İdare tarafından aynı ihale konusu iş içerisinde yer alabilecek mal ve hizmet alımlarının, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen temel ihale usulü olan açık ihale usulü ile ihale edilmesi gerekirken kısımlara bölünmek suretiyle doğrudan temin (22-d) yöntemi ile gerçekleştirildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu, eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği ve yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu vurgulanmıştır.

Anılan Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde bulunan idarelerin 2023 yılı için 431.810,00 TL’yi aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarının ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.5.1.2’nci maddesinde 4734 sayılı Kanun’un 19’uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanun’un 22’nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanun'un 22’nci maddesinin (d) bendine göre temin edilmesinin, Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil edeceğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna da dikkat edilmesi gerektiğinden bahsedilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihtiyaçların açık ihale veya belli istekliler arasında ihale yoluyla karşılanmasının esas olduğu, idarelerin parasal limitin altında kalmak ve doğrudan temin yöntemini kullanmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerini kısımlara bölemeyecekleri anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede;

1. Yıl içerisinde toplam tutarı 5.942.581,23 TL olan boya malzemesinin onbir ayrı firmadan on yedi parçaya bölünerek açık ihale yapılmaksızın doğrudan temin yöntemiyle alındığı,

2. Yıl içerisinde toplam tutarı 2.901.560,00 TL olan çatı malzemesinin beş ayrı firmadan yedi parçaya bölünerek doğrudan temin yöntemiyle alındığı,

3. Yıl içerisinde toplam tutarı 2.844.875,00 TL olan izolasyon malzemesinin altı firmadan yedi parçaya bölünerek doğrudan temin yöntemiyle alındığı,

4. Yıl içerisinde toplam tutarı 1.371.530,50 TL olan elektrik-elektronik ve aydınlatma malzemelerinin iki firmadan dört parçaya bölünerek doğrudan temin yöntemiyle alındığı,

5. Yıl içerisinde toplam tutarı 1.247.600,00 TL olan su ve sıhhi tesisat yedek parçalarının iki firmadan firmadan üç parçaya bölünerek doğrudan temin yöntemiyle alındığı, tespit edilmiştir.

Kamu idaresi her ne kadar cevabında doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımların yapılacak işe mahsus alımlar olduğunu ve parasal limitlerin altında kalma amacı güdülmediğini belirtmişse de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 22'nci maddesinin (d) bendindeki tutarı aşan alımların kısımlara bölünerek doğrudan temin usulüyle temin edilmesi mezkûr Kanun'un temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.

Aynı veya benzer nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünmeden, 4734 sayılı Kanun’a göre esas olan açık ihale veya belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılması gerekmektedir.