Nilüfer Belediye Meclisi tarafından 2018 yılı evsel katı atık ücret tarifesinin tam maliyet esasına göre belirlenmemesi nedeniyle idare gelir kaybına uğramıştır.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının

(g) bendinde;

“Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır. Kirletenin kirlenmeyi veya bozulmayı durdurmak, gidermek veya azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre kirletenden tahsil edilir.”

denilmektedir.

Aynı Kanun’un 2’nci maddesinde evsel katı atık ve kirletenin tanımı şu şekilde tanımlanmıştır;

“Kirleten: Faaliyetleri sırasında veya sonrasında doğrudan veya dolaylı olarak çevre kirliliğine, ekolojik dengenin ve çevrenin bozulmasına neden olan gerçek ve tüzel kişileri,

Evsel katı atık: Tehlikeli ve zararlı atık kapsamına girmeyen konut, sanayi, işyeri, piknik alanları gibi yerlerden gelen katı atıkları,

…

İfade eder.”

Yine aynı Kanun’un 11’inci maddesinde;

“Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.”

hükmü ile belediyelerin evsel katı atık dolayısıyla yapacakları harcamaların, bu hizmetten yararlanan kişilerden, yani kirlenmeye, evsel katı atıkların oluşmasına sebep olanlardan Belediye Meclisince onaylanan tarifeye göre alınmasının bir zorunluluk olduğu ifade edilmiştir.

27.10.2010 tarih ve 27742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik gereğince; evsel katı atıklar için verilen hizmetleri karşılayacak

şekilde tam maliyet esaslı tarifelerin belirlenmesi, çevre temizlik maliyetinin toplam sistem maliyetinden çıkarılması ve tespit edilen bedelin su faturaları ile birlikte tahsil edilmesi esastır.

Bursa ilinde Bursa Büyükşehir Belediyesinin koordinasyonu ile tüm ilde uygulanmak üzere 2012 yılından beri tüm ilçeler için ortak tarife belirlenmekte iken 2017 yılından itibaren katı atık konut ve işyeri tarifeleri ilgili ilçe Belediyeleri tarafından belirlenmesine başlanmıştır. Evsel katı atık tarifeleri İlçe Belediye Meclisince onaylanıp Büyükşehir Belediye Meclisine gönderilmekte ve burada da onaylanan tarifeler uygulamaya konulmaktadır.

Nilüfer Belediyesince 2018 yılı için evsel katı atık hizmet bedeli konut aboneleri için 10,91 TL/ay, ticari abonelerden 27 TL/ay olarak hesaplanmış ve ilçe meclisinde onaylanarak Büyükşehir Belediyesine gönderilmiştir.

2018 yılı evsel katı atık raporuna göre toplam sistem maliyeti 31.315.186,68-TL olarak hesaplanmış buna mukabil 29.882.177,54 TL evsel katı atık ücreti tahakkuk ettirilmiştir. Tam maliyet esasına göre tespit edilmeyen evsel katı atık ücret tarifesi neticesinde Belediye 1.433.009,14-TL gelir kaybına uğramıştır.

Kamu idaresi cevabında; ‘‘Belediyemiz Evsel Katı Atık Bertaraf Maliyeti 31.315.186,68 TL olarak hesaplanmış, 2018 yılı tahakkuku da 29.882.177,54 TL olarak gerçekleşmiştir.

Evsel Katı Atık Bertaraf Bedeli belediyemiz tarafından belirlenen tarifeye göre konutlar için, Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi tarafından, su faturalarına yansıtılarak tahsil edilmektedir. Mükellefler, su tüketimi yapmadıkları aylarda, pasif duruma düşerek adlarına fatura düzenlenmemekte, dolayısıyla; Katı Atık Bertaraf Bedeli tahakkuk ettirilmemektedir. İlçemizde öğrenci, yerli turist gibi değişken nüfus, önemli bir yer kapladığı mütalaa edilmekte, bu mükelleflerin, su tüketimi yapmadıkları dönemler, belediyemiz için de, beklenenin altında, Katı Atık Bertaraf Bedeli tahakkuk etmesi sonucunu doğurmaktadır. Dolayısıyla, mükellef sayısındaki, dönemsel değişkenliğin, tam maliyet tutarında, tahakkuk yapılmasına imkan vermemektedir.’’ denilmektedir.

Sonuç olarak Belediye bulgu cevabında dönemsel değişikliklerden dolayı tam maliyet tutarında tahakkuk yapılamadığından bahsetmiş olsa da dönemsel değişikliklerden etkilenmeyen tam maliyet esasına dayalı evsel katı atık ücret tarifesi belirlenerek gelir kaybına engel olunması gerekmektedir.