İdare bünyesinde bulunan otogar işletmesinin kurumlar vergisi işlemlerinin tesis edilmediği tespit edilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, iktisadi kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında da Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal

veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet teşekkül etmesidir. Otogar işletmesinin faaliyetleri göz önüne alındığında bu özellikleri arz ettiği düşünülmektedir.

Açıklanan nedenlerle idare bünyesinde bir iktisadi kamu kuruluşu oluştuğu ve bu iktisadi kamu kuruluşu nezdinde, idare tüzel kişiliği ile ilişkilendirilmeksizin, kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunun 97. Maddesinde “Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.” denilmektedir. 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunun 2. Maddesinde ise “…İl sınırları içerisindeki taşımalar ile yüz kilometreye kadar olan şehirlerarası taşımaların düzenlenmesi il ve ilçe trafik komisyonları ile işbirliği yapılmak suretiyle ilgili valiliklere, belediye sınırları içerisindeki şehiriçi taşımalar belediyelere bu Kanuna göre düzenlenecek yönetmelik esasları dahilinde bırakılabilir.” denilmiş olup; Ulaştırma Bakanlığı’nın 11 Haziran 2009 tarih ve 27255 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 5. Maddesinde; “Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” İfadesine istinaden söz konusu yönetmeliğin 6. Maddesinde belirtilen T2 Yetki Belgesi (Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında kalan yerleşim birimlerinde yolcu terminali işletmeciliği yapacaklara) idaremiz tarafından Bakanlık’tan alınmıştır.

Belediye Meclisimizin 16/12/2014 tarih ve 453 sayılı kararıyla kabul edilen ve uygulanan Çinigar Şehirlerarası Otobüs Terminali Yönetmeliğiyle Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğüne bağlanarak birim olarak faaliyet gösteren Çinigar Şehirlerarası Otobüs Terminalinde; 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunun 97. Maddesi uyarınca hazırlanan ve Belediye Meclisimizin 05/12/2017 tarih ve 301 Sayılı kararı ile yürürlüğe giren 2018 Yılı

Gelir Tarifesinin 28. Sırasındaki ŞEHİRLERARASI OTOBÜS TERMİNALİ ÜCRETLERİ uygulanmaktadır.

Ayrıca ilgi bulguda bahsi geçen kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi ile alakalı araştırmalarımız devam etmekte olup, Çinigar Şehirlerarası Otobüs Terminalinin özelleştirilmesi, kiralanması veya işletilmesi durumlarına göre gerekli çalışmalar yapılacaktır."

Denilmektedir.

Sonuç olarak 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, iktisadi kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanunun 2’nci maddesinin üçüncü fıkrasında da Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

Yukarıda açıklandığı üzere; Otogar işletmesinin, İdarenin Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü'nün bünyesinde faaliyet göstermesinin, mevzuat gereği alınması gerekli bulunan belgelerin alınmasının, Belediye Meclisince ücret tarifesi belirlenmesinin Kurumlar Vergisi mükellefiyetine her hangi bir etkisi bulunmamaktadır. Zira iktisadi kamu kuruluşu özelliği gösteren işletmelerin, belediyelere ait veya bağlı olmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği bahsi geçen mevzuatta belirtilmiştir.

İdarenin bünyesinde bulunan Otogar işletmesinin, İktisadi işletmenin belirgin özellikleri olan; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet teşekkül etmesi kriterlerini taşıdığı düşünülmektedir. Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.