Karar Künyesi
İdare tarafından taşıt bakım onarım giderlerinin, ihale edilmesi gerekirken kısımlara bölünerek doğrudan teminle gerçekleştirildiği; doğrudan temin yoluyla yapılan alımların Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kaydedilmediği, sözleşme kapsamında yüklenicinin sorumluluğunda bulunan Araç Takip Sistemi ile ilgili arızaların idare tarafından yükleniciye bildirilmemesi nedeniyle söz konusu arızaların giderilemediği görülmüştür.
Taşıt Bakım Onarım Giderlerinin Kısımlara Bölünerek Doğrudan Temin Yöntemi ile Gerçekleştirilmesi
İdare tarafından taşıt bakım onarım giderlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda öngörülen temel ihale usulleri ile ihale edilmesi gerekirken kısımlara bölünerek doğrudan teminle gerçekleştirildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde; İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu; eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği hükmüne yer verilmiştir.
Kanun’un “Doğrudan Temin” başlıklı 22’nci maddesinin birinci fıkrasında ise; büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar, diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarını ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüyle gerçekleştirebilecekleri belirtilmiştir.
Kanun’da yer alan eşik değerler ve parasal limitlerin 01.02.2022 tarihinden itibaren
uygulanması ile ilgili olarak, 20.01.2022 tarihli ve 31725 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2022/1 numaralı Kamu İhale Tebliğinde, büyükşehir sınırı dâhilinde bulunan idareler için doğrudan temin limiti 218.395,00 TL olarak belirlenmiştir. Buna göre büyükşehir sınırı dâhilinde bulunan idareler, 218.395,00 TL altındaki ihtiyaçları için ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temin usulüne başvurabileceklerdir.
Yapılan incelemelerde, süreklilik arz eden taşıt bakım onarım hizmet alımlarının belirli firmalardan yıl içerisinde doğrudan temin yöntemiyle karşılandığı tespit edilmiştir.
Kamu idaresince, taşıt modellerinin eski olması sebebiyle ne sıklıkla bakım ve onarım yapılacağının öngörülemediği ve bu yüzden doğrudan temin usulü ile alım yapıldığı belirtilmişse de; bu gerekçeler yasal dayanaktan yoksundur. Zira sadece belli firmalardan birbirine yakın zamanlarda “tamir-bakım-onarım” hizmet alımlarının yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durum aynı nitelikteki hizmet alımlarının kalemlere veya gruplara bölünerek yapılması anlamı taşımaktadır ve 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil etmektedir.
Saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği ve mevzuata uygun işlem yapılması için aynı nitelikte olan ve bütünlük sağlayan işlerin ihale yöntemiyle karşılanması ve doğrudan temin sınırlarının altında kalmak amacıyla aynı nitelikteki işlerin kısımlara bölünmemesi gerekmektedir.
Doğrudan Temin Alımlarının EKAP’a Kaydedilmemesi
Doğrudan temin yoluyla yapılan alımların Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kaydedilmediği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Doğrudan Temin Kayıt Formu” başlıklı 30.9.2’nci maddesinde, doğrudan temin yoluyla yapılan alımların, takip eden ayın onuncu gününe kadar “Doğrudan Temin Kayıt Formu” doldurularak Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinde kayıt altına alınacağı ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede, doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımlara ilişkin bilgilerin Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kaydedilmediği tespit edilmiştir. Diğer yandan, doğrudan temin yöntemi ile yapılan alımların Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) kaydedilmemesi, Kamu İhale Kurumunun doğrudan temin alımlarına ilişkin derlemiş olduğu istatistiklerde eksikliğe neden olmaktadır.
Doğrudan teminle yapılan alımların Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP)
kaydedilmesi gerekmektedir.
Araç Takip Sistemi ile İlgili Arızaların Yükleniciye Bildirilmemesi
Sözleşme kapsamında yüklenicinin sorumluluğunda bulunan Araç Takip Sistemi ile ilgili arızaların idare tarafından yükleniciye bildirilmemesi nedeniyle söz konusu arızaların giderilemediği görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Doğrudan Temin” başlıklı 22’inci maddesinin (c) bendinde; mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden doğrudan temin usulüyle karşılanabileceği belirtilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Doğrudan Temine İlişkin Açıklamalar” başlıklı 22.1.1.3. maddesinde; doğrudan temin kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanmasının zorunlu olduğu, bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılmasının idarelerin takdire bırakıldığı belirtilmiştir. Tebliğ’de belirtildiği üzere işin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda sözleşme düzenlenmesi zorunluluk arz etmektedir.
Bu kapsamda İdare ve yüklenici arasında Araç Takip Sistemi Hizmet Sözleşmesi imzalanmış olup, söz konusu Sözleşmenin “Cezalar ve Kesintiler” başlıklı 9’uncu maddesinde; yüklenici tarafından, kendisine bildirilen Araç Takip Sistemi ile ilgili her türlü yazılım sorunu ve cihaz arızasının bildirim tarihinden itibaren 10 gün içerisinde giderileceği belirtilmiştir.
Yapılan incelemede, İdarenin kullanımında bulunan 13 aracın araç takip cihazının çalışmadığı ve bu araçların takibinin yapılamadığı halde yükleniciye arıza bildirimlerinin yapılmadığı, bunun sonucunda yüklenicinin sorumluluğunda bulunan söz konusu arızaların giderilemediği tespit edilmiştir.
Araç takip cihazlarının çalışmaması nedeniyle takibi yapılamayan araçların yükleniciye bildiriminin yapılması ve bu arızaların yüklenici tarafından giderilmesinin sağlanması gerekmektedir.