İdarenin personel çalıştırmasına dayalı hizmetlerinin yürütümü için Beşiktaş Belediyesi ile Beşiktaş Belediyesi Personel Hizmetleri AŞ arasında imzalanan Doğrudan Hizmet Alım Sözleşmesi’nde, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 24’üncü maddesi ve bu madde uyarınca çıkarılan toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olarak, işçilerin bireysel iş sözleşmesindeki günlük ve aylık ücretlerinin asgari ücret ve yüzdelik fazlalarına göre belirleneceği düzenlenmiştir.

Ayrıca, Beşiktaş Belediyesi Personel Hizmetleri AŞ ile DİSK/Genel İş Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası arasında ayrı bir Toplu İş Sözleşmesi yapılarak bu Toplu İş Sözleşmesine, koruyucu gıda yardımı ve temizlik yardımı yapılmasına izin veren hükümler konulmuş ve ulusal dini ve genel tatil günleri arasına 8 Mart Dünya Kadınlar Günü de eklenmiştir.

20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 126’ncı maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen Ek madde 20’nin ilk fıkrasında, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetleri 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22’nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62’nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait ve halen bu kapsamda hizmet alımı yaptığı mevcut şirketlerinden birine, bu nitelikte herhangi bir şirketi bulunmuyorsa münhasıran bu amaçla kuracakları bir şirkete gördürebileceği düzenlenmiştir.

20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 127’nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen Geçici 24’üncü maddesinde ise; şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağı, şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerden; geçişten önce toplu iş sözleşmesi bulunmadığından işçi statüsüne geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu iş sözleşmesi bulunmakla birlikte bu madde kapsamındaki şirketlerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitiminden önce toplu iş sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal hakları, bu madde kapsamındaki şirketlerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirleneceği düzenlenmiştir.

Bu madde uyarınca mahalli idare şirketlerinde işçi statüsüne geçirilen çalışanların ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartları Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan ve

süresi en son sona erecek olan toplu iş sözleşmesi, (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 24. Maddesi Uyarınca İdarelerce İşçi Statüsüne Geçirilen İşçilerinin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi) hükümleri esas alınmak suretiyle belirlenmiş ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünce ilan edilmiştir.

Söz konusu toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, 696 sayılı KHK kapsamında mahalli idare şirketlerinde işçi statüsüne geçirilen çalışanların 01.01.2018 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 oranında zam yapılmıştır. 01.07.2018- 31.12.2018 tarihleri arası için işçilerin 30.06.2018 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 01.07.2018 tarihinden itibaren %4 oranında, 01.01.2019 tarihinde almakta oldukları çıplak ücretlerine %4, 30.06.2019 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine 01.07.2019 tarihinden itibaren %4 oranında zam kararlaştırılmıştır. Buna göre, mahalli idare şirketlerinde işçi statüsüne geçirilen çalışanların ücret ile diğer mali ve sosyal hakları 30.06.2020 tarihine kadar bu hükümler çerçevesinde belirlenmiştir.

Buna göre, Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan hükümlerde işçilerin 01.01.2018 tarihindeki ücretlerinin esas olduğu anlaşıldığından işçi ücretlerinin asgari ücretle olan yüzdelik ilişkisi sona erdirilmiş ve ücret ile diğer mali ve sosyal hakları 30.06.2020 tarihine kadar bu hükümler çerçevesinde belirlenmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Beşiktaş Belediyesi ile Beşiktaş Belediyesi Personel Hizmetleri AŞ arasında imzalanan Doğrudan Hizmet Alım Sözleşmesi’nin

4.6.2’nci maddesinde işçilerin bireysel iş sözleşmesindeki günlük ve aylık ücretlerinin asgari ücret ve yüzdelik fazlalarına göre belirlendiği, 31.03.2018 tarihi itibariyle tabi bulundukları hizmet alım sözleşmesinde asgari ücretin yüzdelik fazlasına göre belirlenmiş olan ücretler ve ikramiye ve harçlık adı altındaki tüm ödemelerin aynı esas ve oranda 30.06.2020 tarihine kadar devam edeceği düzenlendiği ve bu şekilde belediye şirketine işçi olarak geçenlerin asgari ücretin yüzdelik fazlası ile ücretini almaya devam ettiği ve asgari ücret ile bağının kesilmediği anlaşılmıştır.

Diğer yandan, Beşiktaş Belediyesi Personel Hizmetleri AŞ ile DİSK/Genel İş Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası arasında ayrı bir Toplu İş Sözleşmesi de yapılarak, bu Toplu İş Sözleşmesine koruyucu gıda yardımı ve temizlik yardımı yapılmasına izin veren hükümler konulduğu ve ayrıca ulusal dini ve genel tatil günleri arasına 8 Mart Dünya Kadınlar Gününün eklendiği ve bu günde kadın işçilerin çalıştırılmadığı anlaşılmıştır.

Yukarıda belirtilen uygulama ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 24’üncü maddesi ve bu madde uyarınca çıkarılan toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı işlem tesis edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, Kamu idaresi cevabında özetle; 696 sayılı KHK kapsamında bulunan personelin Belediye İştiraki olan şirkete girişleri yapılırken 4857 sayılı İş Kanunu’nun 8’inci maddesi hükmü gereği her bir personele "Bireysel İş Sözleşmesi" imzalatıldığı, geçiş işlemleri sonrasında 01.04.2018 tarihi itibariyle personele imzalatılan bireysel iş sözleşmelerinin ücret başlıklı maddesine bu tarih itibariyle aksi belirtilmediğinden (Yüksek Hakem Kurulu Kararları 13.04.2018 tarihinde yayımlandı) geçiş öncesi ihale döneminde bulunan bireysel iş sözleşmelerindeki asgari ücretin yüzde fazlası usulüne göre belirlenen oranların yazıldığı,

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü'nün 02.05.2018 tarih ve E.34089 sayılı görüşünden bahisle işçilerin mevcut haklarıyla sürekli işçi kadrosuna geçirilmiş olmaları ve toplu iş sözleşmesinde iş sözleşmelerine aykırı hükümlerin bulunması halinde iş sözleşmesinin işçi yararına olan hükümlerinin geçerli olması gerektiği,

Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 07.09.2018 tarih ve E.62641 sayılı Yetki Belgesi (Ek 3) ile yetkilendirilen GENEL-İŞ Sendikası’nın, belediye ile yapmış olduğu toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sonuçlandırılarak 12.03.2019 tarihinde imza altına alındığı ve toplu iş sözleşmesinin 37’nci maddesine göre işçilerin bireysel iş sözleşmelerindeki günlük ve aylık ücretlerinin asgari ücret ve yüzdelik fazlalarına göre belirleneceği ve 31.03.2018 tarihi itibariyle tabi bulundukları hizmet alım sözleşmesinde asgari ücret ve yüzdelik fazlasına göre belirlenmiş olan ücretlerin aynı esas ve oranlarda devam edeceği, şu kadar ki işçilerin mevcut iş sözleşmesinin hiçbir surette işçi aleyhine değiştirilemeyeceği, işçi lehine durumların saklı olduğu, bu madde gereği Beşiktaş Belediyesi’nin Personel Hizmetleri AŞ’ye yazılan Toplu İş Sözleşmesi hükümlerinin 01.01.2019 tarihinden geçerli olacak şekilde uygulanmasına dair yazıya istinaden personele asgari ücret farkı ödemesi yapıldığı,

Diğer taraftan, 17.01.2020 tarihli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesinin; davacı personelin asgari ücretin yüzde usulüne göre maaşın ödenmesine dair iş mahkemesi kararına itiraz eden davalı Sağlık Bakanlığının istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verdiği ifade edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında personelin Belediye İştiraki olan şirkete girişleri yapılırken her bir personele "Bireysel İş Sözleşmesi" imzalatıldığı, bireysel iş sözleşmelerinin ücret başlıklı maddesine bu tarih itibariyle aksi belirtilmediğinden (Yüksek Hakem Kurulu Kararları 13/04/2018 tarihinde yayımlandı) geçiş öncesi ihale döneminde bulunan bireysel iş sözleşmelerindeki asgari ücretin yüzde fazlası usulüne göre belirlenen oranların yazıldığı ifade edilmiş ise de 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 24’üncü maddesi gereğince mahalli idare şirketlerinde işçi statüsüne geçirilen çalışanların ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartları Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan ve süresi en son sona erecek olan toplu iş sözleşmesi hükümleri esas alınmak suretiyle belirlenmesi gerektiğinden daha önce imzalanmış bireysel iş sözleşmelerinin ilgili maddesinin Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan toplu iş sözleşmesine aykırı hükümlerinin uygulanmaması gerektiği düşünülmektedir.

İdare tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 02.05.2018 tarih ve E.34089 sayılı görüşünden bahisle işçilerin mevcut haklarıyla sürekli işçi kadrosuna geçirilmiş olmaları ve toplu iş sözleşmesinde iş sözleşmelerine aykırı hükümlerin bulunması halinde iş sözleşmesinin işçi yararına olan hükümlerinin geçerli olması gerektiği belirtilmiş ise de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 16.12.2019 tarihli görüşünde, hizmet alımı sözleşmesi kapsamında çalıştırılmakta olan personellerin, 696 sayılı KHK düzenlemesinden yararlandırılarak 4/d işçi statüsü kazandırılan işçilerin 01.01.2019 tarihinden itibaren geçerli olan güncel asgari ücret üzerinden ödenmeyen

… % yüzdelik artışlarının geriye dönük ödenip ödenmeyeceği konusunda görüş talebini konu alan 05.12.2019 tarihli ve E.3094… sayılı yazısı incelendiği ifade edilerek Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve Bakanlığın internet sitesinde yayımlanan toplu iş sözleşmesi hükümlerinin 375 sayılı KHK’nın geçici 23. ve 24’üncü maddesi kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilere uygulanacağı ifade edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının Yetki Belgesi ile yetkilendirilen Sendikanın, belediye ile yapmış olduğu toplu iş sözleşmesinden bahisle bu toplu iş sözleşmesinde hizmet alım sözleşmesinde asgari ücret ve yüzdelik fazlasına göre belirlenmiş olan ücretlerin aynı esas ve oranlarda devam edeceğinin düzenlendiği ifade edilmiş ise de sendikaların yetkilendirilmiş olması ilgili KHK’da öngörülen süreden önce toplu sözleşme yapılmasına cevaz vermemektedir. Bu itibarla, KHK’da öngörülen süreden önce toplu iş sözleşmesi yapılması hukuken mümkün değildir.

İdare cevabında 17.01.2020 tarihli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesinin; davacı personelin asgari ücretin yüzde usulüne göre maaşın ödenmesine dair iş mahkemesi kararına itiraz eden davalı Sağlık Bakanlığının istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verdiği ifade edilmiş ise de ilgili mevzuat değiştirilmediği veya kamu idaresinin taraf olduğu kesinleşmiş bir mahkeme kararı bulunmadığı sürece ilgili mevzuata uyulması gerekmektedir.

Beşiktaş Belediyesinin Beşiktaş Belediyesi Personel Hizmetleri AŞ’den temin ettiği personel çalıştırmasına dayalı hizmetlerde ilgili mevzuat hükümlerine uygun işlem tesis etmesi gerekmektedir.