Kamu İdaresince, 2018 döneminde İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan ve işverenlerin hakedişlerinden kesilen asgari ücret destek primlerini, Hazine hesaplarına aktarılmayarak emanet hesaplarında bekletildiği ayrıca geçmiş yıllarında kesilen asgari ücret destek primlerinin Türkiye İş Kurumuna (İŞKUR) iade edilmediği görülmüştür.

1. İşverenlerin Hakedişinden Kesilen Asgari Ücret Destek Primlerinin Hazine Hesaplarına Aktarılmaması

   İşverenlerin hakedişinden kesilen asgari ücret destek primlerinin Hazine hesaplarına aktarılmadığı görülmüştür.

   6661 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17’nci maddesi ile 5510 sayılı Kanun’a eklenen geçici 68’nci maddesi ile belli şartlar dahilinde, Kanun’un 4’ncü maddesinin birinci fıkrasının a bendinde kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenler için 2016 Ocak-Aralık döneminde toplam prim ödeme gün sayısının, günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edileceğine ve bu tutarın hazine tarafından karşılanacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Aynı maddenin 8’nci fıkrasında; 4734 sayılı Kanun’un 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarların bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesileceği ifade edilmiştir.

   Konuya ilişkin 10.02.2016 tarih ve 2016/4 sayılı Asgari Ücret Desteğine İlişkin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Genelgesi’nde ise, bu kapsamdaki İdareler tarafından hakedişten kesilen veya emanete alınan tutarların destek tutarının kesinleşmesinden sonra genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlüklerinin, ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesabına aktarılacağı belirtilmiştir.

   2017 ve 2018 yıllarında 5510 sayılı Kanun’un geçici 71’inci ve geçici 75’inci madde hükümleri gereği, belirli şartlarla asgari ücret destek primi uygulamasına devam edilmiştir. 2017 yılına ilişkin asgari ücret destek primi Hazine tarafından karşılanmış; 2018 yılından itibaren ise, İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmaya başlanmıştır.

   SGK tarafından 5510 sayılı Kanun’un geçici 71’inci madde hükümlerine istinaden çıkarılan 27.02.2017 tarih ve 2017/9 sayılı Genelge’de, 2016/4 sayılı Genelge’nin bu Genelge’ye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, hakedişten kesilen destek primlerine ilişkin özel düzenleme yapılmamıştır. Aynı Kanun’un geçici 75’inci madde hükümlerine istinaden çıkarılan 20.06.2018 tarih ve 2018/20 sayılı Genelge’de ise, daha önceki genelgelerde asgari ücret desteğine ilişkin olarak hakedişlerden kesilen veya emanete alınan tutarların genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe, ilçelerde ise mal müdürlüğüne aktarılması gerektiğine ilişkin düzenlemeye atıf yapılmıştır.

   Yapılan incelemede; Kamu İdaresi tarafından işverenlerin hakedişlerden kesilen ve İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanan 2018 yılına ilişkin 23.762,88 TL tutarındaki asgari ücret destek priminin genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere muhasebe/mal müdürlüğüne aktarılmadığı tespit edilmiştir.

   İdare bulguya ilişkin cevabında, bulgudaki tespit doğrultusunda gerekli çalışmaların yapılacağını ifade etmiştir.

   Asgari ücret destek priminin genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere muhasebe/mal müdürlüğüne aktarılması gerekmektedir.

2. Geçmiş Yıllarda Kesilen Asgari Ücret Destek Primlerinin Türkiye İş Kurumuna İade Edilmemesi

Kamu İdaresi tarafından 2019, 2020, 2021, 2022 ve 2023 yıllarında işverenlerin hak edişinden kesilen asgari ücret destek primlerinin Türkiye İş Kurumuna (İŞKUR) iade etmediği görülmüştür.

İfade edilen yıllar için sırasıyla 5510 sayılı Kanun’un geçici 78’inci, geçici 80’nci, geçici 85’inci, geçici 88’inci ve geçici 93’ncü maddeleri ile belli şartlarda asgari ücret destek primi uygulamasına devam edilmiş ve bu dönemlere ilişkin asgari ücret destek primleri İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanmıştır.

SGK tarafından çıkarılan 22.03.2019 tarih ve 2019/8 sayılı, 21.04.2020 tarih ve 2020/10 16.08.2021 tarih ve 2021/28 sayılı, 07.09.2022 tarih ve 2022/19 sayılı, 07.03.2023 tarih ve 2023/12 sayılı Genelge’lerde; sıra ile bahsi geçen yıllarda uygulanacak ve İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak asgari ücret destek primine ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

Söz konusu Genelge’lerde; 5510 sayılı Kanun’un geçici 78’inci, geçici 80’,nci, geçici 85’inci, geçici 88’inci ve geçici 93’üncü maddelerindeki hükme de atıf yapılmış olup, 4734 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından yapılan, sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü hizmet alımlarında, işçilikler için İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarların idarelerce işverenlerin hak edişinden kesileceği belirtilmiştir. Ayrıca ilgili kanunun geçici 93’üncü maddesinde hak edişlerden kesilen tutarların Türkiye İş Kurumuna iade edilmesi hususu hüküm altına alınmıştır.

İdare bulguya ilişkin cevabında, bulgudaki tespit doğrultusunda gerekli çalışmaların yapılacağını ifade etmiştir.

Yapılan incelemede; Kamu İdaresi tarafından geçmiş dönemlere ilişkin toplam 941.519,39 TL tutarında asgari ücret destek primi kesintisi yapılmış olup, ilgili tutarların 333 Emanetler hesabında izlenmeye devam edildiği tespit edilmiştir. Kamu İdaresince kesilen asgari ücret destek primlerini Türkiye İş Kurumuna iade etmesi gerekmektedir.