Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesi kapsamında olmayan düğün salonu, hidroelektrik santrali, güneş enerjisi santrali, umumi tuvalet, soğuk hava deposu, kuaför, kuyumcu, fotoğrafçı, çiçekçi gibi taşınmazların işletme haklarının ihale yapılmadan Belediyenin şirketlerine devredildiği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

(…)

1. Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmibeş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür” denilmektedir.

   
   

   5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Şirket kurulması” başlıklı 26’ıncı maddesinde;

   “(…) Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/10 md.) Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tabidir” hükmü bulunmaktadır.

   Bu hükümlere göre belediye tarafından bir taşınmazın devri ya da tahsisi ancak diğer tarafın mahalli idare ya da kamu kuruluşu olması durumunda mümkündür. Mahalli idarenin tanımı 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda; “Mahallî idare: Yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet gösteren belediye, il özel idaresi ile bunlara bağlı veya bunların kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareleri,” şeklinde yapılmış olup, bu tanıma belediye şirketlerinin dahil olmadığı açıktır.

   5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde ise özel bir düzenlemeye yer verilmiş ve büyükşehir belediyelerinde; hafriyat sahaları, toplu ulaşım hizmetleri, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerinin ihale yapılmaksızın belediyelerin şirketlerine devredilebileceği ifade edilmiştir. 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinde belirtilen yerler tahdidi olarak sayılmış olup bunların dışındaki taşınmazların veya işletme hakkı niteliğindeki yerlerin büyükşehir belediyesinin %50’sinden fazlasına ortağı olduğu şirketlere ihalesiz olarak kiralanması veya tahsis edilmesi mümkün değildir.

   Büyükşehir Belediyesi tarafından; aşağıdaki listede gösterilen ve 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında yer almayan düğün salonu, hidroelektrik santrali, güneş enerjisi santrali, umumi tuvalet, soğuk hava deposu, kuaför, kuyumcu, fotoğrafçı, çiçekçi gibi taşınmazların işletme haklarının sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerine ihalesiz olarak devredildiği tespit edilmiştir.

   
   

   Tablo 5: 5216 Sayılı Kanun'un 26'ncı Maddesine Göre Şirketlere Devredilen Taşınmazlar

   Devredilen Yer	Tahsis Edilen Şirket	Tahsis Süresi	Tahsisin Başlangıç Tarihi	Tahsisin Bitiş Tarihi	Taşınmazın Cinsi
   Yeni Nikah Sarayı İçi 1 Adet Büyük 2 Adet Küçük Salon Düğün Nişan Salonu	BELSOS Ltd. Şti.	5 YIL 4 AY	15.08.2017	31.12.2022	Düğün Salonu
   Nakliyatçılar Sitesi Bay- Bayan Tuvalet	BELSOS Ltd. Şti.	5 YIL 4 AY	15.08.2017	31.12.2022	Umumi Tuvalet
   Çarmuzu Mahallesi Soğuk Hava Deposu	ESENLİK Ltd. Şti.	9 YIL 6 AY	1.06.2017	31.12.2026	Soğuk Hava Deposu
   İnönü Mahallesi Yeşilyurt Nikah Sarayı (İçindeki Kuruyemişçi, Kuaför, Çiçekçi, Fotoğrafçı Ve Kuyumcu İle Birlikte)	KÜLTÜR A.Ş.	10 YIL	01.01.2016	31.12.2025	Nikah Sarayı, Kuruyemişçi, Kuaför, Çiçekçi, Fotoğrafçı, Kuyumcu
   Kernek Hidro Elektrik Santrali	MOTAŞ A.Ş	42 YIL	26.06.2018	25.06.2060	Hidro Elektrik Santrali
   Çarmuzu Güneş Enerjisi Santrali	MOTAŞ A.Ş	3 YIL	14.03.2018	31.12.2027	Güneş Enerjisi Santrali

   
   

   5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında olmayan söz konusu taşınmazların işletme haklarının Belediyenin sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu şirketlerine devredilmesinin mevzuata uyarlı olmadığı değerlendirilmektedir.