Belediye iştiraki olan şirkete ayni sermaye olarak 35 adet taşınmazın intifa hakkının devredildiği ancak bunlardan 15 adedine ilişkin intifa hakkının devri ile ilgili mevzuatın öngördüğü şartlar sağlanmaması ve bu taşınmazların ayni sermaye olarak intifa haklarının devrinin mümkün olmamasına rağmen alınan meclis kararlarının sonrasında kanuni süreç beklenmeden, taşınmazların usule uygun olmayan şekilde Belediye Şirketinin tasarrufuna bırakıldığı görülmüştür.

5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18’inci

maddesinin (i) bendinde; bütçe içi işletme ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermeye, belediye meclislerinin yetkili olduğu belirtilmiştir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Sermaye Koyma Borcu” ana başlığı altında bulunan 128’inci maddesinde; taşınmaz mülkiyetinin veya diğer ayni bir hakkın sermaye olarak konulması hâlinde, şirketin bunlar üzerinde tasarruf edebilmesi için tapu siciline tescilin gerekli olduğu belirtilmiştir.

Belirtilen Kanun’un “Ayni Sermaye” ana başlığı altında bulunan “Ayni Sermaye Konulabilecek Malvarlığı Unsurları” başlıklı 342’nci maddesinde; üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz ve tedbir bulunmayan, nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar da dâhil, malvarlığı unsurlarının ayni sermaye olarak konulabileceği, hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacakların sermaye olamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanun’un “Değer Biçme” başlıklı 343’üncü maddesinde; konulan ayni sermaye ile kuruluş sırasında devralınacak işletmelere ve ayınlara, şirket merkezinin bulunacağı yerdeki Asliye Ticaret Mahkemesince atanan bilirkişilerce değer biçileceği, değerleme raporunda, uygulanan değerleme yönteminin somut olayın özellikleri bakımından herkes için en adil ve uygun seçim olduğu; sermaye olarak konulan alacakların gerçekliğinin, geçerliğinin ve 342’nci maddeye uygunluğunun belirlendiği, tahsil edilebilirlikleri ile tam değerleri; ayni olarak konulan her varlık karşılığında tahsis edilmesi gereken pay miktarı ile Türk Lirası karşılığı, tatmin edici gerekçelerle ve hesap verme ilkesinin icaplarına göre açıklanacağı, bu rapora kurucular ve menfaat sahiplerinin itiraz edebileceği, mahkemenin onayladığı bilirkişi kararının kesin olduğu belirtilmiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “İntifa Hakkı” ana başlığı altında bulunan “Konusu” başlıklı 794’üncü maddesinde; intifa hakkının; taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir malvarlığı üzerinde kurulabileceği, aksine düzenleme olmadıkça bu hakkın, sahibine konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlayacağı hükmü bulunmaktadır.

İntifa hakkı, sahibine hakkın konusu olan şeyi tam bir biçimde kullanma ve faydalanma hakkı veren ayni bir haktır. İntifa hakkı konusu şeyin mülkiyet hakkı sahibinde kalmakta, intifa hakkı sahibi eşyayı kullanma ve yararlanma hakkına sahip olmaktadır.

Mezkûr Kanun’un “Kurulması” başlıklı 795’inci maddesinde; intifa hakkının;

taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulacağı, taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça, mülkiyete ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.

Yukarıda sayılan mevzuat hükümlerinden açıkça anlaşılacağı üzere, Belediyelerin iştiraklerine ayni sermaye olarak taşınmazlarının intifa haklarını devredebilmesi için; talep edilen ayni sermaye artışının kabulüne ilişkin meclis kararının bulunması, bedel tespit davası neticesinde Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden intifa hakkının tescili için Tapu Müdürlüğüne başvuru yapılması ve tapuya tescil işleminin gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu sayılan unsurlar kanunun emredici hükümleriyle belirlenmiş asli şartlardır.

