4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde:

“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez.

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir.

Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz.…” denilmektedir.

Kanunun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin (ı) bendinde ise;

“(Ek: 30/7/2003-4964/38 md.) Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan madde hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 4734 sayılı kanun kapsamında olan kurumların, Kanunun 21 ve 22’nci maddelerinde belirtilen parasal limitler dahilinde yapacakları harcamaların yıllık toplamının idarenin bütçesine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10 unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmaksızın aşmaması gerekmektedir. Mezkur düzenleme ile kanun kapsamındaki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin harcamaların 4734 sayılı kanunda belirtilen temel ilke ve usullere uygun şekilde ve öncelikle açık ihale usulü ile yapılmasının amaçlandığı, esasen bir ihale usulü olmayan 22/d doğrudan temin uygulamasına kurumların daha sınırlı hallerde başvurmalarının arzulandığı görülmektedir.

İdarenin 2018 yılı hesabının incelenmesi neticesinde; mal alımları için belirlenen ödeneğin 27.827.100 TL, doğrudan teminle alınan malların toplam tutarının ise 4.341.083,37 TL olduğu, bu tutarın bütçede ayrılan ödeneğin %15,60'ına tekabül ettiği, buna rağmen idarenin %10'u aşan kısım için Kamu İhale Kurumu'ndan uygun görüş almadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak mal alımlarında öngörülen üst sınırın aşılmasına rağmen uygun görüş alınmamasının mevzuata aykırı olduğu, mevzuatta emredici hüküm niteliği taşıyan düzenlemelere riayet edilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; ‘’Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından 14.05.2019 tarih ve 4399 sayılı yazı ile tüm müdürlüklere ilgili mevzuat gereğince belirtilen %10 olan Doğrudan Temin Alım oranına dikkat ederek işlemlerini yapmaları hususunda yazı yazılmıştır’’ denilmektedir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında; mevzuat gereğince belirtilen %10 doğrudan temin alım oranına dikkat edilerek işlem yapılması konusunda bütün birimlere yazı yazıldığı belirtildiğinden, bu aşamada önerilecek başka bir husus yoktur.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.