Belediye mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına ara (süzme) sayaç marifetiyle usulsüz olarak su ve elektrik tedarik edildiği görülmüştür.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak, kurulu olanları devralmak ve bir elden işletmek üzere 2560 sayılı Kanun ile İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İSKİ) kurulmuştur.

Yine aynı Kanun’la İSKİ’nin görevleri sayılmış; içme, kullanma ve endüstri suyu ihtiyaçlarının her türlü yer altı ve yer üstü kaynaklarından sağlanması ve ihtiyaç sahiplerine dağıtılması görevleri tevdii edilerek İSKİ, su satışı ve abonelik işlemleri konusunda tek yetkili olarak görevlendirilmiştir.

İSKİ’nin su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılması bedeli ile diğer bedellere ilişkin tarifelerin tespiti ve tahsili ile tüm abonelik hizmetlerinin usul ve esaslarını belirlemek amacıyla 2560 sayılı Kanun’un “Tarife Tespit Esasları” başlıklı 23’üncü maddesine dayanılarak İSKİ Genel Müdürlüğü Abone Hizmetleri Tarife ve Uygulama Yönetmeliği hazırlanmıştır.

Anılan Yönetmelik’le; tarife tespitinin esasları, su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılması tarifesi ve abonelik uygulaması, su satış tarifesi, abonelik uygulamalarına ilişkin hususlar, müeyyide bedelleri ve uygulamalara ilişkin hususlar düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerde iş yerlerine, iş yeri abonesi tarifesi uygulanacak aboneler içinde yer verilmiş, kamu idareleri ise özel tarife uygulanacak aboneler arasında sayılmıştır.

İSKİ Genel Kurulunca iş yerleri için birim su fiyatları katma değer vergisi (KDV) hariç 01.01.2022’den itibaren 14,95 TL; 09.04.2022’den itibaren 22,40 TL, 16.09.2022’den itibaren 31,44 TL, 01.12.2022’den itibaren ise 39,30 TL olarak tespit edilmişken, belediyelerin de yer aldığı özel tarife uygulanacak aboneler için 01.01.2022’den itibaren 5,56 TL, 09.04.2022’den itibaren 8,33 TL, 16.09.2022’den itibaren 11,69 TL, 01.12.2022’den itibaren ise 14,61 TL olarak tespit edilmiştir. Yani iş yerleri yıllık ortalama 27,02 TL’den su kullanmışken; kamu idareleri 10,04 TL’den su kullanmıştır.

Ayrıca Yönetmelik’in 41’inci maddesinde izinsiz su kullanımına ilişkin hususlar düzenlenmiş ve izinsiz su kullanım bedelleri tespit edilmiştir. Yönetmelik’in 44’üncü maddesiyle de usulsüz su kullandırılması ve abone türünün değiştirilmesi uygulamalarına ilişkin hususlar belirtilmiştir.

Yönetmelik’te; izinsiz, sayaçsız şebeke suyu kullanan yerlerin kullanımlarının İzinsiz Su Bedelinin Tespitine Esas Cetvele göre hesaplanarak ait olduğu tarifenin %50 fazlası ile tahakkuk ettirileceği; sayaçlı izinsiz su kullanımında ise sayaç üzerindeki işarete göre ait olduğu

tarifenin %50 fazlası ile tahakkuk yapılacağı; bununla birlikte daimi veya geçici bağlantı yaparak başka bir birime su veren abonelere usulsüz su kullanım tutanağı tanzim edileceği ve hangi müeyyidelerin uygulanacağı da ayrıca düzenlenmiştir.

Elektrik kullanımına ilişkin olarak ise; elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı ile buna ilişkin hizmetlerin sunulmasında tüketici, tedarikçiler ve/veya dağıtım şirketleri arasındaki iş ve işlemlere esas asgari standart, usul ve esaslar, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirlenmiştir.

Yönetmelik’te, tüketicinin; serbest tüketici, serbest olmayan tüketici ya da son kaynak tedariki kapsamındaki tüketici statüsünde elektrik enerjisi ve/veya kapasiteyi, elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketlerden temin edeceği düzenlenmiştir.

Yönetmelik’in “Usulsüz Elektrik Enerjisi Tüketimi” başlıklı 48’nci maddesinde tüketicinin hangi hallerde usulsüz elektrik enerjisi tüketmiş olacağı sayılmıştır.

Diğer yandan, aynı Yönetmelik’te; usulsüz elektrik enerjisi kullanımlarına ilişkin tespitlerde, müşteriye yükümlülüklerini yerine getirmesi için 15 gün süre verildiğini belirten kesme ihbarı bırakılacağı; müşterinin yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde elektriğinin kesileceği; müşterinin dâhil olduğu abone grubuna ve usulsüz tespitinin ait olduğu yıla göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurul kararı ile belirlenen kesme-bağlama ücretinin 5 katı kadar ceza uygulanacağı düzenlenmiştir.

Yapılan incelemede; su kullanımında olduğu gibi elektrik kullanımında da İdare mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında belediye taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına, elektrik enerjisi mevzuatı ve kişilerle akdedilen sözleşme ve şartnamelerde yer alan elektrik aboneliklerin yaptırılması hükümlerine aykırı olarak (süzme) sayaç marifetiyle elektrik enerjisi temin edildiği tespit edilmiştir.

Hukuki ihtilaflara ve cezai yaptırımlara maruz kalmamak için İdare mülkiyetinde ve tasarrufunda bulunan taşınmazlar üzerinde kiracı ya da işgalci konumda olanlarla, hizmet ihalesi kapsamında İdare taşınmazlarında hizmet sunan hizmet sunucularına ara (süzme) sayaç marifetiyle su ve elektrik tedarik edilmesi uygulamasına son verilmesi gerekmektedir.