hazırlanıp imza altına alındığı anlaşılmıştır.

Bu yeni sözleşmeden bir önceki memur toplu sözleşmesinin usulüne uygun tarihlerde imza altına alınmaması hususuna hiç değinilmemiştir. 2017 yılı kasım ayının son iş gününe kadar imzalanması gereken bu dönem memur sosyal denge sözleşmesi 29.12.2017 tarihinde imzalanmıştır. Bu yönüyle 4688 sayılı Kanun’daki sürelere uyulmadığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak ilgili dönem memur toplu sözleşmesi Kanunu’nda yazılı sürelerde imza edilmemekle birlikte yeni dönem memur toplu sözleşmesinin usulüne uygun olarak yeniden imzalanması nedeniyle konu hakkında gerekli düzeltme ve itinanın gösterildiği görülmüş konunun kurumca öğrenildiği anlaşılmıştır.