Hurdaya ayrılan taşınırların elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına aktarılmaması ve binalar hesabına kaydedilmesi gereken prefabrik muhtarlık binasının 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabında izlenmeye devam edilmesi nedeniyle bu hesabın mali tablolarda hatalı göründüğü tespit edilmiştir.

1. Yangın sebebiyle hurdaya ayrılan taşınırların, kayıtlı olduğu 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabından 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına aktarılmadığı görülmüştür.

   Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Kullanılamaz hale gelme, yok olma veya sayım noksanı nedeniyle çıkış” başlıklı 27’nci maddesinde; taşınırların çeşitli nedenlerle yok olması veya

   
   

   kullanılamaz hale gelmesi durumunda, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ile Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlardan çıkarılacağı hüküm altına alınmıştır.

   Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 195’inci maddesinde; çeşitli nedenlerle tesis, makine ve cihaz olma vasfı ortadan kalkan varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabına alacak, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına borç; bu varlıklar için ayrılmış olan amortisman tutarının da 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmiştir.

   Yapılan incelemede, 03.11.2019 tarihinde çıkan yangında 253 hesabında kayıtlı varlıkların bir kısmının yandığı ve 26.11.2019 tarihinde hasar tespit durumuna ilişkin tutanak düzenlendiği görülmüştür. Bina içindeki varlıkların yanarak kül olması, söndürme çalışmalarından dolayı su altında kalması ve malzemelerin parça bütünlüğünün bozulması nedeniyle söz konusu varlıklar kullanılamaz hale gelmiştir. Bunun sonucunda yangında hasar gören varlıkların hurdaya ayrılmasına karar verilmiş ve Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı düzenlenmiştir. Ancak, bu tutanak düzenlenmiş olmasına rağmen söz konusu taşınırlar 253 hesabından 294 hesabına aktarılmamıştır. Aşağıdaki tabloda bu tutanakta yer alan varlıklar ve bu varlıkların değerleri gösterilmiştir:

   Tablo 8: Hurdaya Ayrılmasına Karar Verilen Varlıklar

   Hesap Adı	Tutarı (TL)
   253.01.99.02-Uzay ve Havacılık Tarihi Sunumu	27.022,00
   253.01.99.03-Uzay İstasyonu Simülatörü	863.760,00
   253.01.99.04-Kara Delikten Geçiş	41.123,00
   253.01.99.05-Lazer Tabancalı Simülasyon Oyunu	444.310,12
   253.01.99.06-Anadoluda Uzay Çalışmaları Panosu (11 Adet)	58.410,00
   253.01.99.07-Planetaryum 9m	1.675.600,00
   253.03.06.100.03-9 Kişilik Similatör	516.090,70
   253.03.06.100.04-4 Kişilik Similatör	608.547,24
   253.03.06.100.05-Gezegenlerin Sesleri Cihazı	23.836,00
   253.03.06.100.06-Android Tablet Uygulaması ve Yazılım İçerik (3 Adet)	10.478,40
   253.03.06.100.08-Aya İniş Simülatörü	14.496,30
   253.03.06.100.09-Uzay Bisikleti	298.101,04
   253.03.06.100.10-Astro Kaykay	310.926,46
   253.03.06.100.11-Şişme Astronot	31.895,40
   253.03.06.100.13-Astronot Yemekleri	13.690,36
   253.03.06.100.14-Hydroponic Tarım Seti	5.310,00
   253.03.06.100.15-Astronot El Aletleri	27.046,78
   253.03.06.100.17-Uzay Kapsülü Simülatörü (2 Adet)	135.228
   253.03.06.100.18-Bilet Satış ve Gişe Sistemi	31.648,78
   TOPLAM	5.137.520,58

   
   

   Tablodan da görüleceği üzere hurdaya ayrılan taşınırların kayıtlı değeri 5.137.520,58 TL olup bu varlıkların 253 hesabında izlenmeye devam edilmesi sonucunda, mali tablolarda bu hesap ile 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabının 5.137.520,58 TL fazla, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabının ise söz konusu tutar kadar eksik görünmesine neden olunmuştur.

2. 252 Binalar Hesabına kaydedilmesi gereken prefabrik muhtarlık binasının 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabında yer aldığı görülmüştür.

Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde; tesis, bir makine veya cihazın ürettiği enerjiyi, sesi, görüntüyü ve benzerini ileten, dağıtan veya bir makine veya cihazın gördüğü işi uzağa taşıyan ya da uzaktaki verileri toplayan, kaydeden makine veya cihazlar arasındaki düzeni sağlayan, birbiriyle entegre makine ve cihazlardan oluşan sistemler olarak ifade edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 194’üncü maddesinde; kurumların faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan büro makine ve cihazları hariç her türlü makine, tesis ve cihazlar ile bunların eklentilerinin bu hesapta izleneceği belirtilmiştir. Aynı Yönetmelik’in 252 Binalar Hesabına ilişkin “Hesabın niteliği” başlıklı 192’nci maddesinde ise kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan binalar ile bunlardan tahsise konu edilenlerin bu hesapta izleneceği ifade edilmiştir.

Yapılan incelemede, bina niteliği taşıyan prefabrik muhtarlık binasının 253 hesabına kaydedildiği görülmüştür. Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planına göre, prefabrik yapıların

252.01.04 Galip Malzemesi Teneke Muvakkat Barakalar ile Prefabrik Binalar detay kodunda izlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla mali tablolarda 253 hesabı, prefabrik yapının kayıtlı değeri 38.940,00 TL tutarında fazla, 252 Binalar Hesabı ise söz konusu tutar kadar eksik görünmektedir.

Bahsedilen uygulamalar, Belediyenin varlıklarının mali tablolarda doğru bir şekilde yansıtılmasına engel teşkil etmekte olup hurdaya ayrılan taşınırların ilgili varlık hesaplarından çıkarılarak 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabına aktarılması, prefabrik yapıların da binalar hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresince söz konusu hususun düzeltildiği ifade edilmekle birlikte 2021 yılında yapılan kayıtların 2020 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır.