Adapazarı Belediyesinde istihdam edilen kadrolu işçilerin çoğunluğunun yıllık izinleri düzenli olarak kullandırılmamaktadır.

Anayasanın 50 nci maddesinde, dinlenmenin çalışanların bir hakkı olduğu ve bu hakların kullanımının kanunla düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.

4857 sayılı İş Kanununun 53 üncü maddesinde işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık

ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği, 56 ncı maddesinde yılık iznin 53 üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu, 59 uncu maddesinde ise iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğinin 5 inci maddesinde; işverenlerin 15 inci maddede belirtilen izin kurulu veya 18 inci maddeye dayanılarak kurul yerine geçenlere danışmak suretiyle yürütülen işlerin niteliğine göre ücretli izinlerin her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebileceği belirtilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde, işverenin nisan ayı ile ekim ayı sonu arasındaki süre içinde işçilerin tümüne veya bir kısmına toplu izin uygulayabileceği; 20 nci maddesinde ise işverenin çalıştırdığı işçilerin izin durumlarına gösteren Yönetmeliğin ekindeki yıllık izin kayıt belgesini tutmak zorunda olduğu ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinde dinlenmenin bir anayasal hak olduğu ve bu haktan vazgeçilemeyeceği ifade edilmektedir. Ayrıca İş Kanununun 59 uncu maddesinde yer alan iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçilerin hak kazanıp da kullanmadığı izinlerinin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden yıllık izin ücreti olarak kendisine veya hak sahiplerine ödenmesine ilişkin hüküm, mali bir hak olarak görülerek yıllık iznin kullanılmamasına ilişkin bir esneklik olarak görülmemelidir. Bu hükmün, izin kullanılamadan iş akdinin feshedilmiş olması gibi zaruri durumlarda işçilerin mağduriyetinin önlenmesi olarak anlaşılması gerekmektedir.

Adapazarı Belediyesi Personel Müdürlüğünden alınan kadrolu işçilerin izin durumuna ilişkin belgede; Toplam 64 işçinin 35’inin (işçilerin %54,7’si) birikmiş 100 iş gününden, 16 işçinin (işçilerin %25’i) 200 iş gününden ve 5 işçinin (işçilerin % 7,8’i) 300 iş gününden fazla yıllık ücretli izin hakkı olduğu görülmektedir. Bu işçiler emekli olduğunda kullandırılmayan yıllık ücretli izin hakları kendilerine izin ücreti olarak ödenecektir.

Adapazarı Belediyesince bünyesinde çalışan işçilerin izinlerinin yukarıdaki hükümlere istinaden belli bir dönem veya dönemler belirlenerek kullandırılmaması, izinlerin birikmesine yol açmaktadır. Biriken bu izinler ileride işçilerin emekli olması veya iş sözleşmesinin son bulması durumunda işçilerin son ücreti esas alınarak hesaplanacak toplu izin ücreti

ödemelerine dönüşeceğinden Belediyenin yüksek bir mali külfetle karşı karşıya kalması riskini oluşturmaktadır.

Kamu idaresi cevabında; “İşçi izinlerinin kanuna uygun şekilde kullandırılmaması hakkındaki bulguya istinaden;

Belediyemiz İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğünün 22/05/2019 tarih ve 12704 sayılı yazısı ile tüm müdürlüklere '4857 sayılı İş Kanununun 53 ve 56 ncı maddeleri' gereğince izin programlarının yapılması için gerekli iş ve işlemler başlatılmış olup; bulguda belirtilen hususlar dikkate alınarak işlem tesis edilecektir.” denilmiştir.

Sonuç olarak Belediye tarafından bulgu konusu hususa iştirak edildiği ve gerekli işlemlerin yapılacağı belirtilmiş olup, bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.