Karar Künyesi
A- Belediye taşınmazları için taşınmaz icmal cetvellerinin düzenlenmemesi
Kurumun yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, taşınmaz kayıtlarının Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yapılmadığı görülmüştür.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 44'üncü maddesinde kamu idarelerinin taşınmazlarının kaydına ilişkin usul ve esasların çıkarılacak yönetmelik ile belirleneceği belirtilmiştir.
Buna istinaden 2006/10970 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır. Yönetmeliğin "Kayıt Şekli" başlıklı 7'nci maddesinde:
“(1) Kamuidareleri;
Tapukütüğünde adlarına tescilli olan ve Ek 1'deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar ” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 2'deki 'Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu'nda,
Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan veEk 1'deki Kayıt Planının “Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 3'teki 'Tapuda Kayıtlı OlmayanTaşınmazlar Formu'nda,
Ek 1'deki Kayıt Planının “Orta Malları” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 4'teki 'Orta Malları Formu'nda,
ç) Ek 1'deki Kayıt Planının “Genel Hizmet Alanları” başlığı altında yer alan taşınmazların kaydını Ek 5'teki 'Genel Hizmet Alanları Formu'nda,
Tapu kütüğünde üçüncü kişiler adına tescilli veya diğer kamu idarelerinin yönetiminde olmakla birlikte irtifak hakkı tesisi, tahsis, kiralama, kullanma izni verilmesi gibi yollarla kullanım hakkı kendilerine verilen taşınmazların kaydını Ek 6'daki “Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu'nda” yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazılarak kaydını tutarlar.
Kamu idarelerinin taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleriyle görevli birimlerince hazırlanan bu formlar taşınmaz icmal cetvelleri hazırlanmak üzere mali hizmetler birimine gönderilir. Mali hizmetler birimince bu formlar konsolide edilerek buYönetmeliğin ekinde (Ek 7) bulunan örneğe uygun şekilde taşınmaz icmal cetvelleri oluşturulur.
İcmal cetvellerinde, kayıt planında belirtilen unsurların her biri için bir satır ayrılır ve bu taşınmazlara ilişkin adet ve yüzölçüm toplamları belirtilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, belediye taşınmazlarının söz konusu Yönetmelik eki Tapuda Kayıtlı Olan Taşınmazlar Formu' nda, Tapuda Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar Formu'nda, Orta Malları Formu'nda, Genel Hizmet Alanları Formu'nda, Sınırlı Aynî Haklar ile Kişisel Haklar ve Tahsis Formu'nda yer alan bilgileri içerecek şekilde bilgisayarda veya deftere yazılarak kaydının tutulması ve bu formların esas alınarak taşınmaz icmal cetvellerinin oluşturulması gerekmektedir.
Yapılan denetim ve kurum yetkililerinden alınan bilgilere göre kuruma ait taşınmaz varlıklar için henüz mevzuat hükümlerine uygun icmal cetvellerinin hazırlanmadığı anlaşılmıştır.
B- Kurum mülkiyetinde bulunan taşınmaz varlıklar için bedel tespiti yapılmaması ve taşınmazların değerleri ile muhasebe kayıtları arasında fark bulunması
02.10.2006 tarih ve 26307 sayı ile yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri” başlıklı 5'inci maddesinde, “Taşınmaz kayıt ve kontrol işlemleri, kamu idarelerine ait taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmes iamacıyla kayıt altına alınmasıdır. Kayıtların belgeyedayanması esastır.”
hükmü yeralmaktavemaddenindevamında hangideğer üzerinden taşınmazların kaydaalınacağı belirtilmektedir. Maddedetapudakayıtlı olantaşınmazların maliyetbedeliüzerinden veyabubedelbelirlenemiyorsarayiç değer üzerinden kaydaalınması gerektiği ifadeedilmiştir.
Bulancak Belediyesi’ne ait taşınmaz varlıklar için şimdiye kadar herhangi bir değer tespit çalışması yapılmadığı görülmüştür. Kurum henüz icmal cetvellerini de hazırlamamış olup taşınmazların takibi ise kendi sistemlerindeki kayıtlar üzerinden yapılmaktadır.
Kurum verilerine göre, belediyenin sahip olduğu taşınmaz varlıklarının toplam rayiç bedeli 176.673.487,59 TL’dir. Ancak muhasebe kayıtlarına bakıldığında 250 Arazi ve Arsalar,
251 Yollar ve 252 Binalar Hesaplarının toplam tutarının 213.187.180,76 TL olduğu görülmektedir. Hem taşınmaz değer tespitlerinin yapılmaması hem de icmallerin çıkarılmaması taşınmazların miktar ve değer itibariyle takibini zorlaştırdığı gibi aynı zamanda doğru ve tutarlı bilgi alınabilmesini de engellemektedir. Bu nedenle yukarıda yer verilen rakamlardan hangisinin gerçeğe daha yakın olduğu ve hesaplarda ne kadarlık bir hata bulunduğu net olarak tespit edilememiştir.
Kamu idaresi cevabında; bulguda yer alan hususlara ilişkin işlemlerin ivedilikle yapılacağı belirtilmiştir.
Sonuç olarak; taşınmaz icmal cetvellerinin hazırlanmaması nedeniyle taşınmazların muhasebe kayıtlarındaki değerlerinin doğruluğuna ilişkin bir karşılaştırma yapılamamakta olup 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ile 252 Binalar Hesaplarının 2018 yılı mali tablolarında hatalı yer aldığı düşünülmektedir.