2018 yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Ordu Büyükşehir Belediyesi sınırlarında yer alan bazı işletmelerin işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın ve vergi mükellefi olmadan faaliyet yürüttüğü görülmüştür.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik'e göre belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bu Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için ilgili belediyeden işyeri açma ve çalışma ruhsatının olması gerekmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci maddesinde; "Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni Harcına" tabidir." hükmü yer almaktadır.

Emlak ve İstimlak Şube Müdürlüğünden alınan verilere göre, Kurumun yetki ve görev sınırları içinde 31.12.2018 tarihi itibariyle aşağıdaki ilçelere göre faaliyet gösteren ruhsatlı ve Çevre ve Temizlik Vergisi mükellefi işyeri sayıları gösterilmiş olup bunların bazılarında

ruhsatlı işyeri sayısının Çevre ve Temizlik Vergisi mükellefi sayısından daha fazla olduğu bazılarındaysa tam tersi bir durumun söz konusu olduğu görülmüştür. Aradan kaynaklanan bu farkların, bazı yerlerde ruhsatı olduğu halde Çevre ve Temizlik Vergisi mükellefi olmayan işyerlerinden, bazı yerlerde ise ruhsatsız çalışan işyerlerinden kaynaklandığı kanaatine ulaşılmıştır.

Bu durumda ruhsatsız çalışan işyerlerinin tespit edilerek kapatılması, vergi mükellefiyeti bulunmayan işyerlerinin ise vergi mükellefiyetlerinin tesis edilmesi gerekmektedir.

Tablo 5: Mükellef ve Ruhsatlı Yerler Listesi

Kamu idaresi cevabında; "Büyükşehir Belediye Başkanlığımızca, gerçek ve tüzel kişilerden gelen işyeri açma ve çalışma ruhsatı taleplerinin değerlendirilmesi ve söz konusu yerlerin denetlenmesi gerekli hassasiyet gösterilerek yapılmaktadır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. Maddesine göre ruhsatlandırma yetkisi Büyükşehir Belediye Başkanlığımıza verilen ve ruhsatsız faaliyet gösteren işyerlerinin tespiti halinde, 9207 İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde gerekli yasal işlemler uygulanmak üzere kolluk kuvvetlerine bildirilmektedir.

Çevre ve Temizlik Vergisi İlçe Belediye Başkanlıkları tarafından alman vergi türü olup, bu konuda yetki ve sorumluluk İlçe Belediye Başkanlıklarına aittir. Bu nedenle bulguya ilişkin herhangi bir işlem tesis edilememiştir." denilmektedir.

Sonuç olarak 5216 sayılı Kanunun 7’nci maddesi gereği ruhsatlandırma yetkisi Büyükşehir Belediyesine ait olup bu bağlamda ruhsatı olmayan işyerleri için ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri gereği işlemler yapmakla Büyükşehir Belediyesi yetkilidir. Ancak bulgu konusu yapılan durum ve ekli tablo incelendiğinde rutin saha denetimleri dışında ruhsatsız işyerlerinin tespiti için ilçe belediyelerinden gelen Çevre Temizlik Vergisi mükelleflerinin detaylı listesinin istenerek, her bir ilçe bazında vergi mükelleflerinin, büyükşehir ruhsatlı işyeri listesi ile kıyaslanarak, Büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanına giren yerlerde ruhsatı olmayan işyerlerinin tespit edilmesi ve bunlarla ilgili olarak yasal işlemlerin başlatılması ayrıca, vergi mükellefiyeti bulunmayan işyerlerinin ise ilçe belediyelerine bildirilerek ilçe belediyelerince vergi mükellefiyetlerinin tesis edilmesi gerekmektedir.