Şirket tarafından Kamu İhale Kanunu’nun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının “g” bendine dayanılarak geçekleştirilen "ekmeklik buğday unu" alımlarında, istisna alımları için belirlenen üst limitin aşıldığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde, belediye şirketlerinin ticarî ve sınaî faaliyetleri kapsamında; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli 2023 yılı için 66.224.498,00 TL’yi aşmayan mal veya hizmet alımları Kamu İhale Kanunu’nun kapsamı dışında tutulmuştur. İstisna kapsamında gerçekleştirilecek bu mal veya hizmet alımlarına ilişkin olarak, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 4.3.3’üncü maddesinde, şirketlerin yıllık planlama yapılabilen mal ve hizmet alımlarına ilişkin değerlendirmelerde, bu mal ve hizmetlerin yıllık toplam yaklaşık maliyetinin dikkate alınması gerektiği belirtilmektedir.

Şirket ekmeklik un alımlarının bir kısmını 4734 sayılı Kanun’un 3/g bendi çerçevesinde gerçekleştirmektedir. 2023 yılı içinde istisna kapsamında gerçekleştirilen ekmeklik buğday unu alımlarının KDV hariç toplam tutarı 147.423.000,00 TL’dir. Tabloda görüleceği üzere farklı ihale kayıt numarası ile yapılan ihaleler sonucunda akdedilen sözleşme tutarları toplamı 2023 yılı için belirlenen istisna üst limitinin üzerindedir.

‌Tablo 3:Yıl İçinde Yapılan Ekmeklik Buğday Unu Alımları

Şirket yetkilileri, fabrikada ekmek üretiminin çok fazla olması sebebiyle yoğun un ihtiyacın olduğunu ve istisna kapsamında un alımların açık ihale kapsamında yapılan alımlara göre daha uygun fiyatla sonuçlanması nedeniyle yılık olarak belirlenen istisna üst limitinin aşıldığını ifade etmektedir.

Yapılan açıklamaların mevzuat hükümlerinin uygulanmamasına bir gerekçe olmaması gerekir. Şöyle ki, fabrikada yoğun bir unlu mamul üretimi olmakla birlikte üretim ve tedarik aşamalarına ilişkin yıllık olarak yapılacak planlamalar ile un ihtiyacı açık ihale yönetimiyle karşılanabilir. Diğer taraftan, istisna uygulaması yıllık olarak belirli bir tutara kadar ihtiyaçların hızlı bir şekilde karşılanması için getirilen sınırlı bir uygulama olup, mevzuatımıza göre temel alım şekli açık ihale yöntemidir. Bu yüzden istisna kapsamında yapılan alımların genel bir uygulama haline getirilmemesi, alımların açık ihale yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, ekmeklik buğday unu alımlarının yıllık olarak planlanabilmesi mümkün olup, belirlenen istisna tutarının altında kalmak amacıyla kısımlara ayrılarak gerçekleştiren ekmeklik buğday alımları mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.