Karar Künyesi
İşletme ve İştirakler Müdürlüğü tarafından Yozgat Belediyesi İktisadi ve Sosyal Tesisler İşletmesi Termal Aquaparkın servis ihtiyacı için araç kiralaması ihtiyacına binaen yapılan hizmet alımında belirli marka ve modeli işaret eden özelliklere yer verildiği, hizmet alımına ilişkin teknik şartnamenin hazırlanmamış olduğu tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;
“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur” denilmektedir.
Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde;
“(…)
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.
Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir” hükmüne yer verilmiştir.
Mevzuat hükümlerinden de anlaşıldığı üzere, teknik şartnamelerde verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olarak özellik ve tanımlamalara yer verilecek ancak rekabeti engelleyici hususlara yol açabilecek marka, model, menşei vb. ifadeler belirtilmeyecektir.
Yapılan inceleme neticesinde, termal aquapark için servis kiralama işinde kiralanacak araç için Ford Transit marka servis aracı kiralanacağı belirtilmiştir. Anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak belirli marka ve modeli işaret eden hususlara yer verildiği ve bu şekilde kapsamın daraltılarak teklif verebilecek istekli sayısının sınırlandırıldığı, mevzuatın öngördüğü rekabet ortamının oluşturulamadığı tespit edilmiştir. Bu itibarla Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan rekabet ilkesinin tesis edilmesi açısından, rekabeti engelleyecek şekilde marka ve modeli işaret eden ifadelere yer vermeksizin teknik şartnamelerin hazırlanması gerekmektedir.
Teknik şartname 4734 sayılı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12'nci maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddede, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verileceği hüküm altına alınmıştır. Bu maddeye göre, ihale ile yapılan tüm alımlar için teknik şartname düzenlenmesi zorunludur. Çünkü alınacak mal ve hizmetler ile yapım işlerinin teknik özellikleri bilinmeden işin yaklaşık maliyeti tespit edilemeyeceği gibi ihale sonucu imzalanan sözleşmede yer alan edimin ihale dokümanında yer alan edim olup olmadığının muayene ve kabul komisyonu tarafından tespiti de mümkün olmayacaktır.
Doğrudan teminle yapılan alımlarda da gerek fiyat araştırması sırasında gerekse de alımın muayene ve kabulü için bir teknik şartnamenin hazırlanması zorunluluğu Kanundan kaynaklanmasa bile, işin doğası gereği ortaya çıkmaktadır. Teknik şartname hazırlanması ihalelere özgü bir durum olmayıp, ticari hayatın zorunluluklarından biridir.
Yapılan incelemede, termal aquapark servis aracı kiralama hizmet alımında kiralanacak aracın niteliklerini, model yılını belirleyecek hususlar bir teknik şartname ile belirlenmemiştir.
Sonuç olarak, doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımlarda teknik şartname hazırlanması bir gereklilik olup, bu husus ayrı bir teknik şartname düzenlenmesi şeklinde olabileceği gibi teklif alma yazısında alıma konu ihtiyacın niteliklerinin belirtilmesi şeklinde de olabilecektir.