Kurumun ihtiyaç sahibi kişiler için yaptığı sosyal yardım harcamalarında ihtiyaç sahipliğine yönelik herhangi bir kriterin bulunmadığı, yardım yapılacak kişilerin tespitinde objektif ayırıcı unsurların belirlenmediği ve yardımlara ilişkin harcama belgelerinde kanıtlayıcı belgelere yer verilmediği görülmüştür.

Belediyelerin görev, yetki ve sorumlulukları 5393 sayılı Belediye Kanunu ile düzenlenmiştir. Kanun’un “Görev ve Sorumluluk” başlıklı 14’üncü maddesinin (a) bendinde Belediyelerin, mahalli müşterek nitelikte olması kaydıyla sosyal hizmet ve yardım yapacağı ve yaptıracağı belirtilmiştir.

Ayrıca “Belediyelerin Giderleri” başlıklı 60’ıncı madenin (i) bendinde; dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar belediyelerin giderleri arasında sayılmıştır.

Yakutiye Belediyesinde gerçekleştirilen incelemelerde, 5393 sayılı Kanun kapsamında çok sayıda sosyal yardım harcamasının yapıldığı görülmüştür. Ayrıca buna yönelik olarak her ne kadar Sayıştay görüşü alınmamış da olsa Belediye Meclisinin 09.04.2020 tarih ve 2020/42 sayılı kararı ile kabul edilen “Yakutiye Belediyesi Sosyal Yardım Yönetmeliği” bulunmakta ve sosyal yardım harcamaları bu Yönetmelik kapsamında yapılmaktadır.

Ancak yönetmelik incelendiğinde, ihtiyaç sahibi kişilerin belirlenmesinde ve sosyal yardımların dağıtılmasında herhangi bir kriter belirlenmediği anlaşılmaktadır. Yönetmelikte yardım komisyonu kurulmasına ilişkin hükümler bulunsa da fiili durumda bu komisyonun sosyal yardımlardan yararlanacak kişileri belirlemeye, ihtiyaç sahibi kimseleri tespit etmeye yönelik değil sadece genel anlamda hangi yardımların yapılacağının belirlenmesine ilişkin kararlar aldığı görülmüştür.

Kurum tarafından 2022 yılında yapılan bazı sosyal yardım harcamaları örnek olarak

aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo 12: Bazı Sosyal Yardım Harcamaları

Yukarıda örnek olarak verilen harcamalar ile bu kapsamdaki diğer harcamalara ilişkin belgeler incelendiğinde; yardım yapılan kişilerin neye göre belirlendiği anlaşılamamış ve bu kişilerin yardıma muhtaç olduklarına dair kanıtlayıcı belgelere ödeme emri eki belgeler içinde yer verilmediği görülmüştür.

Bulguda belirtilen hususlarla ilgili olarak Kamu İdaresi cevabında; yardımların, ihtiyaç sahibi kişilerin talepleri üzerine saha çalışması kapsamında adreslerine gidilerek durum tespitine göre yapıldığı yardım yapılan kişilerin adres, telefon ve vatandaşlık numarası bilgilerinin bir tutanakla kayıt altına alındığı ancak, bu bilgilerin ödeme emri belgeleri ekine tevsik edici belge olarak eklenmediği, bundan sonraki süreçte yapılacak sosyal yardımlar için bulguda belirtilen hususlara daha fazla hassasiyet gösterileceği belirtilmiş ve yeni hazırlanacak sosyal yardım yönetmeliğinde yardımlardan yararlanmak için belirli kriterler getirileceği ifade edilmiştir.

Belirtildiği gibi sosyal yardımlar belediyelere Kanun ile verilen görev ve sorumluluklar içinde sayılmış olup ayrıca Anayasamızın sosyal devlet ilkesinin de bir gereğidir. Dolayısıyla Kurumun sosyal yardımlara ilişkin kaynak kullanımı mevzuata ve kamu yararına uygundur. Ancak yapılan yardımların belirli kriterler dahilinde, ihtiyaç sahibi kişilere ulaştırılacak biçimde, şeffaf ve toplumun tüm kesimlerine eşit mesafede durularak yapılması gerekmektedir. Bu nedenle yardım yapılacak kişilerin seçimi objektif kriterlere ve bu kişilerin muhtaçlık

durumlarını tevsik edecek belgelere dayanmalıdır. Kurumun, sosyal yardım harcamaları sonraki dönemde bu hususları dikkate alarak daha hassas bir biçimde yapacağını belirtmesi ise önemli ve yerinde bir yaklaşım olarak değerlendirilmektdir.