Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş’nin mali kayıt ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, anonim şirketler tarafından tutulması zorunlu defterlerden olan envanter defterinin faaliyet dönemi öncesinde Şirket tarafından noter tasdikinin yapıldığı fakat faaliyet dönemi sonunda deftere herhangi bir kayıt girilmediği görülmektedir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun “Envanter" başlıklı 66'ncı maddesinde her tacirin ticari işletmesinin açılışında, taşınmazlarını, alacaklarını, borçlarını, nakit parasının tutarını ve diğer varlıklarını eksiksiz ve doğru bir şekilde gösteren ve varlıkları ile borçlarının değerlerini teker teker belirten bir envanter çıkaracağı ve açılıştan sonra her faaliyet döneminin sonunda da böyle bir envanter düzenleyeceği hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Kanun'un “Defter tutma yükümlülüğü” başlıklı 64'üncü maddesinde her tacirin, ticari defterlerini işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutmak ve bu amaçla defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorunda olduğu; böylece işletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesinin bu defterlerden izlenebileceği belirtilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanun'un 182'nci maddesi bilanço esasında tutulacak defterleri yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri olarak saymış ve 185'inci maddesinde ise envanter defterinin nasıl tutulması gerektiğine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Buna göre; envanter defterine işe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kaydedileceği ve envanter defterinin ciltli ve sayfalarının müteselsil sıra numaralı olması gerektiği açıkça belirtilmiştir.

6102 sayılı Kanun'un 188'inci maddesine göre ise envanter esas itibariyle defter üzerine çıkarılmakla birlikte, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitli mal kullanan büyük müesseselerin envanterlerini listeler halinde tanzim edebileceğine imkan getirilmiş ve bu durumda envanter listelerinin sayfa üzerinden numaralanarak sıralanması; envanterin tanzim tarihine göre tarihlenmesi; envanteri çıkaran memur ile işletme sahibi veya vekili tarafından imzalanması ve envanter defteri gibi saklanması şartı getirilmiş ve bu esaslar doğrultusunda envanter listeleri düzenleyenlerin liste içeriklerini envanter defterine icmalen kaydetmelerini emretmiştir.

Bilanço esasına tabi olan Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş’nin envanter defterini notere zamanında onaylattırdığı fakat faaliyet dönemi sonunda deftere herhangi bir kayıt girilmediği, defter sayfalarının boş olduğu görülmektedir.

Şirket yetkilileri tarafından bulgumuza gönderilen cevapta, konuyla ilgili Şirket bünyesinde çalışma başlatıldığı ve envanter defterinin hazırlanarak kayıtlara alındığı ifade edilmektedir. Fakat, hazırlandığı belirtilen envanter defteri tarafımıza sunulmamış olup, konu müteakip denetimlerde izlenecektir.