İdarenin mülkiyetinde olan sosyal tesislerin içerisinde yer alan otoparkların işletme hakkının, ihale yapılmaksızın ve herhangi bir meclis kararı alınmaksızın İdarenin iştirakine devredildiği görülmüştür.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 1’inci maddesinde; belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’a göre yapılacağı, 3’üncü maddesinde idarenin; ihaleyi yapan daire, kurum ve kuruluşları ifade ettiği, 36’ncı maddesinde ise 1’inci maddede yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulünün esas olduğu, diğer usullerin ancak ilgili maddelerde yazılı şartların gerçekleşmesi durumunda yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, 5393 sayılı Belediye Kanunu’ndaki düzenlemeye göre; İdare taşınmazlarının 3 yıla kadar belediye encümeni kararı ile; 3 yılı aşan kiralamalarda ise belediye meclisinin kararı ile kiraya verilmesi mümkündür. Kira süresi biten taşınmazların ise yeniden kiralama ihalesi ile kiraya verilmesi gerekmektedir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 26’ncı maddesinde;

“… Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir.” denilmektedir.

Yapılan incelemede aşağıdaki tabloda gösterilen İdarenin sosyal tesisleri içerisinde yer alan otoparkların işletme hakkının, herhangi bir meclis kararı alınmadan ve ihale yapılmadan İdarenin teşkilat yapısı içerisinde yer alan bir müdürlükle İdare iştiraki olan İSPARK arasında yapılan sözleşme kapsamında devrinin yapıldığı görülmüştür.

‌Tablo 47: İhalesiz ve Meclis Kararı Olmaksızın İşletme Hakkı Devredilen Otoparklar

Söz konusu yerlerin bizzat İdare eliyle işletilmesi isteniyor ise bütçe içi işletme kurulması suretiyle İdarenin kendi personeli ve kaynakları ile işletmecilik yapmasında yasal bir engel bulunmamaktadır. Bununla birlikte söz konusu yerlerin işletme hakkının belediyenin kendi şirketleri de dâhil olmak üzere üçüncü kişilere devredilmesi isteniyorsa işletme haklarının 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca ihale yapılmak suretiyle kiralanması veya Belediye Meclis kararı doğrultusunda işletme hakkının devredilmesi Kanun’un emredici hükmü gereğidir.

Yukarıda yer verilen denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; 11.10.2023 tarih ve 990 sayılı Belediye Meclis Kararı doğrultusunda işletildiği ifade edilse de, ilgili Meclis Kararı'nın eklerinde hangi otoparkların olduğuna ilişkin kanıtlayıcı belgelerin sunulmamış olması, ilgili Karar'da sosyal tesislerde bulunan otoparklara ilişkin herhangi bir hükmün olmaması ve İşletmeler Müdürlüğü ile İSPARK AŞ arasında 01.12.2020 yılında imzalanan Sosyal Tesis Otoparkları Hasılat Paylaşım Kira Sözleşmesi ve bu sözleşmeye eklenen 28.02.2023 tarihli Ek Protokole göre belirlenen %25 kira bedelinin (11.10.2023 tarih ve 990 sayılı Meclis Kararında bu oran; katlı otoparklar için %15, yol üstü ve açık otoparkları için %5 belirlenmiştir.) halen uygulanıyor olmasından dolayı ilgili Meclis Kararı'na göre işletilmediğini göstermektedir.

Sonuç olarak, bahsi geçen otopark yerlerinin işletme hakkının İdarenin teşkilat yapısı içerisinde yer alan bir müdürlüğün kararı ile anılan mevzuat hükümleri karşısında bu şekilde devrinin mümkün olmadığı düşünülmektedir.