İşletme bütçesinden 2022 yılında yemek, çiçek ve eşantiyon gideri gibi temsil ağırlama niteliğinde muhtelif giderler yapıldığı görülmüştür.

Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik’in “Gelir ve giderler ile bunların muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde; döner sermaye işletmesinin gelirlerinin, işletme adına yapılan mal ve hizmet satışları, şartlı bağış ve yardımlar ile diğer gelirlerden, giderlerinin ise faaliyet alanlarıyla ilgili giderlerden oluşacağı belirtilmiş olup temsil ağırlama niteliğindeki bu giderlerin kapsama girmediği değerlendirilmektedir.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin “Faaliyet alanları” başlıklı 5’inci maddesinde; İşletmenin gelir getirici faaliyetleri sayılmak suretiyle belirlenmiştir. Bu giderler, doğrudan gelir getiren faaliyetlere ilişkin gelirler olup temsil ağırlama niteliğindeki bu giderler kapsama girmemektedir.

Diğer yandan, 30.06.2021 Tarih ve 31527 sayılı Resmi gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Genelgesi’nin “Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri” başlığı altında yapılan düzenlemeye göre kamu hizmetleri, bütçe sınırları içinde kalınarak ayrılan kaynakların üzerinde harcama yapılmasına yol açılmadan azami tasarruf anlayışı içinde yerine getirilecektir. Uluslararası toplantılar ile milli bayramlar hariç açılış, konferans, seminer, yıl dönümü ve benzeri kutlama ve organizasyonlara ilişkin faaliyetler nedeniyle gezi, kokteyl, yemek ve benzeri davetler düzenlenmeyecek, hediye verilmeyecek ve diğer adlar altında ödeme yapılmayacak. Temsil ve ağırlama ödenekleri, zorunlu haller dışında

kullanılmayacak, kurum ve kuruluşların tasarrufları altında bulunan kaynaklardan ajanda, takvim, plaket, hatıra, hediye, eşantiyon basım ve dağıtımı türü işler yaptırılmayacak, mevzuattan kaynaklanan zorunluluklar gereği yapılan veya kurum faaliyetleri ile doğrudan ilgili olan tanıtım giderleri hariç olmak üzere basın ve yayın organlarına ilan-reklam verilmeyecektir.

Bu hükümlere rağmen denetimlerde, Döner Sermaye İşletmesine bağlı Sanayi İşbirliği Uygulama ve Araştırma Merkezi 16.05.2022 tarih ve 134 no.lu ödeme emriyle 1.487,11 TL’lik, Sürekli Eğitim Merkezi 31.01.2022 tarih ve 34 no.lu ödeme emriyle 14.040,00 TL’lik yemek ödemesi, Demirci Eğitim Fakültesi 07.11.2022 tarih ve 494 no.lu ödeme emriyle 2.760,00 TL’lik çiçek, 23.06.2022 tarih ve 279 no.lu ödeme emriyle 8.500,00 TL’lik çiçek, 25.04.2022 tarih ve 191 no.lu ödeme emriyle 7.186,20 TL’lik eşantiyon, 12.12.2022 tarih ve 570 no.lu ödeme emriyle 1.200,00 TL’lik çiçek, 12.12.2022 tarih ve 571 no.lu ödeme emriyle 900,00 TL’lik çiçek ödemesi olmak üzere toplamda 36.073,31 TL’lik temsil tören ağırlama ve tanıtım mahiyetinde gider yapıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda belirtilen hükümlere göre bu tür giderlerin döner sermayeden yapılması mümkün görülmemektedir.

