İdare tarafından personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde olmayan ihalenin sözleşme imzalanmasından önce ihale kapsamındaki işin, 696 sayılı KHK uyarınca idarenin şirketine gördürülebilmesi maksadıyla iptal edildiği görülmüştür.

24.12.2017 tarih ve 30280 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 696 sayılı KHK’nin Geçici 24’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında; belediyeler tarafından 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların madde hükmünde belirtilen şartları ihtiva etmeleri kaydıyla belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere yazılı olarak başvurabileceği ifade edilmiştir.

Mezkur maddenin 2 nci fıkrasında anılan KHK’nin Geçici 23’üncü maddesinin 10’uncu fıkrasında yer alan hükümlerin belediyeler hakkında da uygulanacağı belirtilmiş olup 696 sayılı KHK’nin Geçici 23’üncü maddesinin 10’uncu fıkrasında;

“Bu maddenin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu, yıl boyunca devam eden ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca Anılan KHK’nin Ek 20’nci maddesinde; belediyelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini idarelerine ait şirketlere gördürebileceği belirtilmiştir.

Bakanlar Kurulunun 2018/11608 sayılı kararı uyarınca; İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel

Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar yayımlanmış olup ilgili mevzuatın “Hizmetlerin gördürülmesi” başlıklı 6’ncı maddesinde

“İl özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesindeki limit ve şartlar ile 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendindeki sınırlamalara tabi olmaksızın doğrudan hizmet alımı suretiyle, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak, birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası bu idarelere ait şirketlere gördürebilir” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevuzat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı sözleşmeleri kapsamında çalıştırılmakta olanların belediye şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere başvurabileceği, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği ve personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı işlere ilişkin hizmet alımını ifade edeceği ve söz konusu personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerin belediye şirketlerine gördürülebileceği değerlendirilmektedir.

Ancak uygulamada eğitim kurslarına ilişkin olan ve ihale dokümanında personel sayısı belirtilmediğinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde olmayan ihale sözleşme imzalanmasından önce iptal edilmiş, söz konusu hizmet 696 sayılı KHK kapsamında Belediye Şirketinden temin edilmiştir.

Yapılan incelemede; iptal edilen 60.000 saat kursa ilişkin eğitim ihalesinin ihtiva ettiği ayniyat ile tiyatro gösterimleri haricinde saat başına 34,50 TL maliyet ile hizmeti taahhüt ettiği, aynı hizmetlere ilişkin idarenin şirketi tarafından sunulan işin ise 34.861 saat kursu ihtiva ettiği ve saat başına 41,94 TL maliyet içerdiği görülmüştür.

Bu itibarla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde olmayan ihalenin ihtiva ettiği işlerin, 696 sayılı KHK kapsamında idare şirketine gördürülmesi halinin mevzuata uyarlı olmadığı ve söz konusu ihalenin sözleşme imzalanmasından önce iptal edilmesi ile kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkesinin gözetilmediği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Özetle; Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen ihalenin iptal edildiği ve yeni bir ihale sürecinin vatandaşlara sağlanacak kurs hizmetlerinde gecikmeye neden olabileceği gerekçesiyle Sosyal Gelişim Merkezlerinde

yürütülecek olan kurslarla ilgili kısmi süreli (part-time) personel çalıştırılmasına ilişkin olarak belediye şirketinden doğrudan hizmet alımı yapıldığı belirtilmiştir.

Ayrıca bulguda belirtilen saat başı maliyetlerin, KDV hariç olduğu belirtilmiş olup 696 sayılı KHK uyarınca belediye şirketlerine gördürülen hizmet alımlarında KDV oranının %1 olduğu ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Kamu İdaresinin cevabında da belirtilen İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Olduğu Mahalli İdare Birliklerinin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmetlerinin Gördürülmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın “Hizmetlerin gördürülmesi” başlıklı 6’ncı maddesi uyarınca belediyeler, yalnızca personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini şirketlerinden temin edebilmektedir. Ancak bulguda ayrıntılarıyla belirtildiği üzere ihale kapsamındaki iş, 696 sayılı KHK uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde değildir.

Öte yandan 09.05.2018 tarih ve 30416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile belediyelere doğrudan veya dolaylı olarak belediyelere ait şirketler tarafından sunulan personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerde KDV oranı %1 olarak belirlenmiştir. İdare cevabında da bulguda hesap edilen saat başı maliyetlerin, KDV oranındaki değişiklik nazara alınarak belirlenmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ancak bulguda ve sonuç bölümünde vurgulandığı üzere bulgu konusu iş, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde olmadığından belediye şirketine gördürülemeyeceği gibi KDV olarak da %1 oranına tabi değildir. Kaldı ki ihale dokümanında personel sayısı belirtilmemiş olan ve mevzuat değişikliğine istinaden iptal edildiği ileri sürülen ihalenin iptalinin onaylandığı tarihte KDV oranına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı da yürürlükte değildir.

Dolayısıyla personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı mahiyetinde olmayan ihalenin ihtiva ettiği işlerin, kısmi süreli personel çalıştırılması suretiyle 696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketinden temin edilmesi hali mevzuata uyarlı değildir.