İdari ve Teknik Şartnamesi Büyükşehir Belediyesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan, İhalesi ise Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan Raket, Billboard, Üst Geçit Pankartı, Sahne Arkası, Kuleboard, Megalight, Pankart (Açık Hava Görselleri) Basım İşi İhalesine ilişkin şartnamede rekabeti engelleyici hükümlere yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur” denilmektedir.

Yine 4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesinde fiyat dışı unsurla ilgili olarak;

“Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde;

“İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

…” hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu İhalenin İdari Şartnamesi incelendiğinde; “İhaleye katılabilmek için gerekli belgeler ve yeterlilik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde;

“7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlilik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.” denilmektedir.

Söz konusu belgeler, yeterlik kriterleri ve fiyat dışı unsurlar incelendiğinde;

İstekliler tarafından İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosu ile hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgelerden birini sunması, toplam cironun teklif edilen bedelin %25 inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin

%15 inden az olmaması yeterli kabul edilmiştir.

İstekli tarafından teklif edilen bedelin %40 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait iş deneyimini gösterir belgenin sunulması istemiştir.

Yine istekli tarafından 5 yıl içerisinde tek sözleşme kapsamında en az 200.000 m2 baskı işlerini yaptığını gösterir istekli adına düzenlenen kapasite raporu istenmiştir.

İlgili İhalenin Teknik Şartnamesinde toplam baskı miktarı 88.100 m2 olarak belirtilmişken isteklilerden istenen kapasite raporunda toplam 200.000 m2 baskı miktarı istenmiştir.

Bir diğer maddede ise, TS EN ISO 9001:2015, ISO 14001:2015, ISO 10002:2018, ISO

45001:2018, ISO 27001:2013 belgeleri istenmiştir. İstenen belgelere bakıldığında,

TS EN ISO 9001:2015: Kalite Yönetim Sistemi, müşteri beklentileri, ihtiyaçları ve mevzuat şartlarını karşılama yolu ile müşteri memnuniyetinin artırılmasını öngören dünyaca kabul görmüş bir kalite yönetimi sistemi biçimidir.

ISO 14001:2015: Çevre Yönetim Sistemi, ürünün hammaddeden başlayarak müşteriye sunulmasına kadar olan süreçte çevresel faktörlerin belirlenmesi ve bu faktörlerin gerekli önlemler ile kontrol altına alınarak çevreye verilen zararın en aza indirilmesi için kılavuzluk yapan bir standarttır.

ISO 10002:2018: Müşteri Memnuniyeti Yönetim Sistemi, karlılık, gelirler ve müşteri tatminini en üst düzeye çıkarmak üzere tasarımlanmış bir iş standardıdır.

ISO 45001:2018: İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasal mevzuatın ışığı altında, kuruluştaki söz konusu riskleri ortadan kaldırarak veya en aza indirerek, sağlıklı, güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak ve bu ortamı yönetmektir.

ISO 27001:2013: Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi, şirketlerin finansal verilerini, fikri mülkiyetlerini ve hassas müşteri bilgilerini korumalarına yardımcı olan uluslararası bir çerçevedir.

Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin

“Kalite ve standarda ilişkin belgeler” Başlıklı 42' nci maddesinde

“MADDE 42 – İşin niteliği göz önünde bulundurularak ön yeterlik şartnamesi ve idari şartnamede; kalite yönetim sistem belgesi, çevre yönetim sistem belgesi, hizmet yeterlilik belgesi ile deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlarının ve muayene kuruluşlarının kalite yeterliğine ilişkin düzenleme yapılabilir.” Hükmü yer almaktadır. Yani istenen belgelerin ihale konusu işin niteliğe uygun olması gerekmektedir.

İdari Şartname bir bütün olarak değerlendirildiğinde;

İsteklilerden belli bir ciro tutarı ile %40 iş deneyim belgesi yanında, fiyat dışı unsur olarak, ihale kapsamında yapılması gerekenden çok fazla miktarda baskı miktarı belirlenmesi ile işin niteliğine uygun olmayan ISO belgelerinin istenmesi rekabet ilkesini engelleyecek nitelikte olup istekli olabileceklerin bu maddelere binaen teklif verememesine yol açacaktır. Nitekim, ihaleye bir firma teklif vermiş ve ihale teklif veren firmada kalmıştır.

İdare tarafından verilen cevapta, bulguda yer alan görüş ve önerilerin dikkate alınacağı ifade edilmiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, İdare tarafından yapılacak ihalelerde Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan rekabet ilkesinin tesis edilmesi açısından, rekabeti engelleyecek hususlara yer verilmeden şartnamelerin hazırlanması ve Kanun’a uygun bir şekilde ihale edilmesi gerekmektedir.