Kamu idaresi cevabında, söz konusu harcamaların temsil ve ağırlama ihtiyacı için değil, Merkez Kampüste düzenlenen eğitime katılan bir Futbol Kulübü öğrencileri için yapıldığı, Sürekli Eğitim Merkezinin ilgili ödemeyi Temsil, Tören, Ağırlama ve Tanıtım Giderleri bütçesinden değil, Yemek Hizmetleri Alım Giderleri kaleminden gerçekleştirdiği, aynı zamanda Sürekli Eğitim Merkezinin 14.10.2018 tarihli 30565 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sürekli Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği'nin 5 ve 6'ncı maddesi kapsamına da uygun olduğu, bu maddelerde Merkezin amaçlarına uygun "sosyal etkinlikler düzenleyebileceği ve koordine edebileceği" ifadesinin yer aldığı, üniversite toplum ilişkisinin güçlendirilmesinin üniversitelerin bir misyonu olduğu, gençlerin eğitim almaları ve aidiyet duygularının pekiştirilmesi için yapılan bu faaliyetler sırasında üniversite kampüsünde ağırlandıkları belirtilmektedir. Cevapta ayrıca, yaklaşık iki yüz öğrencinin yemek ihtiyaçlarının giderilmesinin, bu öğrencilere kampüsün farklı noktalarını tanıtılmasının, öğrencilerin üniversitenin akademik – idari personeli ile iletişim kurması için bir sosyal ortam ve üniversite – toplum iş birliğine önemli bir katkı sağladığının düşünüldüğü, diğer yandan, ödemelerden birinin Üniversite-Sanayi işbirliği etkinliğinde Üniversitenin Restaurantında verilen yemek organizasyonu olduğu, etkinliği yapan birimin Üniversitenin

Sanayi İşbirliği Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü olduğu ve gelir kaleminin Döner Sermayeden olduğundan bu ödemenin Döner Sermaye üzerinden gerçekleştirildiği, Demirci Eğitim Fakültesinden yapılan ödemelerle ilgili olarak önümüzdeki süreçte Döner Sermaye bütçesinden temsil ağırlama mahiyetindeki ödemelerin yapılmaması hususunda hassasiyet gösterileceği belirtilmektedir.

Sürekli Eğitim Merkezinin yaptığı söz konusu yemek harcaması dışarıdan gelen ve bedeli karşılığında eğitim verilen spor kulübü için yapılmış olup yemeğin bedeli bu eğitim için alınan bedelin üzerindedir. Bu yemek niteliği itibarıyla temsil ve ağırlama kapsamındadır. Ayrıca, yukarıda belirtilen Genelge tarafından bu tür yemekler de yasaklanmıştır. Ödemenin hangi bütçe kaleminden yapıldığı niteliğini değiştirmemektedir.

Sürekli Eğitim Merkezinin yukarıda belirtilen Yönetmeliği'nin 5'inci maddesinde sosyal etkinlikler düzenlenebileceği belirtilse de bu etkinliklerde de gelir getirici olma koşulu mevcuttur. Zira bu etkinlikler, üniversitenin ve birimlerinin tanıtımı faaliyetleri Üniversite özel bütçesi tarafından da düzenlenebilmektedir.

Üniversitenin Sanayi İşbirliği Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğü de İşletmenin bir birimi olup bahsedilen sınırlamalara tabidir. Yukarıda belirtilen mevzuatta, döner sermaye işletmesinin giderlerinin faaliyet alanlarıyla ilgili giderlerden oluşacağı, İşletmenin giderlerinin doğrudan gelir getiren faaliyetlere ilişkin olması gerektiği, söz konusu Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde belirtilen istisnalar haricinde yemek ve davet düzenlenemeyeceği ve hediye verilemeyeceği düzenlenmiştir.

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nin “Faaliyet alanları” başlıklı 5’inci maddesinde temsil ağırlama niteliğindeki bu giderlere imkan veren bir faaliyet bulunmamaktadır. Döner sermaye işletmeleri, gelir getirici mal ve hizmet üretimi amacıyla kurulan, ayrı bütçeye sahip, giderleri kendi gelirleriyle karşılanması esas olan işletmelerdir. Bu nedenlerle, döner sermaye işletmesinin gelirlerinin faaliyet alanları dışında kalan giderler için kullanılmasına imkân bulunmamaktadır. Kamu idaresi cevabında, söz konusu harcamaların Üniversite ihtiyaçları için yapıldığı belirtilmekte ise de döner sermayelerce yapılacak harcamaların döner sermaye faaliyetleriyle ilgili olması şartı ortadan kalkmamaktadır.

Ayrıca, Yükseköğretim Kurumları Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik’in “Gelir ve giderler ile bunların muhasebeleştirilmesi” başlıklı 8’inci maddesinin birinci fıkrasında ise, döner sermaye işletmesinin giderlerinin faaliyet alanlarıyla ilgili

giderlerden oluştuğu belirtilmektedir.

Sonuç olarak; söz konusu temsil tören ağırlama tanıtım mahiyetindeki veya bu kapsama girecek diğer giderlerin doğrudan veya dolaylı şekilde döner sermaye bütçesinden yapılmaması gerektiği değerlendirilmektedir.