Yapılan incelemede; aşağıda Çiğli Belediye Meclisi Kararları bazında tasnif edilerek belirtilen taşınmazların intifa haklarının, yukarıda bahsedilen mevzuat hükümlerinde yer alan şartlara uymadığı için ayni sermaye olarak Belediye Şirketine devrinin mümkün olmadığı tespit edilmiştir.

1. 05.07.2019 tarih ve 44 sayılı Çiğli Belediyesi Meclis Kararı ile Evka-2 Mahallesi 6850/1 Sokak No:3 adresinde bulunan 22675 ada 1 parselde kayıtlı (Pelikan Sosyal Tesisleri) 1.262,78 m2'lik taşınmaz üzerindeki 2.540,34 m2 alanlı düğün salonu, kafeterya ve sosyal tesisin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden 10 yıllık intifa hakkının sermaye artırımına esas olmak üzere Belediye iştiraki olan şirkete verilmesi kararlaştırılmıştır. Bunu müteakip Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/406 E.- 2020/161 K. sayılı kararında 10 yıllık intifa hakkı değeri 2.302.422,80 TL olarak tespit edilmiştir. Ancak söz konusu taşınmazın üzerinde amme alacağı kapsamında haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkı tapuya tescil edilemediğinden intifa hakkı kurulması mümkün değildir. Bu nedenle ayni sermaye taahhüdünün konusu karşılıksız kalmış olup söz konusu taşınmazın ve demirbaşların ayni sermaye hakkı olarak şirkete devredilme imkânı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Belediye iştiraki olan şirket tarafından işletilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

2. 07.08.2021 tarih ve 86 sayılı Çiğli Belediyesi Meclis Kararı ile aşağıda sayılan taşınmazların Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden 10 yıllık intifa hakkının ayni sermaye artırımına esas olmak üzere Belediye iştiraki olan şirkete verilmesi kararlaştırılmış olup, bunu müteakip Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/588 E. - 2022/529 K. sayılı kararında;

   
   

   1. Ataşehir Mahallesi 8261 Sokak No:12 adresinde bulunan 3.516,00 m2 alanlı İmar Planında "Pazar Alanı" olarak ayrılan 21970 ada 1 parsel için 10 yıllık intifa hakkı değeri 8.275.400,00 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkı tapuya tescil edilemediğinden intifa hakkı kurulması mümkün değildir. Bu nedenle ayni sermaye taahhüdünün konusu karşılıksız kalmış olup söz konusu gayrimenkulün ayni sermaye hakkı olarak şirkete devredilme imkânı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Belediye iştiraki olan şirket tarafından işletilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   2. Evka-2 Mahallesi 6850/1 Sokak No:2 adresinde bulunan 4.941,00 m2 alanlı İmar Planında "Açık Pazar ve BOP" olarak ayrılan 21581 ada 1 parsel için 10 yıllık intifa hakkı değeri 5.340.800,00 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkı tapuya tescil edilemediğinden intifa hakkı kurulması mümkün değildir. Bu nedenle ayni sermaye taahhüdünün konusu karşılıksız kalmış olup söz konusu gayrimenkulün ayni sermaye hakkı olarak şirkete devredilme imkânı bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Belediye iştiraki olan şirket tarafından işletilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

3. 07.09.2021 tarih ve 87 sayılı Çiğli Belediyesi Meclis Kararı ile Büyükçiğli Mahallesinde bulunan ve tapuda 21877 ada 1 parsel numarasında 2.624,00 m² yüzölçümü ile kayıtlı İmar Planında ''Rekreasyon Alanı'' olarak ayrılan taşınmaz için Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden 10 yıllık intifa hakkının sermaye artırımına esas olmak üzere Belediye iştiraki olan şirkete verilmesi kararlaştırılmıştır. Bunu müteakip Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/753 E.-2022/582 K. sayılı kararında 10 yıllık intifa hakkı değeri 6.246.503,60 TL olarak tespit edilmiştir. Ancak söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkının tapuya tescil edilemediğinden intifa hakkı kurulması mümkün değildir. Bununla birlikte, bu taşınmazın Belediye iştiraki olan şirkete tarafından 3. kişiye kiraya verildiği ve bu kiralama neticesinde 2022 yılı içerisinde toplam 71.973,00 TL kira tahsilatı yapıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu yerin, ayni sermayeye konu edilmeyip kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemlerin Çiğli Belediyesi tarafından takibinin yapılması gerekmektedir.

