Ankara sınırları içerisindeki belediyeler adına Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV) tahsilatı yapan ASKİ Genel Müdürlüğünün belediyelere gönderdiği bu vergiyi, önce gelir, daha sonra gider olarak kaydettiği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununa göre Çevre Temizlik Vergisi belediyelerin bir geliridir. Bu Kanun’un “Çevre temizlik vergisi” başlıklı mükerrer 44’üncü maddesi hükümlerine göre, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar Çevre Temizlik Vergisine tabi bulunmaktadır. Su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan Çevre Temizlik Vergisinin su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılacağı, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediye sınırlarındaki Çevre Temizlik Vergisinin 2560 sayılı İSKİ Kanunu hükümlerine göre kurulan su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edileceği, su ve kanalizasyon idarelerince büyükşehir dahilindeki her ilçe belediyesinin mücavir sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil edilen Çevre Temizlik Vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil edilen gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirilerek aynı süre içinde ödeneceği, tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyükşehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarılacağı hususu da yine aynı maddede ifade edilmiştir.

Bu hükümlerden de anlaşılacağı üzere, su ve kanalizasyon idarelerince tahakkuk ve tahsil işlemleri gerçekleştirilen Çevre Temizlik Vergisi bu idarenin kendine ait bir gelir değildir. Çevre Temizlik Vergisi, konutlarda su faturası üzerinden tahsil edilmektedir. Su idaresinin görevi ise bu vergiyi ilgili belediyelere göndermektir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 365’inci ve devamındaki maddelerin hükümlerine göre, kurumun faaliyet dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden her türlü kendi gelir ve giderlerinin izlenmesi için faaliyet hesapları kullanılmalı, gelirleri 600 Gelirler Hesabına, giderleri de 630 Giderler Hesabına kaydedilmelidir.

Kendi faaliyetlerine ilişkin olmayan, diğer belediyelere ait olan ve su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan Çevre Temizlik Vergisi alacaklarının izlenmesi için ise aynı Yönetmelik'in 470, 471, 472, 473 ve 473’üncü maddelerinde açıklandığı üzere, 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabı ile 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabının kullanılması gerekmektedir.

Yönetmelik hükümlerine göre, su ve kanalizasyon idareleri büyükşehir dâhilindeki her ilçe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahakkuk ettirdiği Çevre Temizlik Vergisi tutarlarını 948 Başka Birimler Adına İzlenen Alacaklar Hesabına borç, 949 Başka Birimler Adına İzlenen Alacak Emanetleri Hesabına alacak kaydetmelidir. Başka birimler adına izlenen alacaklar hesabında kayıtlı olan bu tutarlardan yapılan tahsilatlar ise, bir taraftan 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara alacak, 100 Kasa Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedilmelidir.

Kamu İdaresi cevabında, söz konusu hatanın düzeltilmesi için çalışmaların devam ettiği, 2024 yılı içerisinde tamamlanacağı ifade edilmiştir. Bulgu konusu hata henüz giderilmediğinden 2023 yılı mali tablolarını etkilemeye devam etmiştir.

İdare yıl içinde belediyeler adına toplam 337.143.245,20 TL tutarında ÇTV tahsil etmiş olup, kendi geliri olmayan bu miktarı 600 Gelirler Hesabına kaydetmiştir. Bu tutar ilgili belediyelere ödendiğinde ise 630 Giderler Hesabına kaydedilmiştir. Söz konusu işlemler nedeniyle de açıklanan tutar kadar mali tablolarda hataya neden olunmuştur.