Karar Künyesi
İdarenin sorumluluk alanı içerisinde yer alan ilçelerde; kayıp ve kaçak önleme faaliyetinin etkin olarak yürütülemediği, tahakkuk ve tahsilat işlemlerinin etkili olarak yapılamadığı dolayısıyla gelir kaybına ve kaynakların etkin kullanılamamasına sebep olunduğu görülmüştür.
ESKİ Tarifeler Yönetmeliği’nin “Kaçak su” başlıklı 43’üncü maddesinde kaçak su kullanımına ilişkin esaslar açıklanmıştır;
“…
Kaçak kullanım, İdare tarafından görevlendirilen en az iki görevli tarafından mahallinde yapılacak araştırma ve inceleme sonucu tanzim edilecek tutanakla tespit edilir. İlgi tutanak iki nüsha olarak düzenlenerek bir nüshası ilgilisine verilir.
Kaçak su kullanmak maksadı ile su tesisatını, sayacı, sayaç yerini vs. kaçak su kullanımına uygun hale getirenlere su tüketim miktarı tespit edilmemiş olsa bile ceza tahakkuk ettirilir. Kaçak bağlantı iptal edilir.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca mezkûr Yönetmelik’in 44’üncü ile 55’inci maddeleri arasında kaçak kullanım şekilleri usulsüz kullanımlara ilişkin esaslar detaylı olarak hükme bağlanmıştır.
İlçeler bölgesinde kayıp ve kaçak ile mücadele etme hususu İlçe Hizmetleri Dairesi Başkanlığının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge’nin 6’ncı maddesinde; “r) Kaçak su kullananları takip etmek ve haklarında gerekli yasal işlemlerin yapılmasını sağlamak,” Daire Başkanının görevleri arasında sayılmıştır.
Bu görev aynı zamanda mezkûr Yönerge’nin;
8’inci maddesinde “j) Kaçak su kullanımının engellenmesi için gerekli kontrolleri yapmak, kaçak su ve ceza bedellerinin hesaplanması ve tahsilinin sağlanması iş ve işlemlerini yürütmek” hükmüyle Altyapı ve Tesisler Müdürlüğünün,
9’uncu maddesinde “b) Kaçak kullanımı önlemek için gerekli kontrollerin yapılmasını sağlamak,” hükmüyle Sayaç İşlemleri Şube Müdürlüğünün, görevleri arasındadır.
İlçe Hizmetleri Dairesi Başkanlığının aylık olarak tanzim etmiş olduğu faaliyet raporları incelendiğinde; 2023 yılı Aralık sonu itibariyle 12 ilçeyle ilgili olarak kayıp kaçak ekiplerinin etkin bir kontrol yürütemediği ve dolayısıyla kayıp kontrol işleminin toplamının 110 adet olduğu görülmüştür.
Tablo 8: İdare Tarafından 2023 Yapılan Kayıp Kaçak Kontrol İşlemleri
S.no | İlçe | Abone Sayısı | Aylar | ||||||||||||
Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Toplam | |||
1 | Alpu | 5.155 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 30 | 6 | 0 | 37 |
2 | Beylikova | 3.398 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 3 | 1 | 0 | 0 | 5 |
3 | Çifteler | 7.954 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 4 |
4 | Günyüzü | 3.607 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 2 |
5 | Han | 1.527 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
6 | İnönü | 4.318 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
7 | Mahmudiye | 3.702 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 7 | 4 | 0 | 0 | 11 |
8 | Mihalgazi | 1.589 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
9 | Mihalıççık | 5.604 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 0 | 6 |
10 | Sarıcakaya | 2.830 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 28 | 1 | 0 | 0 | 29 |
11 | Seyitgazi | 8.517 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 8 |
12 | Sivrihisar | 13.001 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 6 | 0 | 0 | 0 | 8 |
TOPLAM | 61.641 | 4 | 0 | 2 | 0 | 1 | 1 | 3 | 4 | 49 | 38 | 8 | 0 | 110 |
Tabloda görüldüğü üzere 12 ilçeden 3’ünde kayıp kaçak kontrol işleminin hiç yürütülmediği, diğer 9 ilçede ise toplam 110 adet kayıp kaçak kontrol işleminin yapıldığı görülmektedir. Bu işlemlere ait tahakkuk tutarının toplamda 841.545,95 TL, tahsilatın ise 330.613,77 TL olduğu görülmüştür.
Kayıp ve kaçaklar ile mücadele idarenin gelir ile itibar kaybı yaşamaması ve kaynakların israf olmaması adına elzem bir konudur. Son yıllarda yaşanan kuraklık ve sudaki kirliliğin artması konuyu daha da kritik bir hale getirmektedir. Ancak 61.641 toplam abonenin olduğu bir sorumluluk sahasında kayıp kaçak kontrolün 110 ile sınırlı kalması kayıp ve kaçak ile mücadelenin etkin yapılamadığını göstermektedir.
İdare cevabında; İlçe Hizmetleri Dairesi Başkanlığının 01.01.2022 tarihinde kurululduğunu, Daire Başkanlığı bünyesinde henüz kayıp/kaçak önleme biriminin mevcut olmadığını ancak gerekli eğitim, ekipman, araç ve diğer ihtiyaçların tamamlanıp, mevcuttaki iki personelle 28.08.2023 tarihinde çalışmaların başlandığını, ilçelerdeki endeks okuma personeline de gerekli eğitimler verilmeye devam edilerek yıl sonuna kadar tüm personelin eğitim almalarının sağlanacağını ifade etmiştir.
Dolayısıyla İlçeler bölgesindeki kayıp ve kaçaklar ile etkili mücadele edebilmek için Abone İşleri Dairesi Başkanlığındaki mevcut Kayıp ve Kaçak Önleme Şube Müdürlüğündeki yapı örnek alınmak suretiyle Sayaç İşlemleri Şube Müdürlüğünün bünyesinde kayıp ve kaçak tespit ekibi kurularak, bu birimin gerekli eğitim, ekipman, araç ve diğer ihtiyaçlarının süratle tamamlanıp ivedilikle göreve başlaması önem arz etmektedir.