Meram Belediyesi tarafından birlik ve kurumlara nakdi yardımda bulunulduğu görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29’uncu maddesinde;

“Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.

Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”

denilmektedir.

Söz konusu “Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik” 03.07.2006 tarih ve 2006/10656 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki olarak 17/07/2006 tarih ve 26231sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’in 5’inci maddesinde yardım yapılabilme şartları düzenlenmiş, 10’uncu maddesinde de idarelere bu Yönetmelik’e aykırı olmamak koşuluyla düzenleme yapma yetkisi verilmiştir.

5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10'uncu maddesinde

ise;

“Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım alabilir ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunabilirler.

5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabilirler. (Ek cümle: 18/2/2009 – 5838/7 md.) 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30’uncu maddesi çerçevesinde engellilerin ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işlerini kurmaları, engellilerin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojilerine ilişkin projeler ile benzeri projelerde bu oran aranmaz.”

Yine 5253 sayılı Kanun’un “Gençlik ve spor kulüpleri” başlıklı 14’üncü maddesinde;

“Derneklerden başvurmaları halinde; spor faaliyetine yönelik olanlar spor kulübü, boş zamanları değerlendirme faaliyetine yönelik olanlar gençlik kulübü ve her iki faaliyeti birlikte amaçlayanlar gençlik ve spor kulübü adını alır. Bu kulüpler, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce tutulacak kütüğe kayıt ve tescil edilir.

Kulüplerin organları, bu organların görev ve yetkileri, kulüplerin Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce de denetlenmesi ve bunlara yapılacak yardımların şekil ve şartları, üst kuruluş oluşturmada uyulacak esas ve usuller, gençlik ve spor faaliyetlerini yürüteceklerin nitelikleri ve bunlara uygulanacak disiplin işlemleri, kulüplerin kayıt ve tesciline ilişkin esaslar İçişleri Bakanlığının uygun görüşü üzerine Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlıkça yürürlüğe konulacak yönetmelikte düzenlenir.”

denilmektedir.

Gerek 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesinde, gerekse 5253 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinde kamu kurumlarınca derneklere yardım yapılabileceği ve ortak proje gerçekleştirilebileceği belirtilmekte ise de;

6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 19’uncu

maddesinde;

“5393 sayılı Kanun’un 75 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“c) …

“5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 10’uncu maddesi; belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz.”

denildiğinden, yapılan bu düzenleme ile bahse konu kanunların ve düzenleyici yönetmeliklerin, belediyeler açısından uygulama imkânı kalmamıştır. Bu nedenle belediyelerce dernek, vakıf vb. kuruluşlara bahsedilen mevzuat çerçevesinde aynî veya nakdî yardım sağlanması mümkün değildir.

Yapılan incelemede, mezkûr mevzuat hükümlerine aykırı olarak Belediye tarafından encümen kararıyla birlik ve kurumlara 2022 yılı içeresinde toplam 795.000,00 TL nakdi yardımda bulunulduğu tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında; yardımların ortak hizmet projeleri kapsamında yapıldığını ifade etmekle birlikte , ortak hizmet projesinin varlığını kanıtlayan herhangi bir protokol yada belge, denetim esnasında sunulamadığı gibi kamu idaresi cevabında da gönderilmemiştir.

Nitekim paydaşların görev ve katkılarının belirlendiği bir protokol olmaksızın herhangi bir yere nakdi yardım yapılması adına "ortak hizmet projesi " denilse dahi mevzuata uygun değildir. Bu durum Belediyenin herhangi bir dernek veya kuruma nakdi yardım yapmasından başka bir anlam taşımamaktadır.

Dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri sosyal örgütlere nakdi yardımda bulunulması 5393 sayılı Belediye Kanunu’na aykırıdır.