4. 04.11.2021 tarih ve 131 sayılı Çiğli Belediyesi Meclis Kararı ile Gazi Mustafa Kemal Atatürk Mahallesi 9 Eylül Caddesi No:78 adresinde bulunan ve tapunun Harmandalı Mahallesi 2400 ada 5 parsel numarasında kayıtlı 1.159,00 m2 alanlı taşınmazın üzerinde bulunan 606,00

   
   

   m2 alanlı kreş olarak kullanılan bina için Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden 10 yıllık intifa hakkının sermaye artırımına esas olmak üzere Belediye iştiraki olan şirkete verilmesi kararlaştırılmıştır. Bunu müteakip Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/753 E. - 2022/582 K. sayılı kararında, kreş olarak kullanılan bina için 10 yıllık intifa hakkı değeri 1.251.987,60 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkının tapuya tescil edilemediğinden intifa hakkı kurulması mümkün değildir. Bununla birlikte, Belediye iştiraki olan şirket tarafından 3. kişiye kiraya verildiği ve bu kiralama neticesinde 2022 yılı içerisinde toplam 90.860,00 TL kira tahsilatı yapıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu yerin, ayni sermayeye konu edilmeyip kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemlerin Çiğli Belediyesi tarafından takibinin yapılması gerekmektedir.

5. 07.09.2022 tarih ve 80 sayılı Çiğli Belediyesi Meclis Kararı ile aşağıda sayılan taşınmazların Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin belirleyeceği bedel üzerinden 10 yıllık intifa hakkının sermaye artırımına esas olmak üzere Belediye iştiraki olan şirkete verilmesi kararlaştırılmış olup konuya ilişkin Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesince görülen bedel tespit davası henüz sonuçlanmamıştır. Belediye iştiraki olan şirkete muhatap yazılar ile mevzuatın öngördüğü yasal süreç olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesinin kararı beklenilmeden ve intifa hakkı tesis edilmeden aşağıda belirtilen taşınmazların tasarruf hakları Belediye iştiraki olan şirkete devredilmiştir.

   1. Harmandalı 2400 ada 2 parselde kayıtlı 10.474,00 m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerinde bulunan Gazi Mustafa Kemal Atatürk Mah. 9401 Sokak No:5 adresindeki düğün salonu, halı saha, sosyal tesis; söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkı tapuya tescil edilemediğinden, üzerinde intifa hakkı kurulmasına imkân bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben yazılan 19.09.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03- 738/11817 sayılı yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Belediye iştiraki olan şirket tarafından işletilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   2. Büyükçiğli Mahallesi 6146 parselde 2469,40 m2 yüzölçümlü taşınmazda kayıtlı, Ataşehir Mahallesi 8268 Sokak No:7 adresinde bulunan Uzay Müzesi olarak kullanılan

      
      

