Kurumun sahip olduğu taşınmazlarına ilişkin olarak, 250 Arazi ve Arsalar, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri ve 252 Binalar Hesabının Taşınmaz İcmal Cetvelindeki kayıtlı değerleri ile bilançoda yer alan değerlerinin uyumlu olmadıkları görülmüştür.

Genel Yönetim kapsamındaki Kamu idarelerinin ellerinde bulunan kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması ve muhasebelerinin malî saydamlığı sağlayacak şekilde tutulmasına ilişkin hükümler 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu'nun ilgili maddelerinde yer almıştır.

5018 sayılı Kanun'nun 44'ncü maddesinde açıklandığı üzere, Kamu idarelerince, taşınır ve taşınmaz edinilmesi, yönetilmesi, trampası, elden çıkarılması, ecrimisilin tahsil ve takibinde izlenecek yöntem, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin yönetimi ve korunması, işgalli malların tahliyesi gibi hususlar ilgili kanunlarında, bu malların kaydı ile taşınırların muhafazası, kullanımı, mal yönetim hesabının verilmesi ve mal yönetim sorumlularıyla bunlar adına görev yapacak olanların belirlenmesine ilişkin usûl ve esaslar çıkarılan yönetmeliklerle belirlenmiştir.

Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Kaydına İlişkin Yönetmeliğin “Kayıt ve kontrol işlemleri“ başlıklı 5’nci maddesine göre, taşınmazların mevcutlarla birlikte içinde bulunulan yılda çeşitli yollarla edinilenlerin ve elden çıkarılanların miktar ve değer olarak takip edilmesi amacıyla kayıt altına alınması ve bu kayıtların belgeye dayanması esastır. Tapuda kayıtlı olan taşınmazlar maliyet bedeli üzerinden, bu taşınmazlardan maliyet bedeli belirlenemeyenler ise rayiç değerleri üzerinden kayıtlara alınır. Taşınmazların kayıtlara alınan değeri, ise Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre güncellenir. Taşınmazların rayiç değeri; maliki kamu idaresince, başka bir kamu idaresinin yönetiminde veya kullanımında olanlar ise

bu idarelerce tespit edilir.

Yönetmeliğin ilgili hükümleri çerçevesinde kuruma ait taşınmazların fiili envanter çalışmaları tamamlanarak rayiç bedeli üzerinden gerekli kayıtlar yapılmıştır. Ancak taşınmazlara ilişkin olarak Emlak ve İstimlak Müdürlüğünde bulunan kayıtlı değerler ile muhasebe birimi kayıtları arasında tutarsızlıklar bulunmaktadır. Taşınmaz kayıt formları esas alınarak hazırlanan icmal cetvellerindeki tutarlar ile aynı taşınmazlara ait yıl sonu bilanço değerlerinin aynı olmadığı görülmektedir.

Ayrıntıları aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, Kurumun 250 Arazi ve Arsalar Hesabının 2022 yılı bilançosundaki kayıtlı değeri 69.407.185,11 TL iken, taşınmaz icmal cetvelindeki toplam değeri 238.153.566,87TL; 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabının bilançodaki kayıtlı değeri 6.411.142,22 TL iken, taşınmaz icmal cetvelindeki toplam değeri 2.513.624,37 TL ve 252 Binalar Hesabının bilançodaki kayıtlı değeri 88.565.836,40TL iken, taşınmaz icmal cetvelindeki toplam değeri 101.253.809,39 TL'dir. Bu nedenle de 2022 yılı mali tablolarında 250 Arsa ve Araziler Hesabı 168.746.381,76 TL eksik, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 3.897.517,85TL fazla ve 252 Binalar Hesabı 12.687.972,99TL eksik yer almıştır.

Yılı geçtikten sonra 2023 yılında, taşınmaz icmal cetvelleri yeniden düzenlenmiş, hatalı kayıtlar düzeltilerek bu cetveller ile bilanço değerleri uyumlu hale getirilmiştir. Fakat, hatalı olarak düzenlenen taşınmaz icmal cetvellerideki değerler esas alınarak hazırlanan 2022 yılı mali tablolarında bir değişiklik olmamıştır.

Tablo 8:Taşınmazların Muhasebe Değerleri İle İcmal Cetveli Karşılaştırma Tablosu

Açıklamalardan anlaşılacağı üzere, taşınmazlara ilişkin olarak, ilgili maddi duran varlık hesaplarına yapılacak kayıtların taşınmaz icmal cetvellerindeki gerçek değerleri esas alınarak yapılmamış olduğundan, kurum bilançosunda 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 168.746.381,76 TL,

251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı 3.897.517,85 TL, 252 Binalar Hesabı 12.687.972,99 TL hatalı olarak yer almıştır.