Yazılım güncelleme bedellerinin 260 Haklar Hesabına kaydedilmeyip doğrudan giderleştirildiği ve kullanım süresi dolan yazılım programlarının ve lisansların maddi duran varlık hesaplarında takip edilmeye devam edildiği görülmüştür.

1. Yazılım Güncelleme Bedellerinin İlgili Maddi Olmayan Duran Varlık Hesabına Kaydedilmeyip Doğrudan Giderleştirilmesi

   Belediyenin faaliyetlerinde kullanılmak üzere satın alınan yazılım güncelleme bedellerinin, 260 Haklar Hesabında izlenmediği ve doğrudan giderleştirildiği görülmüştür.

   Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin 210'uncu maddesinde 260 Haklar Hesabının niteliği, 211'inci maddesinde ise işleyişi hüküm altına alınmıştır.

   Diğer yandan, ilgili varlıklar için ayrılacak amortisman oranları amortisman ve tükenme paylarına ilişkin açıklamaların yer aldığı 47 sıra No.lu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği ile belirlenmiş olup ilgili Tebliğ'in 6'ncı maddesinde;

   “ ...(2) Ancak, maliyet bedeli, 28/12/2006 tarihli ve 2006/11545 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Taşınır Mal Yönetmeliğinin eki listede yer alan dayanıklı taşınırların her biri için 14.000 TL'yi, 13/9/2006 tarihli ve 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelikte yer alan taşınmazlar için 34.000 TL'yi aşmayan duran varlıklar ile tutarına bakılmaksızın Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar hesap gruplarında izlenen varlıklar için amortisman oranı % 100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle maliyet bedeli bu tutarlara kadar olan duran varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen amorti edilir.” denilerek, maddi olmayan duran varlıklar için amortisman oranı %100 olarak belirlenmiştir.

   Yapılan incelemede, belediyenin 2023 yılında toplam 431.291,70 TL yazılım lisans bakım onarım hizmeti alımı yaptığı ve bu harcamalarını 260 Haklar Hesabında aktifleştirmesi, yılsonunda ise 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı(-) ile %100 amortisman ayrılması gerekirken alım yapıldığında doğrudan giderleştirildiği tespit edilmiştir.

   Denetim tespiti sonucunda İdare, söz konusu hatanın düzeltildiği bildirilmiş olsa da 2024 yılında yapılan işlemin 2023 yılı mali tablolarında oluşan hatayı düzeltici etkisi bulunmamaktadır.

   Yukarıda yer verilen mevzuat hükmüne ve yapılan açıklamalara göre, mali tabloların doğru bilgi sunmasını teminen hesap planlarındaki sınıflandırmaya uygun olarak belediyenin bilgisayar yazılım lisansı ve patent gibi alımlarının ve bunlara yönelik bakım ve güncelleme işlemlerinin maddi olmayan duran varlık grubuna kaydedilmesi ve aynı yıl sonunda bu varlıkların tamamı için amortisman ayrılması gerekmektedir.

2. Kullanım Ömrü Tamamlanmış veya Ortadan Kalkmış Maddi Olmayan Varlıkların Muhasebe Hesaplarında Takip Edilmesi

Belediyede, kullanım ömrü tamamlanmış ve ortadan kalkmış maddi olmayan duran varlıkların (bilgisayar programları, yazılımlar ve lisans hakları) 260 Haklar Hesabında takip edildiği, ilgili muhasebe hesaplarından çıkışının yapılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 210’uncu maddesinde bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların izlenmesi için 260 Haklar Hesabının kullanılacağı,

211’inci maddesinde kullanım ömrünün tamamlayan ve ortadan kalkan maddi olmayan duran varlıklar için kayıtlı değerleri üzerinden ilgili varlık hesabına alacak, ayrılan amortisman tutarı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilerek çıkış yapılacağı,

214’üncü maddesinde de maddi olmayan duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde yok edilmesini izlemek için 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabının kullanılacağı hükme bağlanmıştır.

Yapılan incelemede, Belediyenin mali tablolarında yer alan 260 Haklar Hesabında 18.213.002,73 TL değerinde kayıtlı varlık bulunduğu, aktif olarak kullanılan varlıkların ise 4.873.103,09 TL değerinde olduğu, dolayısıyla hesapta yer alan maddi olmayan duran varlıklar ile aktif olarak kullanımda olan maddi olmayan varlıklar arasında 13.339.899,00 TL fark bulunduğu tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalara göre, kullanım ömrünü tamamlayan ve ortadan kalkan maddi olmayan duran varlıkların 260 Haklar Hesabına alacak, ayrılan amortisman tutarları için 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilerek çıkış işlemlerinin yapılması ve ilgili hesaplarda takip edilmemesi gerekmektedir.