      taşınmaz; söz konusu taşınmazın üzerinde haciz ve tedbir şerhi bulunduğundan ve Türk Medeni Kanunu’nun 794’üncü maddesi gereği intifa hakkı tapuya tescil edilemediğinden, üzerinde intifa hakkı kurulmasına imkân bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben 19.09.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03-738/11817 sayılı şirkete yazılan yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Bununla birlikte, Uzay Müzesinde yer alan büfe ve satış yerlerinden elde edilen gelirler ile müzeye giriş ücretlerinin Belediye iştiraki olan şirket tarafından tahsil edildiği görülmüştür. Belediye iştiraki olan şirket tarafından işletilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   3. Kaklıç Mahallesi İzmir Caddesi, No:51/B adresinde bulunan dükkân; söz konusu taşınmazın tapu kaydında amme alacağı kapsamında üzerinde haciz ve tedbir şerhi olmasından ötürü intifa hakkının tescili mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben yazılan 07.11.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03- 833/14413 sayılı yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Bununla birlikte, Belediye iştiraki olan şirket kayıtlarında yapılan incelemede kiracısı ile birlikte devredilen taşınmaz ile ilgili kira tahsilatına ilişkin herhangi bir bilgi ve veriye ulaşılamamıştır. Bu taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   4. Kaklıç Mahallesi İzmir Caddesi, No:51/C adresinde bulunan dükkân; söz konusu taşınmazın tapu kaydında amme alacağı kapsamında üzerinde haciz ve tedbir şerhi olmasından ötürü intifa hakkının tescili mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben yazılan 07.11.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03- 833/14413 sayılı yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Belediye iştiraki olan şirkete devredilen taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   5. Harmandalı Gazi Mustafa Kemal Atatürk Mahallesi Gazi Bulvarı No:39 adresinde bulunan kahvehane, No:39/A adresinde ve No:39/C adresinde bulunan dükkânlar; söz konusu

      
      

      taşınmazların tapu kaydında amme alacağı kapsamında üzerinde haciz ve tedbir şerhi olmasından ötürü intifa hakkının tescili mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben 19.09.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03- 738/11817 sayılı şirkete yazılan yazı ile “kiracıların işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Bu taşınmazların tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   6. Ataşehir Mahallesi 22173 ada 1 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde ve 8001/1 Sokak No:1 Kat: 4/414 adresinde bulunan 14,32 m2 alanlı çay ocağı; söz konusu çay ocağının bulunduğu ana taşınmazın tapu kaydında amme alacağı kapsamında üzerinde haciz ve tedbir şerhi olmasından ötürü intifa hakkının tescili mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Çiğli Belediye iştiraki olan şirkete hitaben yazılan 19.09.2022 tarih ve E-67530432-801.01.03- 738/11817 sayılı yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Yapılan incelemede, Belediye iştiraki olan şirket tarafından 3. kişiye kiraya verildiği ve bu kiralama neticesinde 2022 yılı içerisinde toplam 6.195,00 TL kira tahsilatı yapıldığı tespit edilmiştir. Bu taşınmazın tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   7. Evka 5 Mahallesi 21986 ada 3 parselde kayıtlı toplam 4.679,00 m2 alanlı taşınmaz üzerinde 70,00 m2 alanlı 8929 Sokak No:13 A, No:13 B adresinde bulunan çay ocağı, lokanta ve WC; söz konusu taşınmazların tapu kaydında amme alacağı kapsamında üzerinde haciz ve tedbir şerhi olmasından ötürü intifa hakkının tescili mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle ayni sermayeye konu olması, intifa hakkı tesis edilmesi ve şirkete devri mümkün değildir. Ancak, gerekli usul şartı olan Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi kararı beklenmeksizin Çiğli Belediyesi tarafından Belediye iştiraki olan şirkete hitaben yazılan 19.09.2022 tarih ve E- 67530432-801.01.03-738/11817 sayılı yazı ile “kiralama işlemlerinin şirket tarafından takip edilmesi” bildirilmiştir. Bununla birlikte, Çiğli Belediyesi ve Belediye iştiraki olan şirketin 2022 yılı kayıtlarında söz konusu yerle ilgili kira tahsilatına ilişkin herhangi bir bilgi ve veriye ulaşılamamıştır. Bu taşınmazların tasarruf yetkisinin Çiğli Belediyesine devri gerekmektedir.

   8. Ataşehir Mahallesi 22172 ada 1 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde ve Anadolu Caddesi No:951 kat:3 10,20 m2 alanlı ve kat:4 33,00 m2 alanlı çay ocakları; söz konusu çay