Karar Künyesi
Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların mevzuata aykırı olarak dernek ve vakıflara tahsis edildiği tespit edilmiştir.
Bu çerçevede;
Teleferik Mahallesi 1381 ada 1 parselde bulunan taşınmaz protokol ile 2018-2020 yılları arasında 2 yıllığına bir derneğin kullanımına tahsis edilmiş, 05.02.2021 tarihinde tahsis süresi Belediye Başkanı tarafından 2 yıl uzatılmıştır.
Fevzi çakmak Mahallesi 419 ada 159 parselde bulunan taşınmaz 2011-2021 yılları arasında 10 yıllığına bir derneğin kullanımına tahsis edilmiştir. 01.02.2021 tarihinde tahsis süresi Belediye Başkanı tarafından 2 yıl uzatılmıştır.
Taşınmazların tahsisi için her iki dernekle ortak hizmet projesi kapsamında protokol imzalandığı ancak ortak hizmet projesine esas konunun belediyenin görev ve sorumluluk alanlarına giren konulardan biri olmadığı görülmüştür. Ayrıca imzalanan protokoller derneklerin protokol konusu etkinliklerine ilişkin giderlerinin karşılanması hususunda Belediyeyi yükümlülük altına sokmaktadır.
Korutürk Mahallesi 1394 ada 1 parselde bulunan taşınmaz 29 yıllığına 1 TL tutarında sembolik bedel ile bir vakfın kullanımına tahsis edilmiştir. Vakfa yapılan taşınmaz tahsisi ortak hizmet projesi kapsamında değildir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesine göre; Kamu idareleri, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilmekte ve tahsis edilen taşınmazlar amacı dışında kullanılamamaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;
“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.
Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.”
hükümleri yer almaktadır.
Belediyelerin kamu yararına çalışan dernek statüsünde dahi olsa dernek ve vakıflarla ortak hizmet projesi yürütebilmesinin ön koşulu, yapılacak olan projenin belediyenin görev ve sorumluluk alanına giren bir husus olmasıdır. Mahalli ve müşterek nitelikte olmayan bir hizmet için ortak hizmet projesi protokolü yapılması 5393 sayılı Kanun’un yukarıda yer verilmiş olan hükümlerine aykırılık teşkil edecektir. Belediyeler tarafından derneklerden gelen taleplerin ortak hizmet projesi olarak değerlendirilmesi sırasında, söz konusu hizmetin belediyenin görev ve sorumlulukları arasında tanımlanıp tanımlanmadığı ve gerçekleştirilecek ortak hizmet projesinin mahalli müşterek olma niteliği taşıyıp taşımadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Zira 5393 sayılı Kanun’un 14’üncü maddesinde belediyenin görev ve sorumlulukları sayılırken bu görev ve sorumlulukların yerine getirilmesi hususu mahalli ve müşterek nitelikte olması şartına bağlanmıştır. Belediyelerin görev alanına girmeyen, mahalli ve müşterek olma özelliği taşımayan bir konuda, meclis kararı alınması ve protokol düzenlenmesi, ilgili konuyu ortak hizmet projesi statüsüne taşımayacaktır.
Ayrıca ortak hizmet projesi gerçekleştirmeye karar veren ve bu hususta protokol imzalayan tarafların her birinin söz konusu ortak hizmet projesi kapsamında yapacakları hizmetleri maddi veya gayri maddi olarak belirlemeleri ve protokolde yer almasını sağlamaları gerekmektedir. Aksi durumda ortak yürütülen bir hizmetten veya projeden bahsetmek mümkün olmayacaktır.
Diğer taraftan dernek ile imzalanan ortak hizmet projesi protokolüyle, proje konusu etkinliklere ilişkin giderlerin tamamen Belediye tarafından karşılanması bir projenin gerçekleştirilmesinden çok, belediye tarafından derneğe yardım yapılması niteliğinde düşünülebilecektir. Ancak 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’ncu maddesinin birinci fıkrasında kamu kurumlarınca gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamayacağı, yardımda bulunulamayacağı veya menfaat sağlanamayacağı düzenlenmiştir. Aynı fıkranın ikinci cümlesinde genel yönetim kapsamında yer alan kurumların bütçelerinde öngörülmesi kaydı ile yukarıda yer alan hususa bir istisna getirilmiş ise de 6360 sayılı Kanun ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 75’nci maddesine eklenen ek fıkra ile belediyeler bu kapsamdan dahi çıkarılmış ve belediyelerin dernek ve vakıflara yardım yapmasının, menfaat sağlamasının tamamen önüne geçilmiştir.
Gerek 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda gerekse 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda belediyelerin mülkiyetlerindeki taşınmazları tahsis edebilmeleriyle ilgili hususlar düzenlenmiş bu tahsislerin hangi kurum, kuruluşlara, hangi amaçla ve hangi koşullarda yapılabileceği belirlenmiştir. Mevzuat hükümlerine uygun olmadan yapılan tahsislerin iptali gerekmektedir.