Kurum tarafından gerçekleştirilen taşınmaz kiralamaları veya irtifak hakkı tesisleri ile bu taşınmazlardan elde edilen gelirlerin mevzuata uygun şekilde muhasebe kayıtlarına yansıtılmadığı tespit edilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 990 Kiraya Verilen veya İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabının anlatıldığı 306/T maddesinde; bu hesabın kamu idarelerine ait maddi duran varlıklardan kiraya verilen veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilenlerin sözleşme sonuna kadar kayıtlı değerleri üzerinden izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiş olup,

Aynı Yönetmelik’in 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının anlatıldığı 306/U maddesinde ise; kamu idarelerine ait maddi duran varlıklardan kiraya verilen veya üzerinde irtifak hakkı tesis edilenlere ilişkin olarak sözleşmelerinde yer alan kira ve irtifak hakkı gelirlerinin bu hesapta izlenmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Hesabın işleyişi” başlıklı 476’ncı maddesinde; kiraya verilen duran varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden 990 Kiraya Verilen veya İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabına

borç, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği, kiraya verilen duran varlıklardan kira süresi sona erenlerin kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba alacak, 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına borç kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

Her ne kadar Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabına yer verilmemiş olsa da aynı Yönetmelik’in 45’nci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince çıkarılan Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında yer aldığından bu hesabın mahalli idareler tarafından kullanılması gerekmektedir.

Kurumun tasarrufunda bulunan ve kiralama veya irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlara ilişkin Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığından alınan veriler üzerinde yapılan incelemelerde, 91 adet kiralama veya irtifak hakkı tesis edilen taşınmazın olduğu, bu taşınmazlarda 650 müstecirin bulunduğu, mali yılsonu itibariyle 74.447.697,84 TL kira gelirinin beklendiği söz konusu taşınmazların kayıtlı değerleri toplamının ise 705.513.885,19 TL olduğu,

Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığından temin edilen verilerde ise söz konusu uygulamaların tam ve eksiksiz olarak muhasebe kayıtlarına yansıtılmadığı ve mali tablolarında 990 Kiraya Verilen veya İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabının 301.795.367,76 TL, 993 Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının 67.780.293,60 TL ve 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabının ise 369.575.661,36 TL olarak yer aldığı görülmüş olup yukarıda izah edilen tespite 2019 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da yer verilmiştir.

Kurum tarafından kiraya verilen taşınmazlar veya tesis edilen irtifak hakları ile bunlardan elde edilen gelirlerin tamamının muhasebe kayıtlarına yansıtıldığı ifade edilmiş ise de kiralamalara ilişkin noksan kayıtlar nedeniyle;

990 Kiraya Verilen veya İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değerleri Hesabı 403.718.517,43 TL,

993 Maddi Duran Varlıkların Kira Ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı 6.667.404,24 TL,

999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabı ise 410.385.921,67 TL eksik gösterilmekte olup, Kurumun kiraya verdiği ya da irtifak hakkı tesis ettiği taşınmazlar ve bunlardan elde edilen gelirler hakkında mali rapor ve tablolar, tam ve güvenilir bilgi sunmamaktadır. Şöyle ki;

Söz konusu muhasebe kayıtlarında, meclis kararları ile belediye şirketlerine bırakılan taşınmazlar ile bunlardan elde edilen gelirlere ilişkin bilgilerin yer almadığı görülmüştür. Bahsi

geçen kiralamalara ilişkin taşınmaz değerleri ile bunlardan elde edilen gelirlerin de yukarıda belirtilen hesaplara kaydedilmesi gerekmekte olup bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.