Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü taşınmaz yönetimi kapsamında yapılan incelemelerde, fiili durumu tespit edilemeyen ve kullanımı yerinde görülemeyen taşınmazların bulunduğu, tespiti yapılan taşınmazlar yönünden işgal, amaç dışı kullanım, sınır aşımı ve kaydi- fiili durum uyuşmazlığı olan taşınmazların olduğu, taşınmaz iş ve işlemlerini yürüten birimin sağlıklı ve etkin bir yönetim mekanizması kuramadığı, taşınmazların takip, kontrol ve yerinde inceleme çalışmalarını yürüten bağımsız ve uzman bir birimin olmadığı, birçok taşınmazın akıbetinin bilinemediği ve fiili durumlarının çıkarılamamasından dolayı zafiyet oluştuğu görülmüştür.

2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 27’nci maddesine göre, Su İdarelerine ait taşınmazların Devlet malı sayılacağı, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 48’inci maddesinde de, kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemlerinin, mevzuatında öngörülen kurallar dâhilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılacağı ve bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenlerin sorumlu olduğu; Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik gereği, mülkiyetinde, yönetiminde veya kullanımında bulunan taşınmazlar, harcama yetkilisine karşı sorumlu olmak üzere, taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birim ve personel marifetiyle, Yönetmelik'in 5’inci maddesine göre her bir taşınmazın kayıt altına alınması, 7‘nci maddesine göre Yönetmelik ekinde yer alan formların oluşturulması ve taşınmazların numaralandırılarak dosyalanması gerektiği, düzenleme altına alınmıştır.

Bu kapsamda; örneklem yoluyla seçilen taşınmazların işlem ve karar dosyaları, tapu ve takyidat bilgileri, imar işlemleri üzerinden teknik bilgileri; İdare tarafından sunulan saha ve alan görüntüleri, .kml veya. kmz formatlı dosyalar ile uydu görüntüleri (Google Earth Pro) üzerinden mekânsal ve fotoğrametrik boyut incelenmiş, ayrıca İdarenin ilgili birimi ve yetkilileriyle gerek saha incelemeleri gerekse de ayrıntılı işlem ve uygulama süreci yürütülmüştür. Yapılan incelemeler sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

• Taşınmaz yönetiminin ilk aşaması olan taşınmaz envanterinin oluşturulması yani taşınmazların kayıt altına alınmasında, Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik gereği, taşınmazın ekonomik ve fiziki özelliği, cinsi, niteliği, edinme şekli gibi

  
  

  hususları kapsayacak, taşınmazlar üzerindeki kullanım, tasarruf yetkisi ve hakkının sağlıklı bir kayıt ortamının mevcudiyetiyle etkin ve verimli hale getirilmesi sürecinin yürütülmesinde sorunların yaşandığı, her bir taşınmaz için dosyalama (dijital ortam ve formatta) işlemi yerine getirilmediğinden, denetimler kapsamında istenilen taşınmazların sayısal ve fotoğrafik verilerinin çıkarılması uzun zaman almış, birçoğu çıkarılamamıştır. Bu husus, özellik arz eden taşınmazların incelenmesi ve sonuçlandırılmasını önemli ölçüde etkilemiştir.

• Taşınmazların yönetim ve takip sürecini yöneten yeterli düzeyde ekip olmaması, taşınmaz iş ve işlemlerinin envanter oluşturma, takip ve fiili durumlarının anbean izlenecek bağımsız birim/ekip olmaksızın yürütüldüğü ve harcama birimi yetkililerinin uhdesinde etkin mekanizma kurulmadığı görülmüştür. Her ne kadar Daire Başkanlığı altında 2 ayrı şube müdürlüğü olsa da personel yapısı, işleyiş, görev ve yetki sınırları içinde spesifik olarak bahsedilen süreci yönetecek ekip ve uzman kişi yetersizliği bulunmaktadır.

• Tarafımızdan örneklem yoluyla istenilen, 14 adet arsa, 12 adet tarım dışı alan, 5 adet yol, 12 diğer nitelikteki taşınmazın fiili durumu araştırılmaya çalışılmış ancak taşınmaz envanteri kaydı (taşınmaz bilgilerini içeren bazı sütunlar) dışında çalışma yürütülememiş, saha ve fiili durumu, taşınmazların mahiyeti ve kullanımı ortaya konamamıştır.

  Şöyle ki, bilgisayar ortamında fonksiyonel ve uzaktan algılama teknikleriyle (UZALDE) konumsal veriler, kml/.kmz uzantılı sunulan dosyalardan ‘google earth pro’ başta, ulaşılabilen görüntüleme teknikleriyle güncel durumları sorgulananların; ağaçlık alan içinde kalması, üzerinde yapı ve tesis, sınır aşımı, seracılık faaliyet alanı ya da sera alanının taşması, müstakil ev ve dağınık baraka, konteyner, yol ve tarımsal faaliyet sahası gibi kullanımı ya da görüntüleme teknikleriyle gözlemlenen boyutuyla işlemi olanların, fiili durumları çıkarılamamıştır. Ayrıca, bilgisayar ortamında ve taşınmaz işlem dosyalarında da yeterli bilgi alınamamıştır. Örneğin, kayıtları yol ve park alanı gözüken 13.463,30 m2 alana sahip taşınmazın, üzerinde çeşitli yapı ve barakaların mevcudiyeti, bir kısmının ağaçlık alan ve tarımsal faaliyeti andıran kullanım düşünülerek, çalışma ve fiili durum tespiti istenilmiş ancak neticelendirilmemiştir. Yine, 3.072,69 m2 alana haiz arsa niteliğindeki taşınmazın, etrafındaki yapıca sınır aşımıyla kullanıldığı, bir kısmının tarımsal amaçla kullanımının gözüktüğü düşünülerek, çalışma ve fiili durum tespiti istenilmiş ancak neticelendirilmemiştir.

• Denetimler kapsamında sonuç alınarak raporlanan bazı taşınmazlarınsa işgale uğradığı, İdarenin takip ve sorumluluğunun yerine getirilmeyerek uzun süredir gerçek ve tüzel kişilerce kullanılan taşınmazların olduğu görülmüştür. Örneğin, 800,62 m2 yüzölçüme haiz

  
  

  Manavgat ilçesindeki taşınmaz, zirai amaçlı (seracılık faaliyeti) fiilen işgal edildiği, etrafının ağaçlandırıldığı; 2.191.53 m2 alana haiz Demre ilçesindeki taşınmaz, 4 adet geçici yapı, ağaçlık, bahçe kurularak tarımsalı faaliyet amaçlı işgal edildiği saptanmıştır.

  Kamu idaresi de bulguda belirtilen hususlara iştirak etmiş olup gerekli düzeltme ve tespit çalışmalarının yapılacağını belirtmiştir. Bu yönde tesis edilecek işlem, sonraki denetimlerde takip edilecektir.

  Sonuç olarak, idare uhdesindeki ve yönetimindeki taşınmazların, sağlıklı bir şekilde takip ve kontrolünün yapılması, işgal ve amaç dışı kullanımlara karşı korunması, varlıkların yönetimi fonksiyonlarını içeren, hesap verebilirliği sağlayacak yönetim ve organizasyon (yeterli ekip ve personel, yetki dağılımı, iç işleyiş vs.) anlayışının kurulması ve uygulanması önem ve gereklilik taşımaktadır.