10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81 inci maddesinde; Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılmasının, işyeri açma izni harcına tabi olacağı belirtilmektedir.

İdarenin 2020 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; belediye sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet yürüten işletmelerin olduğu tespit edilmiştir. Ruhsat Denetim Müdürlüğü’nden alınan verilere göre, Belediye yetki ve görev sınırları içinde 31.12.2020 tarihi itibariyle 43.780 adet işyeri açma ve çalışma ruhsatı verildiği ve sadece bu işyerlerinden işyeri açma ve çalışma ruhsatı harcı tahsil edildiği tespit edilmiştir. Ancak İdarenin Mali Hizmetler Müdürlüğünden alınan, çevre temizlik vergisi aktif işyeri mükellef listesinde ise 52.667 aktif işletme olduğu görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında, mezkur yönetmelik öncesi bazı işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının diğer ilgili kurumlar tarafından düzenlendiğini ve yönetmelik değiştikten sonra ilgili kurumların bu işyerlerine ilişkin dosyaları belediyeye eksik olarak gönderdiğini, mevzuatına göre uygun olarak ruhsatlandırılan işyerlerinin yeniden ruhsatlandırılmayacağından bahisle ÇTV mükellefi ile ruhsatlı işyerleri arasında farklılık olabileceğini, ayrıca ruhsat iptali sonrası ÇTV mükellefiyet sonlandırılması işlemlerinin mükellefler tarafından gerçekleştirilmediğini savunmuştur. İdarenin savunmasına katılmak mümkün değildir. Şöyle ki idarenin bahsettiği ilgili kurumlar ile yazışma yapılarak bu nitelikteki işyerlerinin tam listesinin oluşturularak ilçe sınırlarındaki işyerlerinin envanterinin yapılması ve işyerini kapatan ancak ÇTV mükellefiyeti devam eden mükelleflere ilişkin bir çalışma yapılarak gerçek durumu yansıtan rakamların bulunması gerekmektedir.

Ayrıca idarenin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı almaktan muaf olan işletmeleri tespit ederek geriye kalan ruhsatsız işyerlerinden söz konusu harcı tahsil etmesi uygun olacaktır.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.